ข้อมูลส่วนบุคคลกับโรคอุบัติใหม่       ช่วงสามสี่เดือนนี้ช่างมีอะไรเปลี่ยนอปลงมากระทบกับวิถีชีวิตคนค่อนโลกตั้งแต่ช่วงปลายคริสต์ศตวรรษ 2019 อันเนื่องมาจากการเกิดโรคอุบัติใหม่ คำว่าโรคอุบัติใหม่เป็นคำที่คนในแวดวงการแพทย์และสาธารสุขนำมาใช้เรียกขานกับอาการ (symptom)ของโรค โดยเฉพาะโรคติดเชื้ออุบัติใหม่(Emerging Infectious Diseases) หมายถึง โรคติดเชื้อชนิดใหม่ๆ ที่อาจเกิดจากไวรัสหรือแบคทีเรีย ดังเช่นในอดีตที่โลกเราเคยพบกับไข้หวัดสเปน เมอร์ส ซาร์ส หรือแม้กระทั่งเอชไอวี เอดส์ ที่เกิดจากการกลายพันธุ์และมีการติดต่อ แต่ยังหาทางป้องกันหรือรักษาไม่ได้อย่างเด็ดขาด จนต้องมีการศึกษาค้นคว้าของนักวิทยาศาสตร์การแพทย์ การระบาดของซาร์สเมื่อ 18 ปีที่แล้วในจีน อาจทำให้การระบาดของโคโรนาไวรัสหรือโควิด-19 ครั้งนี้ ในเมืองอู่ฮั่น สามารถรับมือได้อย่างดี สมชาติ เจศรีชัย       ดังนั้น จึงมีการเก็บข้อมูลบุคคลจากทั้งผู้ป่วย ผู้ที่สัมผัสกับผู้ป่วย ฟรือผู้ที่เดินทางมาจากประเทศหรือพิ้นที่เสี่ยงต่อการติดเชื้อ ในขณะเดียวกันก็ได้มีมาตรการต่างๆ ในการป้องกันการระบาดของเชื้อโรค เริ่มตั้งแต่การป้องกันตนเอง (personal protection) โดยการใส่หน้ากากอนามัย การเว้นระยะห่างทางสังคม (social distancing) และการกักตัวเองอยู่ภายในบ้าน (self quarantine) และยังมีมาตรการในการตรวจสอบบุคคลที่เดินทางมาจากต่างประเทศผ่านด่านตรวจคนเข้าเมือง (ตม.) หรือการเข้าไปในสถานที่สาธารณะ ศาสนสถาน อาทิ วัด มัสยิด หรือสถานที่ราชการ อาคารที่ทำการ หรือโรงพยาบาล ก็ผ่านการคัดกรองโดยการใช้เครื่องวัดอุณหภูมิหรือ Thermo scan พร้อมทั้งล้างมือบ่อยๆ ด้วยสบู่หรือเจลล้างมือ เพราะอาจไปหยิบจับวัตถุที่ติดเชื้อโรคจากการอ จาม และมีสารคัดหลั่งหลงเหลืออยู่ แต่ประเด็นที่ผู้เขียนคิดว่ามีความสำคัญกับคนทุกคนบนโลกใบนี้คือ ข้อมูลส่วนตัวของเขาเองไม่ว่าจะเป็นคนไข้ หรือกลุ่มเสี่ยง       ข้อมูลส่วนบุคคล หมายถึง ข้อเท็จจริงใดๆ ที่สามารถระบุหรือยืนยันความเป็นตัวบุคคลไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม เช่น ชื่อ ชื่อสกุล, หมายเลขบัตรประจำตัวประชาชน, วันเดือนปีเกิด, ที่อยู่, อีเมล์, ถิ่นที่อยู่ หรือแหล่งพำนัก หมายเลขโทรศัพท์, ข้อมูลบัตรเครดิต เป็นต้น ในช่วงวิกฤติที่มีการระบาดของโรคอุบัติใหม่หรือโควิด-19 (COVID-19) นี้ ข้อมูลส่วนบุคคลนอกจากจะมีการจัดเก็บโดยสถานพยาบาลของรัฐหรือสถานพยาบาลของเอกชนแล้ว ยังมีกระทรวง กรม และส่วนราชการอื่น ๆ อามิ กระทรวงการต่างประเทศ กระทรวงมหาดไทย สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กระทรวงการคลัง สถาบันการเงินของรัฐ การท่าอากาศยานแห่งประเทศไทย กองทัพ เป็นต้น หรือแม้กระทั่งสื่อมวลชน องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นอีกด้วย       เมื่อมีการเก็บข้อมูลส่วนบุคคล การนำเอาไปใช้ และการเผยแพร่ข้อมูล ในระหว่างที่มีการประกาศใช้พระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 ตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2563 อันมีมูลเหตุมาจากการระบาดของโรค จึงถือได้ว่าการกระทำดังกล่าวเป็นไปเพื่อความปลอดภัยของประชาชนภายในรัฐ ซึ่งหลังจากนั้นก็ได้มีการประกาศข้อกำหนดและข้อห้ามต่างๆ เพื่อเป็นการป้องกันและควบคุมโรคโคโรนาไวรัสหรือโควิด19 การที่ต้องมีการประกาศใช้พระราชกำหนดดังกล่าวเป็นผลมาจากการแพร่ระบาดอย่างรวดเร็วทำให้มีผู้ติดเชื้อและแสดงอาการของโรคเข้ารับการรักษาในสถานพยาบาล จนกระทั่งมีอัตราการตายจากโรคดังกล่าวเพิ่มขึ้นโดยเฉพาะ 1) การระบาดจากการชุมนุมแหล่งขนาดใหญ่หรืออยู่ชิดติดกัน เช่น สนามกีฬา สถานบันเทิง ฯลฯ 2) การเดินทางเข้ามาในราชอาณาจักรของคนไทยและคนต่างชาติที่มาจากพื้นที่เสี่ยง ภัยพิบัติดังกล่าวจึงถือว่าเป็นภัยพิบัติอย่างร้ายแรงต่อประเทศชาติบ้านเมือง จึงอาจพิจารณาได้ว่า การจัดเก็บ การใช้และการเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลเหล่านั้นเป็นไปเพื่อความปลอดภัย(จากโรคโควิด-19) ของประชาชน       อย่างไรก็ดี มีหลายฝ่ายห่วงกังวลต่อการนำข้อมูลของประชาชนไปเปิดเผยหลังกรณีมีผู้โดยสารที่กลับจากต่างประเทศแล้วลงเครื่องบินที่สนามบินสุวรรณภูมิ แต่ไม่ยอมกักกันตัวในสถานที่ที่รัฐจัดไว้และมีเจ้าหน้าที่ยินยอมให้ 152 คนเดินทางกลับบ้านได้ แล้วในวันต่อมาได้มีการนำบัญชีรายชื่อ (name list) ของผู้โดยสารมาลงในสื่อสาธารณะ ว่าการดำเนินการดังกล่าวจะเป็นละเมิดความเป็นส่วนตัวหรือไม่ แต่โดยที่การเปิดเผยข้อมูลดังกล่าวแม้ว่าจะเป็นข้อมูลส่วนบุคคล แต่ก็เป็นการดำเนินการเพื่อประโยชน์ส่วนรวมหรือเพื่อความปลอดภัยโดยรวมของประชาชนในการที่จะควบคุมโรค โดยการใช้อำนาจตามประกาศพระราชกำหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน ซึ่งหากรัฐไม่ใช้อำนาจเด็ดขาดก็จะเกิดการปล่อยปละละเลยจนนำไปสู่สถานการณ์ที่เลวร้ายจนไม่อาจควบคุมได้       ประเด็นสำคัญที่อาจเกิดปัญหาว่าจะมีการละเมิดความเป็นส่วนตัวหลังสิ้นสุดสถานการณ์การระบาดชองโรคโควิด19 หรือสิ้นสุดการประกาศพระราชกำหนด ฯ โดยบุคคลหรือนิติบุคคลหรือไม่? โดยที่กฎหมายคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลได้ยกเว้นการบังคับใช้กับบุคคลหรือนิติบุคคลซึ่งใช้หรือเปิดเผยข้อมูลส่วนบุคคลที่ทำการเก็บรวบรวม การดำเนินการโดยหน่วยงานของรัฐที่มีหน้าที่ในการรักษาความมั่นคงของรัฐไว้เฉพาะเพื่อกิจการอันเป็นประโยชน์สาธารณะ แต่การจะพิจารณาว่าเข้าข่ายดังกล่าวหรือไม่ หากมีคณะกรรมการคุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคลตามที่กฎหมายกำหนดก็จะเกิดความชัดเจน และจะเป็นกรอบการดำเนินการของบุคคลและนิติบุคคลที่เกี่ยวข้องต่อไป ในอนาคตอาจมีเหตุการณ์ดังนี้ขึ้นมาอีก หากเรามีการกำหนดแนวทางปฏิบัติไว้ให้ชัดเจนโดยคำนึงถึงหลักสิทธิมนุษยชนจะช่วยให้การแก้ไขปัญหาการละเมิดความเป็นส่วนตัวตามรัฐธรรมนูญมาตรา 32 จะมีความเป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น