สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

การเมืองคือตัวแปรทุกเรื่อง

      ขณะนี้ได้เห็นร่างรัฐธรรมนูญ ฉบับ มีชัย ฤชุพันธุ์ กันทั่วแล้ว สำหรับคอการเมือง ไม่ว่าจะเป็นข้าราชการทุกระดับ นักวิชาการ นักการเมือง นักเคลื่อนไหวทางการเมือง รวมทั้งองค์กรอิสระทั้งหลาย และพลเมืองผู้ตื่นรู้ทางการเมือง

      แต่สำหรับประชาชนคนทั่วไปนั้น เรื่องรัฐธรรมนูญ รู้บ้าง ไม่รู้บ้าง ก็เป็นเรื่องปกติ เพราะมันยากเกินกว่าจะเข้าใจว่ามันเกี่ยวอะไรกับปากท้องของชีวิตพวกเขา เผลอๆ ก็อาจคิดไปว่า การเมืองมันเป็นเรื่องไกลตัว เป็นเรื่องของนักการเมืองเท่านั้น

      ยิ่งพอร่างรัฐธรรมนูญเผยแพร่ออกไป ก็ยิ่งมีเสียงวิพากษ์วิจารณ์มากทั้งทางบวกว่าดี เป็นรัฐธรรมนูญฉบับปราบโกง นักการเมืองกับข้าราชการที่ฮั้วกันทุจริตคอร์รัปชั่น ปล้นชาติมานมนาน ฉบับนี้จะได้ตีกรอบไม่ให้ออกนอกลู่นอกทาง ส่วนที่ว่าไม่ดี ติดลบ ก็มีมากมายหลายเรื่อง โดยเฉพาะเป็นรัฐธรรมนูญที่สร้างข้อจำกัดกับนักการเมือง การละเมิดสิทธิเสรีภาพของพลเมือง และสิทธิของพลเมือง เป็นอาทิ อีกทั้งยังมีข้อถกเถียงเรื่องกรอบเวลาของระยะเปลี่ยนผ่านที่ให้อำนาจกับคณะบุคคล ซึ่งฝ่ายที่ไม่เห็นด้วยเกรงว่าจะใช้อำนาจเหนือรัฐบาลที่ผ่านการเลือกตั้งซะอีก

      การทำประชามติจะมีขึ้นในวันที่ 7 สิงหาคม 2559 ผู้มีสิทธิออกเสียงมี 51 ล้านคน ส่วนวัยรุ่นครบ 18 ขวบ ก็จะเป็นนิวโหวตเตอร์ ร่วม 8 แสนคน เป็นหน้าที่ของคณะกรรมการการเลือกตั้งที่จะจัดให้มีการลงประชามติ แต่กว่าจะถึงวันลงประชามติ ก็จำเป็นที่ประชาชนจะได้ใช้โอกาสนี้พิจารณาและแสดงออก แลกเปลี่ยนทางความคิดกันอย่างกว้างขวาง ซึ่งแน่นอน เรื่องรัฐธรรมนูญล้วนเป็นเรื่องเกี่ยวกับการเข้าสู่อำนาจ การใช้อำนาจ การมีสิทธิ การใช้เสรีภาพ ตลอดไปจนถึงการตรวจสอบการใช้อำนาจทางการเมืองทั้งสิ้น การเมืองจึงเป็นตัวแปรในการตัดสินใจในทุกเรื่อง

      จากวันนี้ไปจนถึงก่อนวันลงประชามติ จึงควรเป็นเงื่อนเวลาสำคัญที่จะให้มีเวทีถกเถียง อภิปรายสาระสำคัญในกลุ่มต่างๆ ทั้งนี้ ให้เป็นไปอย่างสร้างสรรค์ อย่างมีเหตุผล ไม่สร้างความร้าวฉาน และความเกลียดชังแก่ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง ดังที่เคยเกิดขึ้นมาแล้วตลอดช่วง 2 ทศวรรษ ซึ่งควรนำมาเป็นบทเรียนและเป็นต้นทุนราคาแพงทางการเมือง

      ในทุกๆ เวทีในการแสดงความคิดเห็นต่อร่างรัฐธรรมนูญ จึงควรเปิดใจรับฟังกับการมีส่วนร่วมอย่างคึกคัก อย่างมีวัฒนธรรมของผู้ใช้ปัญญา ไม่บังคับให้ใครเชื่อตาม และไม่ครอบงำชี้นำใคร เพราะทุกคนควรได้รับโอกาสการเรียนรู้นี้อย่างผู้มีข้อมูลที่เพียงพอแก่การคิดพิจารณาอย่ารอบคอบ ไม่วิ่งตามกระแสสังคม ขณะเดียวกัน ก็ไม่สยบยอมอำนาจบังคับที่ไร้เหตุผล

      เวลาของการเรียนรู้มีอยู่ทุกเรื่องและตลอดเวลา และหากไม่มีการเรียนรู้ทางการเมือง ไม่รู้ทันการใช้อำนาจทางการเมือง ไม่ว่าจะมาจากกลุ่ม-คณะใด เราก็อาจจะถูกครอบงำทางการเมืองกันได้ง่ายๆ ทีละคน ไปเป็นทีละชุมชน แล้วก็สร้างความแตกแยก แตกสามัคคีกัน ดังที่เคยเกิดขึ้น

      จะถกรัฐธรรมนูญอย่างไรให้สร้างสรรค์ สามัคคี ประเทศชาติได้ประโยชน์ และประชาชนมีความสุข เท่านี้ก็สตรอง (strong) แล้ว

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา