วีรชนคนอาเซียน : อองซาน ซูจี       เมื่อนายพลอองซานยืนหยัดต่อสู้อย่างวีระอาจหาญนำเอกราชและอำนาจอธิปไตยจากประเทศอังกฤษกลับสู่ผืนแผ่นดินแม่แล้ว พม่าก็ก้าวสู่การปกครองตัวเองด้วยระบอบประชาธิปไตยท่ามกลางความขัดแย้งภายในระหว่างกลุ่มชาติพันธุ์ยังคงดำรงอยู่ แบ่งออกเป็นสี่กลุ่ม คือ กลุ่มเชื้อสายพม่าตั้งถิ่นฐานแถบลุ่มน้ำอิระวดี กลุ่มมอญหรือตะเลงอยู่ทางตอนใต้ กลุ่มไทใหญ่หรือฉาน อาศัยอยู่ทางตอนเหนือกลางและทางตะวันออกทางเทือกเขาที่ล้อมรอบลุ่มน้ำอิระวดี และกลุ่มอารกันหรือยะไข่ที่อยู่ทางทิศตะวันตก       ในยุคหลังอาณานิคมพม่าตกอยู่ภายใต้การนำของอูนุ และเนวิน โดยอูนุเลือกเอาแนวคิดทางการปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบมีผู้แทนมาใช้ในการปกครอง โดยอูนุปกครองพม่าผ่านพรรคสันนิบาตเสรีชนต่อต้านฟาสซิสต์ (Anti-Fascist People’s Freedom League:AFPFL) ซึ่งเป็นพรรคการเมืองผสมระหว่างกลุ่มทหาร กลุ่มสังคมนิยมคอมมิวนิสต์ และพรรคการเมืองย่อยอื่นๆ ก่อตั้งขึ้นภายใต้การนำของนายพลอองซาน ประธานพรรคต่อมาเขาถูกลอบสังหาร อูนุ รองประธานพรรคจึงขึ้นเป็นผู้นำแทนและจัดให้มีการเลือกตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกเมื่อปี ค.ศ. 1949 (พ.ศ. 2492)และครั้งที่สองเมื่อปี ค.ศ. 1960 (พ.ศ. 2503) ต่อมาเนวิน ได้นำกำลังทหารเข้ายึดอำนาจจากรัฐบาลอูนุ จึงเข้าสู่ยุคเนวิน สมชาติ เจศรีชัย โครงสร้างทางการเมืองที่สร้างขึ้นทันทีภายหลังรัฐประหารเมื่อ 2 มีนาคม ค.ศ. 1962 (พ.ศ. 2505) คือ “สภาปฏิวัติ” ซึ่งสภาปฏิวัตินี่เองที่ได้ประสานอำนาจทั้งหมดของรัฐเข้าด้วยกัน ภายใต้อำนาจการสั่งการของเนวิน เป็นการนำพม่าเข้าสู่ระบอบเผด็จการอำนาจนิยม และระบอบคอมมิวนิสต์หรือสังคมนิยมโดยทั้งสองระบอบการปกครองล้วนยึดอำนาจรัฐเป็นหลักใหญ่สำคัญ แนวความคิดทางการเมืองการปกครองในช่วงนี้จะเป็นเรื่องรัฐชาติสมัยใหม่ แนวคิดเรื่องอาณาเขตดินแดนที่มีความ ชัดเจน รวมทั้ง อุดมการณ์ทางความคิดที่เป็นชาตินิยมที่เป็นผลพลอยได้ที่เกิดจากการที่พม่าตกอยู่ภายใต้อาณานิคมนั่นเอง “อุดมการณ์ชาตินิยม (Nationalism)” เป็นอุดมการณ์ที่ถือเอาชาติตัวเองเป็นใหญ่ หรือการทำให้คนในชาติเกิดความรู้สึกรักชาติของตนเอง และปรับนโยบายเศรษฐกิจของประเทศมาเป็นสังคมนิยม โดยใช้ชื่อว่า “สังคมนิยมวิถีพม่า” (The Burmese Way to Socialism) โดยยึดกิจการของเอกชนมาเป็นของภาครัฐ ยกเลิกรัฐธรรมนูญฉบับปี ค.ศ. 1947 รวมทั้งพรรคการเมืองต่างๆ ในระบบรัฐสภา ต่อมามีนโยบายรวมชาติ โดยใช้วิธีทางทหารเข้ามาแก้ปัญหาอย่างรุนแรง จึงก่อให้เกิดความไม่สงบทั่วไป       อองซาน ซูจี ลูกสาวของนายพลอองซาน ผู้เติบโตและได้รับการศึกษาอย่างดีที่ประเทศอังกฤษ ในวัย 43 ปี ได้เดินทางกลับบ้านเกิดที่กรุงย่างกุ้ง เมื่อเดือนมีนาคม ค.ศ.1988 (พ.ศ. 2531) เพื่อมาพยาบาล ดอว์ขิ่นจี มารดาที่กำลังป่วยหนัก ในขณะนั้นเป็นช่วงที่เกิดภาวะเศรษฐกิจตกต่ำและมีความวุ่นวายทางการเมืองในประเทศพม่า ประชาชนจำนวนมากโดยเฉพาะกลุ่มนักศึกษาชุมนุมประท้วงเมื่อวันที่ 8 สิงหาคม ค.ศ.1988 (พ.ศ. 2531) เพื่อเคลื่อนไหวกดดันให้นายพลเนวิน ที่ยึดอำนาจการปกครองมายาวนานถึง 26 ปี ต้องลาออกจากตำแหน่งประธานพรรคโครงการสังคมนิยมพม่า (The Burma Socialist Programme Party-BSPP) โดยอองซาน ซูจี เคยให้สัมภาษณ์ถึงการกลับมาพม่าของเธอว่า “ตอนที่ดิฉันเดินทางกลับมาพม่าเมื่อ พ.ศ. 2531 เพื่อมาพยาบาลคุณแม่นั้น ดิฉันวางแผนไว้ว่าจะมาริเริ่มทำโครงการเครือข่ายห้องสมุดในนามของคุณพ่อด้วย เรื่องการเมืองไม่ได้อยู่ในความสนใจของดิฉันเลย แต่ประชาชนในประเทศของดิฉันกำลังเรียกร้องประชาธิปไตย และในฐานะลูกสาวของพ่อ (นายพลอองซาน) ดิฉันรู้สึกว่าเป็นหน้าที่ที่ดิฉันต้องเข้าร่วมด้วย” ที่มาภาพ : http://www.thairath.co.th/content/265168       อองซาน ซูจี ได้เข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองเป็นครั้งแรก เมื่อวันที่ 15 สิงหาคม ค.ศ. 1988 (พ.ศ. 2531) โดยส่งจดหมายเปิดผนึกถึงรัฐบาลเรียกร้องให้มีการจัดตั้งคณะกรรมการอิสระเพื่อเตรียมการเลือกตั้งทั่วไป อองซาน ซูจี ขึ้นกล่าวปราศรัยเป็นครั้งแรกเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม พ.ศ. 2531 ต่อหน้าฝูงชนประมาณ 500,000 คนที่มาชุมนุมกัน ณ มหาเจดีย์ชเวดากอง เธอเรียกร้องให้มีรัฐบาลประชาธิปไตย แต่ผู้นำทหารกลับจัดตั้ง "สภาฟื้นฟูกฎระเบียบแห่งรัฐ" หรือ สลอร์ค (The State Law and Order Restoration Council : SLORC) ขึ้นแทน รวมทั้งได้ทำการปราบปรามสังหารและจับกุมผู้ต่อต้านอีกหลายร้อยคน และเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2531 อองซาน ซูจี ได้ร่วมจัดตั้ง "พรรคสันนิบาตแห่งชาติเพื่อประชาธิปไตย" หรือเอ็นแอลดี (National League for Democracy: NLD) ขึ้นมา และได้รับเลือกให้ดำรงตำแหน่งเลขาธิการพรรค อย่างไรก็ดี เมื่อวันที่ 20 กรกฎาคม พ.ศ. 2532 รัฐบาลทหารพม่าใช้อำนาจ ตามกฎอัยการศึกสั่งกักบริเวณ อองซาน ซูจี ให้อยู่แต่ในบ้านพักเป็นครั้งแรก เป็นเวลา 3 ปี โดยไม่มีข้อหา และได้จับกุมสมาชิกพรรคเอ็นแอลดีจำนวนมากไปคุมขังไว้ที่เรือนจำอินเส่ง อองซาน ซูจี จึงอดอาหารเพื่อประท้วงและเรียกร้องให้นำเธอไปขังรวมกับสมาชิกพรรคคนอื่นๆ ต่อมาเธอยุติการอดอาหารประท้วงเมื่อรัฐบาลเผด็จการทหารให้สัญญาว่าจะปฏิบัติต่อสมาชิกพรรคเอ็นแอลดีซึ่งถูกคุมขังไว้ในเรือนจำเป็นอย่างดี -------------------------------------------------------------------------------------------------------------       แม้ว่า อองซาน ซูจี ยังคงถูกกักบริเวณอยู่ แต่ในวันที่ 27 พฤษภาคม ค.ศ. 1990 (พ.ศ. 2533) พรรคเอ็นแอลดีของเธอกลับได้รับชัยชนะอย่างท่วมท้นในการเลือกตั้งทั่วไป รัฐบาลเผด็จการทหารพม่าในนามของ SLORC ปฏิเสธที่จะถ่ายโอนอำนาจให้แก่ผู้ชนะการเลือกตั้ง แต่กลับยื่นข้อเสนอให้อองซาน ซูจี ยุติบทบาททางการเมืองด้วยการเดินทางออกนอกประเทศเพื่อไปใช้ชีวิตกับครอบครัวที่ประเทศอังกฤษ เธอปฏิเสธข้อเสนอดังกล่าว รัฐบาลทหารจึงมีคำสั่งยืดเวลาการกักบริเวณ อองซาน ซูจี จาก 3 ปี เป็น 5 ปี และเพิ่มเป็น 6 ปีในเวลาต่อมา       ต่อมาเมื่อวันที่ 14 ตุลาคม ค.ศ. 1991 (พ.ศ. 2534) คณะกรรมการรางวัลโนเบลแห่งประเทศนอร์เวย์ ประกาศให้อองซาน ซูจี เป็นผู้ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสันติภาพ แต่เธอไม่มีโอกาสเดินทางไปรับรางวัลด้วยตัวเอง ในเดือนธันวาคมปีเดียวกัน อเล็กซานเดอร์และคิมซึ่งเป็นบุตร ได้เดินทางไปรับรางวัลแทนมารดาที่กรุงออสโล อเล็กซานเดอร์ กล่าวกับคณะกรรมการและผู้มาร่วมเป็นเกียรติในพิธีว่า "ผมรู้ว่าถ้าแม่มีอิสรภาพและอยู่ที่นี่ในวันนี้ แม่จะขอบคุณพวกคุณพร้อมกับขอร้องให้พวกคุณร่วมกันสวดมนต์ให้ทั้งผู้กดขี่และผู้ถูกกดขี่โยนอาวุธทิ้ง และหันมาร่วมกันสร้างชาติด้วยความเมตตากรุณาและจิตวิญญาณแห่งสันติ"       อิสรภาพจากการถูกกักบริเวณและได้รับการเลือกตั้งเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรแล้วก็ตาม สิ่งที่น่าศึกษาเป็นแบบอย่างก็คือ อองซาน ซูจี จะดำเนินการต่อสู้ด้วยแนวทางสันติวิธี ผ่านการใช้วิธีเขียนจดหมาย เขียนหนังสือ บันทึกวิดีโอเทป เพื่อส่งผ่านข้อเรียกร้องต่อรัฐบาลทหารพม่าของเธอออกมาสู่ประชาคมโลกอย่างต่อเนื่อง ทำให้รัฐบาลทหารของพม่าไม่อาจทำร้ายเธอได้ และที่สุดก็ต้องจำนนกับการกดดันจากประชาคมโลก นี่ย่อมแสดงให้เห็นว่า การอดทนอดกลั้นไม่ใช้ความรุนแรงในทุกกรณี อันเป็นคุณลักษณะของพลเมืองในระบอบประชาธิปไตย ทำให้สามารถต่อกรกับฝ่ายที่ยึดกุมอำนาจจนประสบชัยชนะได้ การต่อสู้ของอองซาน ซูจี ยังเดินอยู่บนเส้นทางทางการเมืองอีกยาวไกล ในที่สุด อนาคตของพม่า (ปัจจุบันชื่อที่เป็นทางการคือ สาธารณรัฐแห่งสหภาพเมียนมาร์ หรือ Republic of the Union of Myanmar) บางทีอาจขึ้นอยู่กับสตรีคนที่ชื่อ อองซาน ซูจี ในการสร้างความเป็นประชาธิปไตยและการรวมชาติให้เป็นเอกภาพให้เกิดขึ้นในพม่าก็เป็นได้