สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

หน้าที่ของพลเมือง

      นับว่าเป็นช่วงครบ 100 ปีที่มีการปฏิรูปการศึกษาครั้งแรกของการปฏิรูปประเทศในสมัยรัชกาลพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ท่านได้มีพระราชประสงค์ในการจัดการศึกษาสมัยใหม่ให้ความสำคัญเป็นอันดับหนึ่งที่พระองค์ทรงจัดและปฏิรูปทั้งหมด เพื่อจะได้ให้ทุกคน ทุกชนชั้นได้มีโอกาสเล่าเรียนได้เสมอกัน คือจุดมุ่งหมายทางการศึกษาของสยาม ในปี 2453 ตามพระบรมราชโองการนี้ เพื่อ “สร้างความสามารถในด้านสติปัญญาและเป็นพลังทางด้านศีลธรรมที่สมบูรณ์ .... และจงส่งเสริมผลประโยชน์ร่วมกันของสังคมให้มากขึ้น... จงอุทิศชีวิตให้แก่บ้านเมืองด้วยความกล้าหาญเถิด...” ซึ่งแสดงให้เห็นถึงแนวคิดในการสร้างคนด้วยการศึกษาในสมัยของพระองค์มีความทันสมัยยิ่ง พระบรมราโชวาทว่าด้วยการศึกษาและการเมืองในโอกาสต่างๆ นั้น คำว่า “พลเมือง” ปรากฏอยู่ในหลายครั้งด้วย

      ตราบจนปัจจุบันนี้ คำว่า “พลเมือง” กับ “ประชาธิปไตย” กลับมาเป็นคำคู่ที่ติดปาก ชินหูมากยิ่งขึ้นในช่วง 10 ปี ที่บ้านเมืองมีปัญหาต้องถกเถียงกันบ่อยในเรื่องของประชาธิปไตย การเลือกตั้ง และการปฏิรูป ซึ่งแต่เดิมยุค 2540 ก็จำกัดอยู่ที่ปฏิรูปการเมือง ปฏิรูปการศึกษา ปฏิรูปสื่อ แต่ยุค 2550 หยุดอยู่แค่ 3 เรื่องไม่พอแล้ว หากต้องปฏิรูปทุกเรื่อง เพราะประเทศไทยถอยหลังไปมาก มีอนาคตของภูมิภาคและของโลกไล่ล่าให้รีบปรับตัว ณ พอศอนี้ จึงต้องปฏิรูปทั้งประเทศทุกเรื่อง แต่จะให้ได้ผลดี มีหลายเสียงและหลากประสบการณ์ ต่างพูดเสียงเดียวกันว่า ต้องปฏิรูปคนเป็นสำคัญ เพราะคนคือทรัพยากรที่สำคัญที่สุด เป็นศูนย์กลางของการพัฒนาและการเปลี่ยนแปลงทุกเรื่อง คน คือผู้ค้ำยันระบอบการเมืองการปกครอง ต้องการที่ “คน” ผู้เป็นทั้งสมาชิกของสังคม เป็นเจ้าของประเทศ เป็นเจ้าของภาษี พูดให้ง่ายคือ ผู้เป็นนายของรัฐบาล

      เจ้าของประเทศ หรือ นายของรัฐบาล ที่ว่ามานี้จะเป็นคนอย่างไร รัฐบาล หรือ ผู้แทน ก็เป็นอย่างนั้น ประเด็นที่เป็นปัญหาให้กระทรวงศึกษาธิการปวดหัวทุกวันนี้จึงอยู่ที่จะสร้าง “คน” หรือ พลเมือง แบบไหนดี ให้ไปช่วยทำ ช่วยสร้างประเทศไทยเข้มแข็ง ทันโลก ทันเหตุการณ์ พาประเทศไปรอดปลอดภัยทั้งในภูมิภาคอาเซียน และภูมิภาคอื่นของโลก

      สถาบันนโยบายศึกษา และ สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) จึงจับมือกันจัดสัมมนาเรื่อง “การสร้างพลเมือง” ขึ้น เพื่อกระตุกคนไทยให้เข้าใจความหมายและหน้าที่ของพลเมืองต่อสังคมของตนและสังคมโลก ในวันเสาร์ที่ 20 กันยายน 2557 ตั้งแต่เวลา 08.30 – 16.30 น. ณ หอประชุมเฉลิมพระเกียรติ 6 รอบ พระชนมพรรษา สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ กรุงเทพฯ

ภาคเช้า
กล่าวเปิดงานโดย อธิการบดี สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ สัมมนาเรื่อง “การสร้างพลเมือง : ประสบการณ์จากต่างประเทศ” เยอรมัน – ญี่ปุ่น – เกาหลี – สิงคโปร์

ภาคบ่าย
ปาฐกถาพิเศษ “สร้างพลเมืองสู่การสร้างชาติ” โดย ดร.วิชัย ตันศิริ
ตามด้วย คิดด้วยกันว่า “สร้างพลเมืองไทยอย่างไรดี” โดย สภาพัฒนาการเมือง กระทรวงศึกษาธิการ และสภาวิจัยแห่งชาติ

      เชิญร่วมกันมาทำหน้าที่ของพลเมืองผู้เป็นเจ้าของประเทศกันเถิด ช่วยกันคิดว่าจะออกแบบพลเมืองของชาติอย่างไรให้มีความเข้มแข็งทางสติปัญญา ตั้งอยู่ในศีลธรรม ไม่คด ไม่โกง และมีความรับผิดชอบต่อประเทศอย่างสุดกำลัง

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา