สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

อากาศปิด การเมืองต้องเปิด

      เมื่อกรุงเทพมหานครถูกปกคลุมด้วยฝุ่นจิ๋ว พีเอ็ม 2.5 เกิดสภาพอากาศปิดอุดอู้มาเป็นสัปดาห์ คนกรุงเทพฯ ก็ส่งเสียงทนไม่ไหว เพราะเป็นปัญหาที่กระทบเรื่องสุขภาพตั้งแต่เด็กไปจนถึง ผู้สูงอายุ หลายฝ่ายออกมาเรียกร้องรัฐบาลให้รีบแก้ปัญหาโดยด่วน

      มาตรการต่างๆ นานา ก็ออกมา ตั้งแต่ประกาศหยุดโรงเรียน การเร่งให้ กทม. ทำความสะอาดฝุ่นต่างๆ การพ่นน้ำ ทำฝนหลวง เมฆเทียม การไล่จับรถควันดำ การเร่งตรวจโรงงานอุตสาหกรรมที่ปล่อยมลพิษทั้งหลาย

      เป็นเรื่องที่คนเริ่มตื่นตัวเรื่องสิ่งแวดล้อมมากขึ้น เพราะมีข้อมูลชุดความรู้ว่าด้วยฝุ่นจิ๋วนี้ ว่าเป็นมหันตภัยที่เล่นงานทั้งชีวิตมนุษย์ สัตว์ พืชพันธุ์ มีผลกระทบกับดิน มีผลต่อการเติบโตของต้นไม้อีกด้วย

      เจ้าฝุ่นจิ๋ว พีเอ็ม 2.5 ที่ว่านี้ ก็คล้ายๆ กับลมร้ายมีพิษ ปกคลุมชั้นอากาศทั้งหมด ไม่เห็นเมฆลอย ไม่มีลมพัด อยู่กับความอุดอู้ของโลหะหนัก เป็นลมพิษทำร้ายทุกอย่าง ทั้งสิ่งมีชีวิตและระบบนิเวศ

      ฝุ่นจิ๋ว 2.5 ต้องใช้เครื่องมือพิเศษจึงจะตรวจจับได้ มันถูกสั่งสมอยู่ในชั้นบรรยากาศมานานแล้ว ยิ่ง กทม. เป็นเมืองหลวงที่ติดอันดับต้นๆ ของโลกในเรื่องรถติด และยังมีการก่อสร้าง ขุดเจาะไม่เคยหยุด ทั้งที่เป็นโครงการของรัฐและเอกชน กทม. จึงเป็นเมืองที่มีแต่ก่อสร้างและไม่เสร็จเสียที

      เมื่อกรุงเทพฯ ถูกทำให้โตด้วยสารพัดโครงการ นอกจากที่ถนนทุกสายต้องมุ่งสู่เมืองหลวง เพราะเป็นศูนย์กลางทางอำนาจทุกอย่าง คนที่อยากมีโอกาสทั้งการศึกษา การทำงานก็ต้องเข้ากรุงเทพฯ กันทั้งนั้น จึงไม่แปลกใจที่เมืองนี้จะเป็นศูนย์รวมของสารพันปัญหาที่แก้ยากไปทุกที่

      ทำอย่างไรที่จะหยุดกรุงเทพฯ ไม่ให้โตแบบไร้ทิศทาง และเร่งการพัฒนาการเติบโตไปที่ท้องถิ่น มันคือแนวคิดการกระจายอำนาจ กระจายความรู้ ความเจริญ งาน และเงิน สู่ชนบท เมืองย่อยให้มากขึ้น ยกระดับโอกาส ความเป็นอยู่ของคนต่างจังหวัดให้ดีขึ้น

      คนเก่งๆ มีฝีมือที่เกิดและเติบโตในต่างจังหวัดก็จะได้คิดริเริ่มสร้างงานและสร้างตัวในบ้านเกิดของตนเองได้มากขึ้น ทำให้ชุมชนท้องถิ่นเข้มแข็ง มีการเจริญเติบโตไปพร้อมๆ กัน

      ภาวะมลพิษ ความแออัดในกรุงเทพฯ และเมืองใหญ่ก็จะน้อยลง ทำให้แก้ปัญหาด้านอื่นๆ ไปได้อีกมากด้วย

       จึงถึงเวลาที่เราต้องคิดและพูดกันในทางแก้ระยะยาว คือเปลี่ยนวิธีคิดและวิธีแก้ปัญหาของกรุงเทพฯ และประเทศ อย่าให้ใครๆ ก็คิดว่ากรุงเทพฯ คือประเทศไทย ที่ดูดซับเอาทรัพยากรทุกอย่าง และคนเก่งๆ มาไว้หมด นี่คือตัวฟ้องให้เราเร่งสร้างโอกาสในการมีทางเลือกให้กับกรุงเทพฯ และประเทศไทย

       อากาศปิดด้วยมลพิษในกรุงเทพฯ ยามนี้ การเมืองต้องเปิดทางให้จังหวัดต่างๆ จัดการตัวเองได้แล้ว พร้อมๆ กับสร้างเมืองให้เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ปลูกไม้ใหญ่ให้มากขึ้น

       ต้องกระจายโอกาส และอำนาจการมีอยู่ มีกิน มีคุณภาพชีวิตที่ดีกันทั่วประเทศ กระจายอำนาจคือโอกาสเดียวจริงๆ ในการแก้ปัญหาที่ว่ามาทั้งหมด

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการ สถาบันนโยบายศึกษา