สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ร่วมกันสร้างความไว้วางใจ

      ประเทศไทยในภาวะวิกฤติทั้งปัจจัยภายในและภายนอกประเทศ มีทั้งเรื่องความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ซึ่งเกิดปัญหาทั้งในและต่างประเทศอย่างไม่อาจหลีกเลี่ยงได้ นอกจากเศรษฐกิจเรื่องปากท้องแล้ว เรื่องหลักๆ ที่เป็นวิกฤติมาอย่างต่อเนื่องร่วม 2 ทศวรรษก็คือ วิกฤติความขัดแย้งทางการเมืองที่แบ่งฝักฝ่ายจนยากที่จะพูดจาให้เข้าใจกันได้ แม้รัฐบาลจะแสวงหาแนวทางปรองดองอย่างไร ก็ยังไม่เห็นสัญญาณการเปิดใจกว้างจากทุกฝ่าย ทำให้เรื่องการเมืองกลายเป็นเรื่องหลักที่แก้ไขได้ยากยิ่ง ตราบใดที่ทุกฝ่ายยังมีแต่ความหวาดระแวงต่อกัน และไม่ได้วางท่าทีของการแก้ไขปัญหานี้บนความห่วงใยต่อประเทศเป็นสำคัญก่อนเรื่องอื่นใด

      ความพยายามใดๆ ในหลายเรื่องจึงขาดพลังร่วมที่จะช่วยกันประคับประคองประเทศให้ก้าวหน้าทัดเทียมนานาประเทศที่เขาพัฒนาไปไกลกว่าเรามาก แม้แต่ประเทศเพื่อนบ้านที่เพิ่งลุกขึ้นมาพัฒนาประเทศภายหลังเราด้วยซ้ำ ไม่ว่าประเทศในกลุ่มอินโดจีน หรือแม้แต่ประเทศเมียนมาร์

      สำนึกของพลเมืองที่อยากจะร่วมสร้างการเปลี่ยนแปลงและแก้ไขให้ประเทศชาติก้าวหน้า ควรเป็นสิ่งที่คนไทยระลึกอยู่เสมอ และเป็นสิ่งแรกที่ต้องลงมือทำ โดยเฉพาะภาวะวิกฤติและการเผชิญหน้ากับภัยสมัยใหม่ที่มาหลายรูปแบบ ทั้งในชาติและข้ามชาติ ในยุคสมัยที่การเดินทางไหลบ่าแบบไร้พรมแดน

      จึงมีแต่ต้องผนึกกำลังกันทั้งรัฐบาลและประชาชนให้เป็นสองประสาน เป็นพลังทวีผนึกกันให้แน่นหนา และอย่าได้หลงทางไปทำในเรื่องที่เห็นแก่ตัว เอาแต่ได้ โดยไม่ใส่ใจเรื่องของประเทศชาติ

      การจะเป็นเช่นนี้ได้ ก็มีแต่การสร้างความไว้วางใจ การเปิดใจรับฟัง และรับรู้ ความคิดความอ่านจากทั้งสองทาง คือ ทั้งฝ่ายรัฐบาล และฝ่ายประชาชน ด้วยไมตรีจิต กัลยาณมิตร โดยปราศจากการข่มขู่ บังคับ หรือบงการจากฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง หากเป็นไปด้วยท่าทีที่สร้างสรรค์ และมีเหตุผล

      การสร้างการเปลี่ยนแปลงประเทศในภาวะวิกฤติเช่นนี้ ไม่อาจปล่อยให้ฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งเป็นผู้แสดงแต่ฝ่ายเดียว หากเป็นฝ่ายรัฐบาลทำ และประชาชนเป็นฝ่ายมองดูหรือตั้งข้อสงสัย ก็จะไม่สามารถเรียกความร่วมมือ ความเชื่อมั่นใดๆ ได้

      ชาติไทยของเรานั้น จะต้องร่วมกันสร้าง อย่าถือว่าเป็นบทบาทหน้าที่ของรัฐและข้าราชการ หากแต่มีพี่น้องร่วมชาตินอกภาคราชการอยู่ในทุกชุมชนท้องถิ่นจากทุกภาคส่วน จากส่วนย่อยต่างๆ แต่ละปัจเจกที่อยู่ในชุมชน ควรได้ร่วมกันผนึกสร้างความเข้าใจ และสร้างความไว้วางใจซึ่งกันและกันทั้งระหว่างรัฐและประชาชนให้มากที่สุด เพื่อนำไปสู่ความมั่นคงของจิตใจของคนไทยว่าเราจะร่วมคิด ร่วมทางแก้ปัญหาที่เกิดขึ้นด้วยกันให้ได้โดยไม่เป็นปฏิปักษ์ต่อกัน

      ซึ่งที่ผ่านมา รัฐบาลกับประชาชนมักเดินสวนทางกัน โดยรัฐบาลกำหนดและกำกับ สั่งการ โดยการตอบสนองจากประชาชนที่ไม่ได้มีส่วนร่วมคิดมาตั้งแต่ต้นนั้น ก็เป็นไปอย่างเชื่องช้า เฉื่อย เนือย หรืออาจจะต่อต้าน

      จึงได้เวลาที่ต้องร่วมกันสร้างมิติใหม่ระหว่างรัฐและประชาชน คือ การเปิดช่องทางการสื่อสาร การเปิดเผยข้อมูล การเปิดกว้างความหลากหลายทางความคิด และการเปิดใจรับฟังทุกด้านทุกฝ่ายด้วยใจที่ยอมรับ เพื่อแผ้วทางเดินที่เคยเป็นขวากหนามระหว่างกันออกไป

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา