กุมภาพันธ์ 2557 : นปช. เปิดยุทธศาสตร์ลั่นกลองรบ นปช. ลั่นกลองรบ ใช้ยุทธศาสตร์ 11 ข้อ ยิงสนั่นก่อนวันเลือกตั้ง เลือกตั้งกร่อย กปปส. ชุมนุมครบ 4 เดือน สูญเสีย 20 ชีวิต ยิงเอ็ม 79 ใส่ศาลแพ่ง-อาญา ผบ.ทบ. แสดงความเห็นต่อเหตุรุนแรง ศาลแพ่งไม่เพิกถอน พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แต่ห้ามสลายการชุมนุมตาม รธน. นิด้าเสนอตั้งรัฐบาลคนกลาง สตง. แนะยุติจำนำข้าว ทีดีอาร์ไอ ชี้บทเรียนจำนำข้าวราคาแพง กมธ. เกษตร ตรวจพบข้าวเน่าเต็มโกดัง ป.ป.ช. มีมติยิ่งลักษณ์ปล่อยให้มีทุจริตจำนำข้าว ชาวนาประท้วงขยายวงกว้าง ข้าว อคส. หายกว่า 3 ล้านตัน จีนยกเลิกซื้อข้าว จีทูจี ศาล รธน. เริ่มไต่สวน ร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้านบาท จีนยกเลิกจัดซื้อแท็บเล็ต สาเหตุที่เด็กไทยไอคิวต่ำ นปช. ลั่นกลองรบ ใช้ยุทธศาสตร์ 11 ข้อ       วันที่ 23 กุมภาพันธ์ 2557 กลุ่มแนวร่วมประชาธิปไตยต่อต้านเผด็จการแห่งชาติ (นปช.) จัดประชุมใหญ่แกนนำทั่วประเทศ ที่อาคารลิปตพัลลภฮอลล์ ภายในสนามกีฬาเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา อ.เมือง จ.นครราชสีมา ภายใต้ชื่อ "นปช. ลั่นกลองรบ วางยุทธศาสตร์รับมือฝ่ายตรงข้าม" มีบรรดาแกนนำและกลุ่มแนวร่วมมาประชุมกว่า 3,000 คน แพร่ภาพสดผ่านทางสถานีโทรทัศน์ช่องเอเชียอัพเดท       ผลการระดมความคิดเห็นจากการประชุมครั้งนี้สรุปได้ว่า ขอร้องไม่ให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ลาออก ให้รักษาการตำแหน่งนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมต่อไป ให้รัฐบาลเร่งแก้ปัญหาการจ่ายเงินจำนำข้าวให้พี่น้องชาวนาโดยเร็วที่สุด ขอให้รัฐบาลโดยหน่วยงานต่างๆ เร่งรัดจับกุมนายสุเทพ เทือกสุบรรณ และแกนนำ กปปส. ไม่ให้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ไปรับข้อกล่าวหาจากองค์กรอิสระ หากมีการวินิจฉัยกรณีใดๆ จากองค์กรอิสระ ให้นายกฯ และรัฐบาลแสดงอารยะขัดขืนและไม่ต้องยอมรับ หากมีการสร้างสถานการณ์ความรุนแรง ขอให้รัฐบาลยอมรับข้อเสนอของ ไอซีซี (ICC: International Criminal Court) โดยเร็ว เรียกร้องให้ตำรวจติดอาวุธในการปฏิบัติหน้าที่ ทำการปฏิรูปพรรคเพื่อไทย ให้รัฐบาลเปิดรับอาสาสมัครจากทั่วประเทศมาช่วยในการควบคุมฝูงชน ให้รัฐบาลหาพื้นที่เตรียมพร้อม หาสถานที่ทำการหากต้องย้ายมาอยู่ภาคเหนือ หรืออีสาน หากเหตุการณ์ถึงขั้นหลีกเลี่ยงไม่ได้ให้จัดตั้งรัฐบาลพลัดถิ่น ยิงสนั่นก่อนวันเลือกตั้ง       วันที่ 1 กุมภาพันธ์ 2557 เวลาประมาณ 15.30 น. ก่อนการเลือกตั้งไม่กี่ชั่วโมง กลุ่มคนเสื้อแดงยกพวกไปปิดล้อมกลุ่ม กปปส. จำนวนประมาณ 300 คน ที่หลวงปู่พุทธอิสระเป็นแกนนำพามาชุมนุมค้างคืนอยู่ที่หน้าสำนักงานเขตหลักสี่ เพื่อป้องกันการนำหีบบัตรลงคะแนนออกไปตามสถานที่เลือกตั้งที่จะมีในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 ระหว่างนั้นมีผู้ทุบรถที่แล่นผ่านเข้าไปในบริเวณ มีการปาปะทัดยักษ์ และมีเสียงปืนดังหลายสิบนัด กลุ่ม กปปส. จากเวทีลาดพร้าวทราบข่าวจึงออกเดินทางไปช่วยทำให้เกิดเหตุปะทะกัน ทำให้มีผู้บาดเจ็บ 9 ราย ทั้งหมดถูกนำส่งโรงพยาบาล       เหตุการณ์รุนแรงในวันที่ 1 กุมภาพันธ์ เป็นเหตุให้ กปปส. ยุบเวทีลาดพร้าวและอนุสาวรีย์ชัยสมรภูมิในวันที่ 3 มีนาคม ให้ไปรวมที่สวนลุมพินี จึงเหลือเวที กปปส. เพียง 4 แห่ง เลือกตั้งกร่อย       ผลการเลือกตั้งทั่วไปในวันที่ 2 กุมภาพันธ์ 2557 ปรากฏว่าในการเลือกตั้งแบบแบ่งเขต จำนวน 68 จังหวัด (โดยไม่รวม 9 จังหวัดภาคใต้ คือ กระบี่ ชุมพร ตรัง พังงา พัทลุง ภูเก็ต ระนอง สงขลา และสุราษฎร์ธานี ซึ่งไม่สามารถเปิดการลงคะแนนได้) มีผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 43,024,786 คน มาใช้สิทธิเลือกตั้ง 20,530,359 คนคิดเป็น 47.72% แบ่งเป็น บัตรดี 14,645,812 ใบ คิดเป็น 71.34% บัตรเสีย 2,458,461 ใบ คิดเป็น 11.97% และผู้ไม่ประสงค์ลงคะแนน หรือ โหวตโน 3,426,080 ใบ คิดเป็น 16.69% แต่ตัวเลขนี้ยังไม่ได้นับรวมการเลือกตั้งล่วงหน้าเมื่อวันที่ 26 มกราคม 2557 และการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักร รวมถึง 9 จังหวัดในพื้นที่ภาคใต้       ทั่วประเทศมีหน่วยเลือกตั้ง 93,952 หน่วย เปิดลงคะแนนได้ 83,669 หน่วย คิดเป็น 89.05 % ปิดลงคะแนนไม่ได้ 10,238 หน่วย คิดเป็น 10.95%       มี 18 จังหวัดงดลงคะแนน จำนวนนี้ 9 จังหวัดงดลงคะแนนทั้งจังหวัด 9 จังหวัด เป็นเขตเลือกตั้งที่งดลงคะแนนทั้งหมด 69 เขต แบ่งเป็นงดลงคะแนนทั้งเขต 37 เขต งดลงคะแนนบางส่วน 32 เขต       ในกรุงเทพมหานครมีหน่วยเลือกตั้ง 6,671 หน่วย เปิดลงคะแนน 6,155 หน่วย งดลงคะแนน 516 หน่วย ผู้มีสิทธิเลือกตั้ง 4,369,120 คน มาใช้สิทธิเลือกตั้ง 1,133,269 คน เท่ากับร้อยละ 25.94 บัตรดี 775,821 ใบ บัตรเสีย 90,923 ใบ ไม่ประสงค์ลงคะแนน 266,552 ใบ หรือร้อยละ 23.52       สาเหตุที่มีผู้ไปเลือกตั้งน้อยและหลายเขตไม่สามารถจัดการเลือกตั้งได้เพราะ กปปส. รณรงค์ให้ปฏิรูปก่อนเลือกตั้ง เพราะเหตุที่ไม่มีผู้สมัครรับเลือกตั้งครบทุกเขตจึงทำให้ กกต. ไม่สามารถประกาศรับรองผลการเลือกตั้งแบบแบ่งเขตได้ และไม่สามารถนับคะแนน ส.ส.แบบบัญชีรายชื่อได้เช่นกัน กปปส. ชุมนุมครบ 4 เดือน สูญเสีย 20 ชีวิต       เดือนกุมภาพันธ์ 2557 กปปส. ชุมนุมขับไล่รัฐบาลมาเป็นเดือนที่สี่ และในเดือนนี้มีผู้เสียชีวิตจากเหตุการณ์ขอคืนพื้นที่ของเจ้าหน้าที่ตำรวจ 4 ราย เจ้าหน้าที่เสียชีวิต 1 นาย และผู้ชุมนุมเสียชีวิตเพราะถูกโจมตีด้วยระเบิดสองครั้งรวม 6 ราย โดย 4 ใน 6 เป็นเด็ก       วันที่ 18 กุมภาพันธ์ ศูนย์รักษาความสงบ (ศรส.) ได้ปฏิบัติการขอคืนพื้นที่ชุมนุม 5 จุด คือ ทำเนียบรัฐบาล อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย กระทรวงมหาดไทย กระทรวงพลังงาน และศูนย์ราชการฯ ถนนแจ้งวัฒนะ โดยใช้กำลังเจ้าหน้าที่ปราบจลาจลและตำรวจชุดเก็บกู้วัตถุระเบิด จำนวน 166 กองร้อย หรือ 25,000 นาย เข้าปฏิบัติการตั้งแต่เวลา 04.00 น. และสามารถขอคืนพื้นที่หน้ากระทรวงพลังงานจากผู้ชุมนุมกลุ่มกองทัพประชาชนและเครือข่ายปฏิรูปพลังงานไทย (กคป.) ได้สำเร็จ เช่นเดียวกับที่เวทีหน้าศูนย์ราชการถนนแจ้งวัฒนะซึ่งมีหลวงปู่พุทธะอิสระดูแลอยู่ เจ้าหน้าที่สามารถเจรจาให้มีการเปิดพื้นที่จราจรเข้าออกศูนย์ราชการได้       แต่ที่สะพานผ่านฟ้าลีลาศ หลังการเจรจารอบแรกและตกลงกันได้ เจ้าหน้าที่ตำรวจชุดปราบจลาจลประมาณ 5,000 นายได้เข้ารื้อแนวกระสอบทรายและสิ่งปลูกสร้างของกลุ่ม ก.ป.ท. และกองทัพธรรม ทำให้มีผู้ได้รับบาดเจ็บจำนวน70 ราย เสียชีวิต 5 ราย เป็นเจ้าหน้าที่ตำรวจ 1 นาย       ในวันที่ 22 กุมภาพันธ์ ตอนกลางคืนที่เวทีปราศรัยของ กปปส. จังหวัดตราด อำเภอเขาสมิง คนร้ายใช้รถกระบะสองคันปาระเบิด 2 ลูก และกราดยิงใส่ ทำให้มีผู้บาดเจ็บ 37 คน เสียชีวิต 3 คน สองคนเป็นเด็กหญิงวัย 5 ขวบ       และในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ เวลาประมาณ 17.00 น. มีผู้ยิงระเบิดวิถีไกลเข้ามายังบริเวณชุมนุมหน้าห้างบิ๊กซี ราชดำริ ทำให้มีผู้เสียชีวิต 3 คน เป็นหญิง 1 และอีก 2 เป็นเด็กหญิงและชาย และบาดเจ็บอีก 22 คน       วันที่ 28 กุมภาพันธ์ นายสุเทพ เทือกสุบรรณ ได้ประกาศว่าจะยุบเวทีปทุมวัน-ราชประสงค์-แยกอโศก ให้เหลือเพียงเวทีเดียวในสวนลุมพินี ตั้งแต่วันจันทร์ที่ 3 มีนาคม เป็นต้นไป โดยให้เหตุผลเพื่อคืนพื้นที่การจราจรให้แก่ชาว กทม. พร้อมยืนยัน การคืนพื้นที่ไม่ใช่การล้มเลิกความตั้งใจในการต่อสู้       ตั้งแต่วันที่ 30 พฤศจิกายน 2556 ถึง 24 กุมภาพันธ์ 2557 มีผู้บาดเจ็บทั้งสิ้น 718 ราย เสียชีวิต 20 ราย ยิงเอ็ม 79 ใส่ศาลแพ่ง-อาญา       กลางดึกวันที่ 14 กุมภาพันธ์ 2557. มีคนร้ายยิงลูกระเบิดเอ็ม 79 เข้าใส่อาคารศาลอาญา ที่ตั้งอยู่บนถนนรัชดาภิเษก ลูกระเบิดตกที่บริเวณชั้น 7 ทำให้กระจกแตกเสียหาย เจ้าหน้าที่ตำรวจคาดว่าคงจะยิงมาจากฝั่งตรงข้ามจากรถยนต์ขณะขับรถผ่าน       วันที่ 22 กุมภาพันธ์ เวลาประมาณ 16.00 น. กลุ่ม นปช. ประมาณ 50-60 คน ได้มาชุมนุมบริเวณหน้ารั้วศาลแพ่งบนถนนรัชดาภิเษก ชูแผ่นป้ายประท้วงตำหนิศาลที่มีคำสั่งไม่เพิกถอน พ.ร.ก.บริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินเมื่อวันที่ 19 กุมภาพันธ์       ต่อมา ในวันที่ 23 กุมภาพันธ์ เวลาประมาณ 13.00 น. มีคนร้ายยิงลูกระเบิดเอ็ม 79 เข้ามาภายในรั้วที่ทำการศาลแพ่ง ลูกระเบิดตกใส่ลานจอดรถด้านหน้าระหว่างอาคารศาลอุทธรณ์กับอาคารศาลแพ่ง ระเบิดไม่ทำงาน แต่พบว่าเป็นลูกระเบิดที่ยังใช้งานได้ ผบ.ทบ. แสดงความเห็นต่อเหตุรุนแรง       เมื่อวันที่ 24 กุมภาพันธ์ 2557 ผู้บัญชาการทหารบก พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา แถลงผ่านสถานีโทรทัศน์ช่อง 5 ททบ. ถึงสถานการณ์รุนแรงที่กำลังเกิดขึ้น มีใจความสรุปได้ว่า 1.กองทัพมองว่าสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในปัจจุบันมีบุคคลหลายกลุ่มเข้ามาเกี่ยวข้อง การดำเนินการแก้ไขของทุกฝ่ายจะต้องใช้ความระมัดระวังและเป็นที่ยอมรับของประชาชนทุกฝ่าย และนานาชาติในภาพรวม 2. รัฐบาลจะต้องรับผิดชอบต่อความสูญเสียและต้องเร่งจับกุมผู้ก่อเหตุโดยเร็ว 3. กองทัพไม่ได้เข้าข้างฝ่ายใด และจะปฏิบัติตามรัฐธรรมนูญ ยึดหลักกฎหมาย ในการคลี่คลายสถานการณ์ จะไม่ใช้กำลังและอาวุธออกมาต่อสู้กับประชาชน 4. การปฏิวัติไม่สามารถยุติความขัดแย้งได้ แต่จะเพิ่มความรุนแรงยิ่งกว่าเดิม 5. การบุกยึดสถานที่ราชการหรือใช้อาวุธทำร้ายเจ้าหน้าที่ซึ่งเป็นความผิดร้ายแรง 6. ทุกฝ่ายต้องแก้ปัญหาอย่างสันติวิธี พิสูจน์ตามความจริง โปร่งใส และยุติธรรม และ 7. ประชาชนทุกกลุ่มต้องร่วมกันแสดงความเห็นหาทางออกจากวิกฤตินี้ ศาลแพ่งไม่เพิกถอน พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แต่ห้ามสลายการชุมนุมตาม รธน.       วันที่ 19 กุมภาพันธ์ 2557 ศาลแพ่งมีคำสั่งไม่เพิกถอน พ.ร.ก.บริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 โดยให้เหตุผลว่ารัฐบาลมีอำนาจออก พ.ร.ก.ฉุกเฉิน แต่ห้ามใช้ประกาศและข้อกำหนดที่ออกโดย พ.ร.ก.ฉุกเฉินกับผู้ชุมนุม เนื่องจากยึดตามศาลรัฐธรรมนูญที่วินิจฉัยว่า การชุมนุมเป็นการชุมนุมโดยสงบ ปราศจากอาวุธ รวมทั้งมีคำสั่งอีก 9 ข้อ รวมทั้งห้าม ศรส. เข้าสลายการชุมนุม และห้ามยึดเครื่องอุปโภคของผู้ชุมนุม       เรื่องนี้เป็นไปตามที่นายถาวร เสนเนียม แกนนำ กปปส. เป็นโจทก์ยื่นฟ้อง น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร ร.ต.อ.เฉลิม อยู่บำรุง ผอ. ศรส. และ พล.ต.อ. อดุลย์ แสงสิงแก้ว รอง ผอ. ศรส. ขอให้ศาลมีคำสั่งให้รัฐบาลยกเลิกเพิกถอนการประกาศใช้ พ.ร.ก.ฉุกเฉิน       คำตัดสินของศาลแพ่งในวันที่ 19 กุมภาพันธ์ ทำให้รักษาการรองนายกรัฐมนตรี นายสุรพงษ์ โตวิจักษ์ชัยกุล กล่าวว่า การกระทำทั้งหมดจากเหตุการณ์ที่เจ้าหน้าที่ตำรวจนำกำลังเข้าสลายผู้ชุมนุมในวันที่ 18 กุมภาพันธ์ ที่สะพานผ่านฟ้าฯ จนทำให้มีผู้เสียชีวิต 5 คน และบาดเจ็บอีก 70 คน เป็นคำสั่งของ ศรส. ที่รักษาการนายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ไม่รู้เห็นด้วย ในขณะที่ผู้อำนวยการ ศรส. ร.ต.อ. เฉลิม อยู่บำรุง ก็ปฏิเสธว่า ศรส. ไม่เคยสั่งให้ใช้อาวุธในการสลายการชุมนุม เป็นการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ตำรวจเอง       ดังนั้นใน วันที่ 20 กุมภาพันธ์ ผู้บัญชาการตำรวจแห่งชาติ พล.ต.อ.อดุลย์ แสงสิงแก้ว จึงมีหนังสือให้เจ้าหน้าที่ตำรวจที่ปฏิบัติหน้าที่ในเขตท้องที่ตามประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินที่มีความร้ายแรง ดำเนินการบังคับใช้กฎหมายกับผู้กระทำความผิดไปตามกฎหมายปกติ และงดการใช้อำนาจตามประกาศและคำสั่ง ศรส. ที่ออกโดยอาศัยอำนาจตามประกาศ ตามมาตรา 11 และข้อกำหนดที่ออกตามความในมาตรา 9 ประกอบ มาตรา 11 ใน พ.ร.ก.ฉุกเฉิน ลงวันที่ 21 มกราคม 2557 นิด้าเสนอตั้งรัฐบาลคนกลาง       เมื่อวันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2557 สถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ หรือ นิด้า โดยนายบรรเจิด สิงคะเนติ คณบดีคณะนิติศาสตร์ เสนอทางออกจากวิกฤติของประเทศ ว่าควร 1. มีรัฐบาลคนกลางเพื่อการปฏิรูปประเทศ 2. ให้วุฒิสภาเป็นผู้เสนอชื่อบุคคลที่สมควรเป็นนายกรัฐมนตรีต่อพระมหากษัตริย์ เมื่อทรงมีพระบรมราชโองการฯ แต่งตั้ง แล้วให้นายกรัฐมนตรีเสนอชื่อปลัดกระทรวงแต่ละกระทรวงหรือบุคคลอื่นที่เหมาะสมทำหน้าที่รัฐมนตรี เพื่อทำหน้าที่รับผิดชอบในการบริหารราชการแผ่นดินเพื่อการปฏิรูปประเทศต่อไป 3. แก้ไขปัญหาชาวนาเป็นการเร่งด่วน และ 4. แก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญเพื่อให้มีสมัชชาประชาชนดำเนินการปฏิรูปประเทศในระยะเวลา 1 ปี สตง. แนะยุติจำนำข้าว       เมื่อวันที่ 30 มกราคม 2557 สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ได้ทำหนังสือถึง น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร รักษาการนายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) เสนอให้ยุติโครงการรับจำนำข้าวเปลือกในฤดูกาลต่อไป โดยอาจพิจารณาใช้แนวทางการช่วยเหลือชาวนาในลักษณะอื่นแทนตามความเหมาะสม เช่น การสนับสนุนปัจจัยการผลิต และให้ความสำคัญกับการช่วยเหลือกลุ่มเกษตรกรยากจนหรือมีรายได้น้อยเป็นลำดับแรก       สตง. ยังเสนอให้รัฐบาลจ่ายเงินให้แก่เกษตรกรที่ยังไม่ได้รับเงินตามระเบียบที่เกี่ยวข้องตามขั้นตอนให้ครบถ้วน กำหนดมาตรการเยียวยาเพื่อบรรเทาผลกระทบและความเสียหาย และเร่งรัดให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรายงานผลแก่อนุกรรมการปิดบัญชีโครงการรับจำนำข้าวเปลือก เพื่อส่งให้ สตง. ตรวจสอบและเผยแพร่แก่สาธารณชน       ก่อนหน้านี้ สตง. เคยแจ้งนายกรัฐมนตรีแล้วด้วยหนังสือ 3 ฉบับ ระบุว่า โครงการนี้ส่งผลกระทบเสียหายต่องบประมาณแผ่นดินและเกิดความเสี่ยงต่อระบบการคลังของประเทศ ไม่เกิดการพัฒนาที่ยั่งยืนต่อการผลิตข้าวเนื่องจากมีผลขาดทุนสูงมาก จากการดำเนินการมาตั้งแต่ปีการผลิต 2554/2555 จนถึงปัจจุบันสิ้นสุดวันที่ 31 พฤษภาคม 2556 พบว่ามีผลขาดทุนทั้งสิ้น 332,372.32 ล้านบาท และขาดทุนมากกว่ายอดการปิดบัญชี ณ วันที่ 31 มกราคม 2556 ซึ่งมีผลขาดทุน 220,968.78 ล้านบาท ถึง 111,403.54 ล้านบาท แสดงว่าแนวโน้มการขาดทุนจะสูงขึ้น       พร้อมกันนี้ สตง. ได้ทำหนังสือถึงรักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง ระบุว่าการจัดหาเงินทุนสำหรับโครงการรับจำนำข้าวเปลือก (นาปี) ปีการผลิต 2556/2557 จากแหล่งใดๆ ต้องดำเนินการตามกฎหมายและระเบียบที่เกี่ยวข้อง ไม่ขัดหรือแย้งต่อบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญ หากมีความไม่ถูกต้องผู้อนุมัติและผู้เกี่ยวข้องจะต้องรับผิดชอบต่อความเสียหายที่เกิดขึ้น ทีดีอาร์ไอ : บทเรียนจำนำข้าว ราคาแพง       นายสมเกียรติ ตั้งกิจวานิชย์ ประธานสถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) กล่าวถึงโครงการรับจำนำข้าวว่า เป็นโครงการที่ล้มละลายตั้งแต่เริ่มโครงการ เพราะรัฐบาลรับซื้อแพงแต่กลับขายถูก ขณะเดียวกัน แม้รัฐบาลจะนำข้าวบางส่วนไปขายเพื่อสร้างรายได้แต่มักจะมีปัญหาขาดทุนตลอด โดยเชื่อว่าจุดที่รัฐบาลรับซื้อกับจุดที่รัฐบาลขายข้าวเป็นจุดที่มีการทุจริตคอร์รัปชั่นมากที่สุด เป็นเหตุให้ได้เงินน้อยกว่าที่ควรจะเป็น       นายอัมมาร สยามวาลา นักวิชาการเกียรติคุณทีดีอาร์ไอ กล่าวว่า ขณะนี้รัฐบาลตกอยู่ในภาวะตันทุกๆ ด้าน ทั้งกฎหมายเลือกตั้ง และไม่มีเงินที่จะมาจ่ายหนี้แก่ชาวนา หรือเรียกว่าเข้าตาจน แต่ไม่ได้หมายความว่ารัฐบาลจะอยู่ในภาวะล้มละลาย เนื่องจากรัฐบาลมีข้าวที่ขายไม่ออกซึ่งถือว่าเป็นทรัพย์สินมหาศาลระยะสั้นที่สามารถนำมาแปลงเป็นเงินได้ แต่หากปล่อยทิ้งไว้ระยะยาว รัฐบาลอาจล้มละลายได้ เพราะข้าวที่เก็บในโกดังนานๆ ก็จะเสื่อมคุณภาพ ทางออกที่รัฐบาลสามารถทำได้ขณะนี้คือ การนำข้าวออกมาขาย เป็นอีกหนทางที่รัฐบาลจะมีเงินสดมาจ่ายหนี้สินให้ชาวนาขณะนี้       นายนิพนธ์ พัวพงศกร นักวิชาการเกียรติคุณทีดีอาร์ไอ ระบุว่า หากรัฐบาลยังยืนกรานที่จะดำเนินโครงการรับจำนำข้าวอีก สถานะในการส่งออกข้าวของประเทศไทยจะตกต่ำ และยังเป็นการกรุยทางให้เวียดนาม และอินเดีย ครองแชมป์ในการส่งออกข้าวในตลาดโลก ปัญหาขณะนี้ คือ ชาวนายังไม่ได้เงิน ราคาข้าวตก แสดงให้เห็นถึงปัญหาการบริหารจัดการอย่างไม่มีระบบของรัฐบาล       ทั้งสามนักวิชาการทีดีอาร์ไอเห็นตรงกันว่า เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์ไทยที่ชาวนาไม่ได้รับเงินจากการขายข้าวให้รัฐบาล สิ่งนี้คือบทเรียนราคาแพงที่จะทำให้รัฐบาลชุดต่อไปที่จะเข้ามาบริหารประเทศตระหนักถึงหนทางที่จะนำไปสู่การพัฒนาตลาดการส่งออกข้าวที่มีคุณภาพโดยการช่วยเหลืออาชีพชาวนาได้อย่างยั่งยืนและจริงจัง ด้วยการทำให้ชาวนาสามารถเพิ่มผลผลิตต่อไร่ได้ดี และมีคุณภาพ ทำให้ขายได้ราคาดีตามกลไกของตลาดที่มีอยู่ คือ รัฐบาลต้องพัฒนาการเพิ่มผลผลิตข้าวด้วยโครงการวิจัยและการพัฒนาเมล็ดพันธุ์ข้าวไทย ซึ่งเชื่อว่าจะทำให้ข้าวไทยกลับมาผงาดอีกครั้งกับการส่งออกข้าวในเวทีระดับโลก กมธ.เกษตรตรวจพบข้าวเน่าเต็มโกดัง       วันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2557 พล.ต.ท.ยุทธนา ไทยภักดี รองประธานคณะกรรมาธิการ (กมธ.) การเกษตรและสหกรณ์ วุฒิสภา และคณะ ได้ลงพื้นที่จังหวัดพิจิตรประชุมร่วมกับนายสุรชัย ขันอาสา ผู้ว่าราชการจังหวัดพิจิตร และคณะกรรมการนโยบายข้าวระดับจังหวัด (กขจ.) และตัวแทนเกษตรกรอีกหลายองค์กรเพื่อสืบสวนกรณีที่พบว่าฤดูจำนำข้าวปีที่ผ่านมา มีโรงสีในอำเภอตะพานหิน นำเข้าปลายข้าวจากเขมรโดยเสียภาษีศุลกากรแค่กิโลกรัมละ 1 บาท บรรทุกรถ 10 ล้อเข้ามาถึง 40,000 ตัน เพื่อนำมาคัดแยกและสวมสิทธิ์จำนำในโครงการรับจำนำข้าวตามโรงสีต่างๆ ที่อาจจะซื้อใบประทวนของชาวนาเอาไว้ หรือแจ้งปริมาณผลผลิตเกินตัวเลขจริง       นายระพี ผ่องบุพกิจ ผู้ว่าราชการจังหวัดพิษณุโลกได้สั่งการให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องออกตรวจสอบโกดังในโครงการที่เหลืออีก 68 แห่ง หลังจากที่ปลัดจังหวัดพิษณุโลกออกตรวจโกดังข้าวในโครงการรับจำนำข้าวเปลือกของรัฐบาล ที่ อ.วัดโบสถ์ จ.พิษณุโลก พบกระสอบข้าวมีรอยด่างเป็นเชื้อราเป็นจำนวนมาก จากการตรวจสอบพบว่าเป็นโกดังที่เข้าร่วมโครงการรับจำนำข้าวเปลือกในปีการผลิต 2554/2555 ป.ป.ช. มีมติยิ่งลักษณ์ปล่อยให้มีทุจริตจำนำข้าว       วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2557 คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีมติเป็นเอกฉันท์ให้เรียก น.ส.ยิ่งลักษณ์ มาพบในวันที่ 27 กุมภาพันธ์ เพื่อแจ้งข้อกล่าวหาในกรณีปล่อยให้มีการทุจริตในโครงการรับจำนำข้าวและการระบายข้าว และเพิกเฉยไม่ระงับยับยั้งความเสียหายที่เกิดขึ้น อย่างไรก็ตาม ระหว่างนี้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ยังสามารถปฏิบัติหน้าที่ต่อไปได้ เพราะเป็นเพียงการแจ้งข้อกล่าวหา ต้องรอให้นายกฯ มาชี้แจงแก้ข้อกล่าวหาอีกครั้งภายใน 15 วันหลังจากเดินทางมารับทราบข้อกล่าวหา       ในวันที่ 27 กุมภาพันธ์ น.ส.ยิ่งลักษณ์ได้ส่งทีมทนายความให้มารับทราบข้อกล่าวหาแทน พร้อมทั้งผู้รับมอบอำนาจให้สามารถให้ปากคำ นำสืบพยาน และอื่นๆ จนสิ้นสุดกระบวนการ       นอกจากนี้สำนักงานการตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ยังเคยมีหนังสือถึงนายกรัฐมนตรีขอให้ทบทวนและยุติโครงการเพราะเกิดปัญหาทุจริตในการรับจำนำข้าว การระบายข้าว และการชำระหนี้ให้แก่เกษตรกรผู้ร่วมโครงการ ซึ่งสามารถจะกระทำได้ตาม พ.ร.บ.ระเบียบบริหารราชการแผ่นดินฯ มาตรา 11(1) ชาวนาประท้วงขยายวงกว้าง       จากปัญหาที่ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) ไม่มีทุนหมุนเวียนพอจ่ายเงินแก่เกษตรกรที่นำใบประทวนสินค้ามารับเงิน ทำให้ชาวนาในหลายจังหวัดเรียกร้องให้รัฐบาลเร่งจ่ายค่าจำนำข้าว โดยทำการปิดถนนตั้งแต่ต้นเดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นมา และขยายตัวมากขึ้น จนมีชาวนาจำนวนหนึ่งเดินทางเข้ามาร่วมชุมนุมใน กทม. ที่หน้ากระทรวงพาณิชย์ จ.นนทบุรี และได้เข้าชื่อกันมอบอำนาจให้ทนายความยืนฟ้องต่อศาลแพ่ง โดยสภาทนายความได้มีมติให้สำนักงานทนายความทั่วประเทศรับว่าความให้ชาวนาที่ประสงค์จะยื่นฟ้องคดีแพ่งต่อนายกรัฐมนตรีและคณะรัฐมนตรีทั้ง 40 คน ฐานผิดสัญญาจำนำข้าว โดยจะแบ่งผู้เสียหายออกเป็น 3 กลุ่ม คือ พวกที่เอาข้าวไปจำนำและไม่ได้รับใบประทวน พวกได้ใบประทวน แต่ ธ.ก.ส. ไม่รับจำนำใบประทวน พวกที่ได้ใบประทวนแล้วแต่ยังไม่ได้รับเงิน       ความเดือดร้อนที่ชาวนาไม่ได้รับเงินตามใบประทวนมากว่า 6 เดือนแล้ว ทำให้ครอบครัวชาวนาจำนวนมากประสบปัญหาไม่มีเงินไม่มีกิน ชาวนา 4 ราย ฆ่าตัวตาย และชาวนาจำนวนมากเข้ามาประท้วงใน กทม. หญิงชาวนาคนหนึ่งกล่าวบนเวที กปปส. ที่ปทุมวันว่า ลูกไม่มีอะไรจะกิน เพราะเก็บมะละกอจนไม่เหลือลูกติดต้นแล้ว       โดยที่รัฐบาลยังค้างเงินค่าจำนำข้าวที่จะต้องจ่ายให้ชาวนาอยู่ถึง 130,000 ล้านบาท จึงมีความพยายามที่จะหาเงินจากแหล่งต่างๆ มาให้ ธ.ก.ส. ใช้จ่าย เช่น ธนาคารของรัฐ กองทุนประกันสังคม ธนาคารพาณิชย์ รวมทั้งรัฐวิสาหกิจที่มีเงิน แต่ถูกคัดค้านจากผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง ในที่สุดรัฐบาลรักษาการได้ถามไปยัง กกต. ว่าจะนำเงินจากงบกลางของปีงบประมาณ 2557 จำนวน 712 ล้านบาท มาจ่ายให้ชาวนาจำนวน 3,971 รายได้หรือไม่ และ กกต. ให้ความเห็นเมื่อวันที่ 25 กุมภาพันธ์ ว่าทำได้       เมื่อวันที่ 21 กุมภาพันธ์ สื่ออินโดนีเซียลงข่าวว่า อินโดนีเซียพบข้อบ่งชี้และหลักฐานว่า มีการนำข้าวจากไทยเข้ามาขายในตลาดอินโดนีเซียในราคาที่ต่ำมาก การที่รัฐบาลไทยขายข้าวในราคาต่ำจะส่งผลกระทบต่อราคาข้าวโดยรวมในตลาดโลก ทำให้ประเทศผู้ส่งออกข้าวหลายราย เช่น อินเดียและเวียดนามไม่พอใจ และอาจมีการยื่นฟ้องต่อองค์การการค้าโลก (World Trade Organization : WTO) ข้าว อคส. หายกว่า 3 ล้านตัน       วันที่ 3 กุมภาพันธ์ 2557 ผู้อำนวยการองค์การคลังสินค้า (อคส.) มอบอำนาจให้เจ้าหน้าที่แจ้งความกรณีข้าวสารจำนวน 3,478,011 กิโลกรัม ในโครงการรับจำนำข้าว หายระหว่างการขนย้ายจากโกดังกลาง อคส. จังหวัดอุดรธานี ไปยังโรงสีในจังหวัดลพบุรี โดยข้าวจำนวนนี้เป็นข้าวสารที่จะนำไปบรรจุถุงในโครงการข้าวสารถุงเพื่อลดค่าครองชีพผู้บริโภค ซึ่งมีการขนย้ายด้วยรถบรรทุกจำนวน 105 เที่ยว ในเดือนมีนาคม 2556 ข้าวที่หายมีมูลค่าทั้งสิ้น 80 ล้านบาท จีนยกเลิกซื้อข้าว จีทูจี       วันที่ 4 กุมภาพันธ์ 2557 นายนิวัฒน์ธำรง บุญทรงไพศาล รักษาการรองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงพาณิชย์ เปิดเผยว่า บริษัท เป่ยต้าฮวง กรุ๊ป ซึ่งเป็นรัฐวิสาหกิจของเมืองฮาร์บิน มณฑลเฮยหลงเจียง สาธารณรัฐประชาชนจีน ได้ยกเลิกสัญญาซื้อขายข้าวแบบรัฐต่อรัฐ (จีทูจี) จำนวน 1.2 ล้านตันแล้ว ทั้งนี้ สัญญาจีทูจีดังกล่าว ได้มีการลงนามกันในเบื้องต้นระหว่างรัฐบาลไทย โดยกรมการค้าต่างประเทศกับรัฐบาลจีน โดยบริษัท Beijing Great Northern Wilderness Rice Industry สังกัดบริษัท เป่ยต้าฮวง กรุ๊ป ของกรมการเกษตร มณฑลเฮยหลงเจียง เมื่อวันที่ 20 พฤศจิกายน 2556 ที่ผ่านมา ศาล รธน. เริ่มไต่สวน คดีกู้เงิน 2 ล้านล้านบาท       เมื่อวันที่ 12 กุมภาพันธ์ 2557 ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ ได้ไต่สวนคำร้องกรณีที่มีการขอให้ศาลวินิจฉัยตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 154 วรรคหนึ่ง (1) ว่าร่าง พ.ร.บ.ให้อำนาจกระทรวงการคลังกู้เงินเพื่อการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านคมนาคมขนส่งของประเทศ หรือร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้านบาท มีข้อความขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ หรือตราขึ้นโดยไม่ถูกต้องตามรัฐธรรมนูญหรือไม่ โดยเป็นการไต่สวนพยานผู้เชี่ยวชาญด้วยวาจา 5 ราย ประกอบด้วย นายภัทรชัย ชูช่วย ผู้แทนผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) นายพิสิฐ ลี้อาธรรม อดีตรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการคลัง น.ส.สุภา ปิยะจิตติ รองปลัดกระทรวงการคลัง นายทนง พิทยะ อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง และนายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาล อดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง       นายภัทรชัย เบิกความสรุปว่า ร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้าน เป็นเงินแผ่นดิน เนื่องจากร่างดังกล่าวระบุให้รัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลังออกระเบียบหรือกำหนดวิธีขั้นตอนต่างๆ ในการเบิกจ่าย และ สตง. จะเป็นหน่วยงานตรวจสอบ       นายพิสิฐ เบิกความสรุปว่า การออกร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้าน เป็นการขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญ 2550 หมวด 8 เนื่องจากเจตนารมณ์ของการร่างรัฐธรรมนูญ 2550 คือ ต้องการให้รัฐบาลใดในอนาคตจะต้องอยู่ในกรอบวินัยการคลัง และจะต้องเปิดเผยข้อมูล มีระบบการคานอำนาจที่สามารถตรวจสอบได้ ระบบงบประมาณจึงต้องเปิดเผยข้อมูลอย่างละเอียด แต่โครงการระบบขนส่งมวลชนรถไฟฟ้าความเร็วสูง ซึ่งมีมูลค่าถึง 1 ล้านล้านบาท ใช้เวลาในการกู้เงิน 6-7 ปี ซึ่งเป็นแผนกู้เงินที่ผูกพันไปถึงรัฐบาลอีกหลายชุด มอบอำนาจให้รัฐบาลไปจัดการโดยไม่ระบุว่าหน่วยงานใดเป็นผู้ดำเนินการ หากปล่อยให้ใช้จ่ายเงินโดยไม่มีข้อจำกัดและไม่ได้รับการตรวจสอบจากรัฐสภา จะทำให้เกิดปัญหาทางเศรษฐกิจ       นายทนง เบิกความสรุปว่า หากร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้านผ่านไปได้ กระทรวงการคลังและกระทรวงคมนาคม มีสิทธิใช้เงินโดยคนอื่นไม่มีสิทธิเข้าไปตรวจสอบ โดยอ้างว่าเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องและประสิทธิภาพของการดำเนินโครงการ นายทนง ยังระบุด้วยว่า ไม่จำเป็นต้องร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้าน เพราะหากกระทรวงการคลังต้องการกู้ และส่งให้กระทรวงคมนาคมนำไปจัดสรรตามโครงการต่างๆ ก็สามารถใช้วิธีตามระบบงบประมาณปกติได้ ไม่ใช่ไปสร้างกรณีพิเศษให้กับการกู้ด้วยการออก พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้านแบบนี้ พร้อมย้ำด้วยว่า เรื่องรถไฟความเร็วสูงเป็นเรื่องใหญ่มากของประเทศไทย ซึ่งยังไม่เห็นความจำเป็นที่เมืองไทยต้องมีรถไฟความเร็วสูง       นายธีระชัย เบิกความสรุปว่า ไม่เห็นด้วยกับการร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้าน และหากดำเนินการตามร่าง พ.ร.บ.นี้ จะส่งผลเสียต่อระบบการเงินการคลังของประเทศอย่างมาก เพราะจะกระทบกรอบวินัยการเงินการคลัง และสร้างปัญหาต่อฐานะเครดิตของประเทศ ร่างกฎหมายนี้ไม่รักษากรอบวินัยการเงินการคลัง เพราะไม่ยึด 5 องค์ประกอบ คือ 1. มีข้อมูลเพียง 3 หน้าที่จะเปิดเผยต่อสาธารณะ ทั้งที่ใช้เงินลงทุนสูงถึง 2 ล้านล้าน 2. ไม่มีการถกเถียงในที่สาธารณะเท่าที่ควร จึงไม่รอบคอบเท่ากับกระบวนการงบประมาณตามปกติ 3. การเบิกใช้อาจจะไม่รัดกุม 4. โครงการเป็นเงินก้อนใหญ่แบบเหมารวม ทำให้มีการโยกเงินไปมาได้ ซึ่งเป็นการควบคุมที่หละหลวมในแง่นักลงทุน และ 5. รัฐสภาไม่สามารถกำกับและควบคุมการปฏิบัติของรัฐบาลได้ เพราะกำหนดให้ ครม. เสนอสภาเพื่อทราบเท่านั้น สรุปคือ หากเดินหน้าร่างกฎหมายนี้ จะสร้างความเสียหายต่อระบบการเงินการคลัง       น.ส.สุภา เบิกความสรุปว่า ร่าง พ.ร.บ.กู้เงิน 2 ล้านล้าน เป็นการนำโครงการเข้ามาโดยไม่ผ่านหน่วยงานที่เป็นมันสมองของประเทศ คือ คณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และจะเป็นการทำลายกระบวนการพิจารณาขององค์กรที่มีหน้าที่โดยตรงโดยสิ้นเชิง ถ้ามีการตรา พ.ร.บ.นี้ จะทำให้กระทรวงการคลังไม่สามารถควบคุมการก่อหนี้ได้เลย และจะทำให้กรอบวินัยการคลังที่กำหนดไว้ใน พ.ร.บ.บริหารหนี้สาธารณะ พ.ศ. 2548 ถูกเพิกเฉย ไม่ได้ใช้บังคับ จีนยกเลิกจัดซื้อแท็บเล็ต       เมื่อวันที่ 30 มกราคม 2557 บริษัท เซิ่นเจิ้น อิงถัง อินเทลลิเจ้นท์ คอนโทรล จำกัด ที่ชนะการประมูลจัดซื้อแท็บเล็ตระดับประถมศึกษาปีที่ 1 โซน 1 และ โซน 2 รวมทั้งหมดจำนวน 804,742 เครื่อง เป็นวงเงิน 1,628 ล้านบาท ได้ทำหนังสือแจ้งขอยกเลิกสัญญาซื้อขายแท็บเล็ต โดยให้เหตุผลถึงความไม่แน่นอนของสถานการณ์การเมืองไทย ความเข้าใจต่อทีโออาร์ (TOR) และสัญญาไม่ตรงกัน รวมถึงการติดต่อสื่อสารมีปัญหาอุปสรรค จนกระทั่งบริษัทส่งมอบของล่าช้า และถูกเรียกค่าปรับ       รักษาการรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายจาตุรนต์ ฉายแสง ยอมรับว่า การจัดซื้อแท็บเล็ตที่ผ่านมามีปัญหาอย่างมาก ทั้งปัญหาทางเทคนิค วิธีการ กระบวนการจัดซื้อ และยังมีปัญหาแทรกซ้อนขึ้นมา เช่น ปัญหาบริษัทที่เสนอราคาประมูลต่ำแต่ทำไม่ได้จริง มีข้อสงสัยว่าแข่งกันจริงหรือไม่ในบางรายการ และเมื่อจะยกเลิกก็ยกเลิกไม่ได้ ซึ่งเรื่องนี้ต้องเร่งสรุปบทเรียนเพื่อนำมาแก้ปัญหาในการดำเนินการจัดซื้อรอบใหม่ ทั้งนี้ สพฐ. จะต้องเร่งสรุปบทเรียนในครั้งนี้ รีบดำเนินการอย่างเร่งด่วนเพื่อจัดซื้อ แต่ถึงแม้จะสามารถเรียกร้องค่าเสียหายกับบริษัทได้ แต่คงไม่คุ้มกับความเสียหายที่เด็กไม่ได้ใช้แท็บเล็ตมาจนถึงเวลานี้ซึ่งกำลังครบ 1 ปีการศึกษาแล้ว สาเหตุที่เด็กไทยไอคิวต่ำ       ในการ “สัมมนาการพัฒนาและดูแลเด็กปฐมวัยกับการคุ้มครองทางสังคม” ณ อาคารประชาธิปก จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สถาบันวิจัยสังคม จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นพ.สุริยเดว ทรีปาตี ผู้อำนวยการสถาบันแห่งชาติเพื่อการพัฒนาเด็กและครอบครัว มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า เด็กปฐมวัยไทย (0-5 ปี) ประมาณ 30% หรือ 1 ใน 3 มีพัฒนาการล่าช้าในหลายด้าน เช่น ทางภาษา ทางปฏิภาณไหวพริบและการเข้ากับสังคม ซึ่งมีผลต่อระดับสติปัญญา การเรียนรู้ทั้งด้านทักษะการอ่าน เขียน คิดคำนวณ และไอคิว โดยมีสาเหตุมาจาก 3 สาเหตุ คือ 1. ขาดภาวะโภชนาการที่ดีและมีคุณค่า เด็กที่ขาดสารอาหารเหล่านี้ส่วนใหญ่พบในครอบครัวที่ยากจน หรือแม่วัยรุ่นที่มีภาวะบกพร่อง 2. ปัจจัยการเลี้ยงดู หรือคนเลี้ยงมีปัญหา โดยเฉพาะในครอบครัวเดี่ยวที่มีถึง 30% เด็กจึงอยู่ในความดูแลของพี่เลี้ยงเด็ก สถานรับเลี้ยงเด็ก และศูนย์เด็กเล็ก ที่อาจจะไม่มีกระบวนการพัฒนาเด็กที่มีคุณภาพเพียงพอ เช่น มีการเล่านิทานหรือการเล่นเพื่อพัฒนาสติปัญญาเด็ก และ 3. การใช้สื่อโทรทัศน์หรือสมาร์ทโฟน กับเด็กอายุต่ำกว่า 3 ปี ซึ่งไม่สมควรให้ใช้สื่อเทคโนโลยีประเภทนี้ แต่ควรใช้วิธีเล่านิทานหรือการเล่นเพื่อกระตุ้นประสาทสัมผัสทั้งหมดแทน       ศ.นพ.ศุภสิทธิ์ พรรณารุโณทัย คณบดีคณะแพทยศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร ที่ปรึกษาโครงการพัฒนาฐานข้อมูลสารสนเทศเพื่อสนับสนุนระบบหลักประกันโอกาสทางการศึกษา สสค. กล่าวว่า เด็กเล็ก 0-5 ปี นับเป็นยุคทองของพัฒนาการเรียนรู้ เพราะเป็นช่วงเวลาสำคัญที่สมองมีการพัฒนาการสูงสุด ที่จะผลต่อสติปัญญา บุคลิกภาพ และความฉลาดทางอารมณ์ เด็กที่ได้รับการเลี้ยงดูที่ดีทั้งสารอาหารและการดูแลสุขภาพที่ดีในช่วงแรกของชีวิต จะมีทักษะทางกายภาพ IQ และ EQ ที่ดีกว่า มีโอกาสที่จะเข้าเรียนจนถึงระดับอุดมศึกษาสูงกว่า สามารถลดโอกาสการซ้ำชั้นหรือออกกลางคัน และมีโอกาสเป็นกำลังแรงงานที่มีคุณภาพ มีรายได้ให้กับครอบครัวในอนาคต       ในประเทศไทยพบว่า มีการลงทุนในเด็กปฐมวัยค่อนข้างน้อย เพียง 12% หรือเฉลี่ยต่อหัวคนละ 23,282 บาท/คน/ปี ขณะที่การลงทุนในกลุ่มประถมศึกษาสูงสุดถึง 37,194 บาท/คน/ปี คิดเป็น 54% ของงบประมาณการศึกษาทั้งหมด รัฐและท้องถิ่นที่จัดการศึกษาควรลงลงทุนในเด็กเล็กเพื่อสร้างรากฐานให้แก่เด็กและเยาวชนไทย       พญ.ยุพยง แห่งเชาวนิช ประธานมูลนิธิศูนย์นมแม่แห่งประเทศไทย พบว่า ปัญหาในการดูแลเด็กเล็กทั้งในเขตเมืองและชนบทคือขาดสถานรับเลี้ยงเด็ก (Day care) ที่มีคุณภาพ ใน กทม. มีเพียงศูนย์ดูแลเด็กเล็กเพียง 18 แห่งเท่านั้น ส่วนเด็กในชนบทส่วนใหญ่อยู่ในการเลี้ยงดูของปู่-ย่า ตา-ยาย เพราะพ่อแม่ทำงานในเมือง ทำให้เด็กมีพัฒนาการล่าช้า ทั้งสถานศึกษา สถานรับเลี้ยงเด็ก และการเลี้ยงดูมีผลต่อพัฒนาการของเด็กให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ