องค์กรกลาง-พี เน็ท กับการพัฒนาประชาธิปไตย       วันเสาร์ที่ 4 มีนาคม 2560 ณ โฮเต็ล เดอ ม็อค กรุงเทพมหานคร สถาบันนโยบายศึกษา โดยการสนับสนุนของมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ได้ร่วมกันจัดงานประชุมผู้ร่วมงานที่เป็นผู้ปฏิบัติงานของมูลนิธิองค์กรกลางเพื่อประชาธิปไตย ที่อยู่ทั้งในกรุงเทพฯ และต่างจังหวัด ซึ่งมีทั้งนักวิชาการระดับแถวหน้าของสถาบันอุดมศึกษา และผู้นำในภาคประชาสังคม รวมทั้งที่อยู่ในภาคสื่อมวลชนด้วย จึงเป็นการรวมตัวกันของผู้ที่มีความกระตือรือร้นทางการเมือง เป็นพลเมืองที่ตื่นตัวในประเด็นการเมืองและสาธารณะอย่างต่อเนื่องอีกด้วย       การประชุมเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ จึงมีเป้าหมายเพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจในเรื่องของการพัฒนาประชาธิปไตยในบริบทของสังคมไทย เพื่อที่จะให้ได้พลเมืองที่มีคุณภาพและมีความสามารถเพียงพอต่อการมีส่วนร่วมทางการเมืองอย่างต่อเนื่อง การให้ความรู้และแลกเปลี่ยนในประเด็น “การสร้างพลเมือง” จึงเป็นสาระหลักสำคัญประการหนึ่งสำหรับมูลนิธิองค์กรกลางเพื่อประชาธิปไตย หรือ พี-เน็ท (P-Net) ที่จะเป็นพื้นฐานในการพัฒนาแนวคิดให้กับเครือข่ายที่เป็นนักการศึกษา นักวิชาการ และผู้นำในภาคประชาสังคม จะได้เข้าใจในทิศทางเดียวกัน       ในช่วงเช้า คุณสัก กอแสงเรือง ประธานมูลนิธิองค์กรกลางเพื่อประชาธิปไตย ได้กล่าวเปิดงานและกล่าวต้อนรับทุกท่านที่เดินทางมาร่วมงานในครั้งนี้อย่างตั้งใจ เพื่อขับเคลื่อนงานขององค์กรกลาง หรือ พี-เน็ท ร่วมกัน โดยเฉพาะในประเด็นองค์กรกลางจะมีบทบาทอย่างไรในการพัฒนาประชาธิปไตย และการเลือกตั้งที่จะมีขึ้นในอนาคต       ต่อจากนั้น คุณทิพย์พาพร ตันติสุนทร ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา ได้เข้าสู่การแลกเปลี่ยนความรู้และความคิดร่วมกับทุกๆ คนในประเด็นเรื่องการพัฒนาประชาธิปไตยตั้งแต่ปี 2475 เป็นต้นมา จนถึงปัจจุบัน ที่สังคมไทยยังไม่มีความก้าวหน้า แต่มีการสะดุดและถอยหลังอยู่เป็นระยะๆ ตลอด ในช่วง 8 ทศวรรษเศษ หลังการเปลี่ยนแปลงการปกครองที่มีรัฐธรรมนูญ 19 ฉบับ และฉบับที่ 20 กำลังปรับร่าง หลังผ่านการทำประชามติไปเมื่อ 7 สิงหาคม 2559 คำถามที่อยากให้แลกเปลี่ยนคือ เราเข้าใจเรื่องประชาธิปไตยตรงกันหรือไม่ แล้วจินตภาพสังคมประชาธิปไตยไทยคืออะไร และลักษณะของพลเมืองที่เราอยากเห็น อยากให้เป็นที่สมควรจะอยู่ในสังคมประชาธิปไตยไทยเป็นเช่นไร โจทย์ทั้งสองข้อจึงนำไปสู่การประชุมเชิงปฏิบัติการ แบ่งกลุ่มให้ผู้เข้าร่วมประชุมทุกคนได้ระดมความคิดกันอย่างเต็มที่ เพื่อหาสังคมไทยที่เป็นสังคมประชาธิปไตยในแบบของไทยที่มีรากฐานของตนเอง และจะสร้างคนอย่างไรให้สอดคล้องกับสังคมประชาธิปไตยไทยอีกด้วย ซึ่งที่ประชุมได้มีการนำเสนอความคิดเห็นและออกแบบประเทศไทย และคนไทย ที่มีความเป็นประชาธิปไตยอย่างเห็นพ้องต้องกันด้วย ซึ่งองค์กรกลางจะได้นำไปสังเคราะห์และนำสู่การแลกเปลี่ยนกับผู้ปฏิบัติงานในระดับภูมิภาคอีกต่อไปด้วย       ในช่วงบ่าย คุณทิพย์พาพร ได้พูดถึงแนวทางการสร้างพลเมืองด้วยการศึกษา ซึ่งจำเป็นต้องออกแบบด้วยเช่นกัน ว่าสังคมไทยจะมีระบบการศึกษาในการสนับสนุนให้คนไทยมีความเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตยได้อย่างไร ซึ่งเป็นประเด็นสำคัญที่นำสู่การถกเถียง แลกเปลี่ยนกันอย่างกว้างขวาง       ในที่ประชุมครั้งนี้ คุณทิพย์พาพร ได้ให้ความรู้พื้นฐานเรื่อง การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง หรือ Civic Education ว่า เป็นการเตรียมความพร้อมเพื่อสร้างคนให้มีส่วนร่วมในทางการเมือง เพราะการเมืองเกี่ยวข้องกับทุกคนทุกมิติ การไม่เข้าใจเรื่องการเมืองจึงทำให้ประชาธิปไตยไทยสะดุดหยุดอยู่แต่เพียงการเลือกตั้ง การสร้างความเข้าใจ สร้างทัศนคติ และทักษะประชาธิปไตยให้เป็นวิถีชีวิต เป็นวัฒนธรรมของพลเมือง จึงจะเรียกว่าเป็นสังคมวัฒนธรรมประชาธิปไตย การจะเป็นเช่นนี้ได้ ต้องบ่มเพาะ ปลูกฝัง จนเป็นวิธีคิดและพฤติกรรมตั้งแต่เด็กๆ ให้มีความคิดสร้างสรรค์เพื่อส่วนรวม คิดด้วยเหตุผล มีวิจารณญาณ ไม่ถูกครอบงำหรือถูกชี้นำจากใคร การสร้างคนจึงใช้กระบวนการประชาธิปไตยที่พึงระลึกไว้เสมอว่า มนุษย์มีสมองที่จะคิด มีคุณค่า และมีศักดิ์ศรี สังคมประชาธิปไตยจึงต้องการการมีส่วนร่วมจากสมองของทุกคนในนามของความเป็นเจ้าของสังคม และเจ้าของอธิปไตยนั่นเอง และหากต้องการการตัดสินใจในเรื่องที่เกี่ยวกับชะตากรรมของประเทศชาติ ไม่ว่าเรื่องประชามติ หรือเลือกตั้งทั้งท้องถิ่น จนถึงการเลือก ส.ส. หรือ ส.ว. ทุกคนจึงควรเป็นผู้ที่เป็นอิสระ และแสวงหาข้อมูลความรู้ได้เอง ไม่อยู่ภายใต้อาณัติของความไม่รู้ไม่ฉลาดรู้เท่าทันทางการเมือง ซึ่งจะกลายเป็นเหยื่อของนักการเมืองที่ไปแสวงหาอำนาจโดยไม่รักษาประโยชน์ของประเทศและประชาชนทุกหมู่เหล่า การให้การศึกษาทางการเมืองจึงเป็นหัวใจหลักสำคัญในการสร้างพลเมืองเพื่อให้คิดเป็นและมีความรับผิดชอบต่อส่วนรวม การศึกษาเพื่อสร้างพลเมือง จึงไม่เพียงให้เก่งวิชาการ และวิชาชีพ แต่ต้องเป็นผู้ที่มีความสามารถที่จะเป็นพลเมืองในทุกสาขาอาชีพ เพื่อสร้างประโยชน์ให้กับส่วนรวม ไม่ใช่เพื่อประโยชน์ส่วนตนเพียงด้านเดียว        เมื่อมีการเลือกตั้ง โจทย์สำคัญคือ ประชาชนเป็นอย่างไร ผู้แทนก็เป็นอย่างนั้น ซึ่งเป็นคำกล่าวของอดีตประธานรัฐสภา นายอุทัย พิมพ์ใจชน จึงเป็นหน้าที่ขององค์กรกลางที่จะไปมีบทบาทสร้างการรับรู้ และสนับสนุนในการสร้างพลเมืองด้วยการให้การศึกษาทางการเมืองแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องและเครือข่าย ทั้งนี้ ก็เพื่อที่จะสร้างผู้ที่มีทักษะ ความรู้ ทัศนคติ ที่ชัดเจน ปฏิบัติได้ในทางการเมืองและสังคม คือ การเพิ่มพูนผู้ลงคะแนนเสียงที่มีคุณภาพให้เกิดขึ้นในสังคมไทย เพื่อไปทำหน้าที่เลือกผู้ที่มีคุณภาพที่จะไปทำประโยชน์ให้ประเทศในสภา ตั้งแต่ระดับท้องถิ่นจนถึงระดับชาตินั่นเอง ทั้งหมดนี้จะเป็นภารกิจสำคัญขององค์กรกลางในการเตรียมคน เตรียมความคิดเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองในแนวทางประชาธิปไตย และสร้างนักประชาธิปไตยให้เติบโตยิ่งขึ้นในภาคประชาสังคม ซึ่งเป็นภาคที่ใหญ่กว่าภาคราชการอีกด้วย