สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

วัฒนธรรมการเมืองและการปฏิรูป

ภาพปกหนังสือ “วัฒนธรรมการเมืองและการปฏิรูป” บรรจงเขียน โดย ดร.วิชัย ตันศิริ ตีพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรกเมื่อปี 2539 และครั้งที่ 2 ปี 2547 โดยสถาบันนโยบายศึกษาเพื่อผลักดันการปฏิรูปการเมืองทั่วประเทศอย่างต่อเนื่อง ซึ่งแน่นอนว่างานเขียนเล่มนี้ ได้จัดทำเป็นเอกสารเผยแพร่ในงานของสถาบันฯ มาก่อนแล้ว ตั้งแต่ปี 2538 โดยเฉพาะกลุ่มเป้าหมายที่เป็นครูหลายพันคน ซึ่งจัดสัมมนาทั่วประเทศใน 4 ภูมิภาค ผู้เขียนพร้อมด้วย ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช ก็ได้เป็นวิทยากรด้วย ทั้งนี้ เพื่อสร้างความเข้าใจและขับเคลื่อนกระแสการปฏิรูปการเมืองก่อนปี 2540 มีแก่นสำคัญคือเรื่องวัฒนธรรมทางการเมืองนั่นเอง แต่เวลาผ่านไปนานกว่า 2 ทศวรรษ สังคมไทยก็ยังไม่เข้าใจในเรื่องดังกล่าว จึงทำให้ความขัดแย้งทางการเมืองลงเอยด้วยการใช้กำลังบังคับอีกถึง 2 ครั้ง ในปี 2549 และ ปี 2557 ในปัจจุบัน รัฐบาลจากการรัฐประหาร ได้มีการตั้งสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ และบรรจุความสำคัญเรื่องการเสริมสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยไว้ด้วย

มีการแต่งตั้งคณะอนุกรรมาธิการให้ทำงานด้านนี้โดยเฉพาะ โดยมีเป้าหมายที่จะให้ทุกสถาบันการศึกษา และหลักสูตรต่างๆ ของภาครัฐได้บูรณาการเรื่องวัฒนธรรมทางการเมืองนี้ไว้ในทุกระดับ เพื่อให้มิติการพัฒนาพลเมืองของประเทศมีความเข้าใจเรื่องการเมืองอย่างสร้างสรรค์และเป็นวัฒนธรรมของชีวิต

วันที่ 8 มิถุนายน 2560 ประวัติศาสตร์ไทยต้องจารึก เมื่อสภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศได้ให้ความเห็นชอบผ่านร่าง พ.ร.บ. การเสริมสร้างวัฒธรรมการเมืองประชาธิปไตย พ.ศ. .... โดยมีสาระสำคัญ คือเรื่องการสร้างวัฒนธรรมการเมืองและยุทธศาสตร์ เป็นวาระแห่งชาติ เป็นหนึ่งใน 27 วาระการปฏิรูป “คน” ของประเทศ ให้มีคณะกรรมการเพื่อทำหน้าที่กำหนดนโยบาย ให้มีการจัดทำแผนแม่บทในการดำเนินงาน ให้จัดตั้งกองทุนเพื่อสนับสนุนการดำเนินงานและขับเคลื่อนแผนแม่บท ทั้งนี้ ให้มีสำนักงานเป็นส่วนราชการในสำนักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร

เป็นที่แน่ชัดว่า การจัดตั้งองค์กร หรือ สถาบัน ด้านเสริมสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยนี้ ได้รับความเห็นชอบในรัฐบาลของ พลเอกประยุทธ์ จันทร์โอชา

หนังสือ วัฒนธรรมการเมืองและการปฏิรูปของ ดร.วิชัย ตันศิริ มีเนื้อหาที่ยังทันสมัย จะช่วยให้ทุกฝ่ายมีความรู้และความเข้าใจการเดินหน้าปฏิรูปด้านนี้ได้ถูกทางยิ่งขึ้น

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา