กันยายน 2554 : มหาอุทกภัยใน 28 จังหวัด น้ำท่วมใหญ่กินพื้นที่กว่า 28 จังหวัดทั่วไทย แผนบริหาร 4 ปี 15 ล้านล้านบาท 5 มาตรการ 6 แสนล้านบาท ครม. อนุมัติ 7.2 พันล้านบาท ช่วยเกษตรกร ผลงานรัฐบาลหลัง 1 เดือน เพื่อไทยรื้อฎีกาอภัยโทษทักษิณ “นิติราษฎร์” เสนอล้างผลรัฐประหาร 19 ก.ย. อัยการสูงสุด สั่งไม่ฎีกาคดี เลี่ยงภาษีหุ้นชินฯ รัฐบาลรับ 7 ข้อเสนอ คอป. โครงการรับจำนำข้าวเปลือก มาตรการคืนภาษีรถคันแรก มาตรการภาษีเพื่อบ้านหลังแรก แก้ไขปรับเปลี่ยนมาตรการกองทุนน้ำมัน ทุนสำรองประเทศลด 3.5 พันล้านเหรียญสหรัฐ คลังปรับลดเป้าเศรษฐกิจปี 54 ยิ่งลักษณ์เบรกแผนตั้งกองทุนมั่งคั่ง คมนาคมรื้อรถเมล์เอ็นจีวี 4 พันคัน โครงการบัตรเครดิตชาวนา นโยบายรถไฟฟ้า 20 บาททำยาก ขยายรถเมล์-รถไฟฟรีถึงหลังปีใหม่ ขยะพิษแลกยา ขอ กม. ชุมนุมในที่สาธารณะ กล้องวงจรปิด กทม. ผลวิจัยเด็กไทยพร้อมขี้โกง น้ำท่วมใหญ่ใน 28 จังหวัด ประเทศไทยประสบภัยพิบัติธรรมชาติจากพายุหลายลูกก่อตัวในทะเลพัดขึ้นฝั่งตั้งแต่ต้นเดือนสิงหาคมมาจนถึงปลายเดือนกันยายนยังไม่หมด ทุกภาคของประเทศไทยมีฝนตกหนักต่อเนื่อง ทำให้เกิดน้ำท่วมขังกระจายไปทั่วตั้งแต่ภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือเรื่อยลงมาถึงในเขตที่ลุ่มภาคกลาง น้ำฝนที่ไหลลงสู่เขื่อนและอ่างเก็บน้ำกว่าสามสิบอ่างมีปริมาณมากเกือบถึงร้อยเปอร์เซ็นต์ของความจุ และบางอ่างมากกว่าร้อยเปอร์เซ็นต์ ทำให้ต้องระบายลงสู่คลองชลประทานและแหล่งน้ำธรรมชาติ ทำให้ระดับน้ำสูงเกิดน้ำท่วมพื้นที่ใน 28 จังหวัดที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำสายสำคัญ ขยายไปสู่พื้นที่เกษตรและเขตเศรษฐกิจในชุมชนในจังหวัดภาคเหนือตอนล่างและภาคกลาง เช่นจังหวัดลพบุรี อ่างทอง ชัยนาท อยุธยา สระบุรี ปราจีนบุรี ฯลฯ พื้นที่ชนบทบางแห่งน้ำสูง 1- 4 เมตร ส่วนในบางเขตเทศบาลก็มีน้ำท่วมเกิน 2 เมตร ถนนบางเส้นถูกตัดขาดหรือมีน้ำท่วมจนรถผ่านไม่ได้ นอกจากนี้ยังมีเหตุการณ์น้ำป่าจากภูเขาไหลบ่าลงมาและมีดินถล่มเข้าไปในหมู่บ้านในหลายพื้นที่ในจังหวัดอุตรดิตถ์ ทำให้บ้านเรือนเสียหายและมีผู้เสียชีวิตและบาดเจ็บ เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2554 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงมีพระราชดำรัสเกี่ยวกับแนวทางการบริหารจัดการน้ำเพื่อแก้ไขปัญหาอุทกภัย โดยทรงแนะให้ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องให้ความสำคัญกับการเปิด-ปิดประตูระบายน้ำให้ถูกจังหวะเวลา จะช่วยลดปัญหาน้ำท่วมได้ ทั้งนี้ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ยังทรงยกตัวอย่างด้วยว่า การสร้างประตูระบายน้ำแบบคลองลัดโพธิ์ เห็นชัดเจนแล้วว่าสามารถระบายน้ำลงทะเลได้ผลดี ดังนั้น หากพัฒนาวิธีนี้เพิ่มเติมจะสามารถป้องกันน้ำท่วมได้ นายกรัฐมนตรียิ่งลักษณ์ ชินวัตรได้ลงตรวจพื้นที่น้ำท่วม สั่งการให้ศูนย์สนับสนุนการอำนวยการและการบริหารสถานการณ์อุทกภัย วาตภัยและดินโคลนถล่ม (ศอส.) ประสานงานปลัดสำนักนายกรัฐมนตรีและผู้ว่าราชการจังหวัดเพื่อตรวจสอบพื้นที่แต่ละจังหวัดที่ประสบอุทกภัย พร้อมสั่งการให้รัฐมนตรีผู้รับผิดชอบในแต่ละจังหวัดที่มีน้ำท่วมนอนค้างคืนในพื้นที่เพื่อติดตามสถานการณ์ สำรวจความต้องการของประชาชนและหาแนวทางในการแก้ปัญหา รัฐบาลประกาศแนวทางการแก้ไขปัญหาในระยะยาวตามโมเดล 2R 2P ให้ทุกจังหวัดเสนอโครงการแก้ไขปัญหาป้องกันน้ำท่วมระยะยาวมายังคณะกรรมการการบูรณาการแผนงานบริหารจัดการน้ำ คาดว่าจะใช้วงเงิน 4 หมื่นล้านบาท ในชั้นต้น รัฐบาลได้ประกาศว่าจะจ่ายค่าชดเชยให้แก่พื้นที่เกษตรที่ถูกน้ำท่วมไร่ละ 2,222 บาท จำนวน 4 ล้านไร่ เป็นเงิน 8,800 ล้านบาท ครัวเรือนที่ถูกน้ำท่วมจำนวนประมาณ 1 ล้านครัวเรือนๆ ละ 5,000 บาท เป็นเงิน 5,000 ล้านบาท ทั้งนี้ ยังมีค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมสาธารณูปโภคสาธารณูปการสถานที่ราชการอีกไม่ต่ำกว่า 1 หมื่นล้านบาท รวมเป็นเงินประมาณ 33,000 ล้านบาท และยังมีความเสียหายในภาคเอกชนอีกที่ยังไม่สามารถประเมินตัวเลขได้ ณ สิ้นเดือนกันยายน 2554 ศอส. รายงานว่าใน 28 จังหวัด มีผู้เสียชีวิต 237 ราย สูญหาย 3 ราย และเจ็บป่วยกว่า 4 แสนราย สถานการณ์น้ำเขื่อนเก็บน้ำขนาดใหญ่ เขื่อนภูมิพลมีปริมาณน้ำ 97 เปอร์เซ็นต์ กำลังทยอยปล่อยน้ำมากขึ้นถึงวันละ 100 ล้านลูกบาศก์เมตร ความเร็วน้ำประมาณ 1,200 ลบ.ม. ต่อวินาที เขื่อนสิริกิติ์มีปริมาณน้ำ 99 เปอร์เซ็นต์ เขื่อนแควน้อยมีปริมาณน้ำ 97 เปอร์เซ็นต์ เขื่อนป่าสักมีปริมาณน้ำ 138 เปอร์เซ็นต์ สำหรับกรุงเทพมหานครมีความเกรงกันว่าปริมาณน้ำจำนวนมหาศาลทั้งจากน้ำฝนและน้ำที่ระบายจากเขื่อนต่างๆ จะทำให้น้ำท่วมกรุงเทพฯ ได้ แต่กรุงเทพมหานครได้เตรียมการรับมือไว้แล้วด้วยการสร้างเขื่อนและพนังกั้นน้ำ ทำให้ตลอดเดือนกันยายนน้ำยังไม่ท่วมยกเว้นแต่ในบางพื้นที่ริมแม่น้ำเจ้าพระยาและเขตชั้นนอกแนวคันกั้นน้ำ อย่างไรก็ตาม ฝนที่ตกอย่างต่อเนื่องในภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือหากไหลมาถึงกรุงเทพฯ ในช่วงกลางเดือนตุลาคมที่น้ำทะเลขึ้นสูงสุด และหากมีฝนตกลงมาอีกเนื่องจากลมมรสุมก็อาจจะทำให้น้ำท่วมกรุงเทพฯ ได้ เป็นที่น่าสังเกตว่าในหลายๆ ประเทศทั่วโลกก็ประสบภัยพิบัติธรรมชาติเช่นเดียวกัน นับตั้งแต่เกิดแผ่นดินไหวในเมืองไครสต์เชิร์ช ประเทศนิวซีแลนด์ในเดือนกุมภาพันธ์ พอถึงมีนาคมก็เกิดแผ่นดินไหวรุนแรงและคลื่นสึนามิที่ญี่ปุ่นจนทำให้โรงไฟฟ้าพลังงานนิวเคลียร์เสียหายเกิดวิกฤตกัมมันตภาพรังสีรั่วไหล ในสหรัฐอเมริกา นับตั้งแต่ต้นปีเผชิญภัยพิบัติธรรมชาติรุนแรงถึง 5 ครั้ง ในช่วงเดือนเมษายน-พฤษภาคม หลายรัฐในภาคใต้และภาคกลางด้านตะวันตกโดนพายุทอนาโดนขนาดใหญ่หลายลูก คนตายกว่า 400 คน ตามด้วยแผ่นดินไหวในเขตกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ทั้งหมดนี้ยังไม่สามารถจะประเมินความเสียหายที่แน่นอนได้ พร้อมๆ กับการเกิดน้ำท่วมในประเทศไทย ในประเทศอินเดีย ปากีสถาน ฟิลิปปินส์ เวียดนาม และกัมพูชา ก็เกิดพายุฝนตกหนักและน้ำท่วมด้วย แผนบริหาร 4 ปี 15 ล้านล้านบาท วันที่ 6 กันยายน 2554 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบแผนการบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2555 -2558 ตามที่คณะกรรมการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (สศช.) เสนอ และมอบหมายให้ส่วนราชการและหน่วยงานของรัฐจัดทำแผนปฏิบัติราชการ 4 ปีให้แล้วเสร็จภายใน 60 วันหลังจากที่แผนการบริหารราชการแผ่นดิน พ.ศ. 2555-2558 ประกาศใช้ในราชกิจจานุเบกษา และให้กระทรวงการคลังและสำนักงบประมาณรับไปพิจารณาแหล่งเงินที่เหมาะสมสำหรับแผนงาน/โครงการ ตามแผนการบริหารราชการแผ่นดิน โดยคำนึงถึงข้อจากัดด้านงบประมาณและรักษาวินัยการคลัง แผนบริหารแผ่นดินมีวงเงินการใช้งบประมาณทั้งหมด 11,485,517 ล้านบาท และเมื่อรวมกับค่าใช้จ่ายดำเนินการภาครัฐอีก 3,952,000 ล้านบาท เป็นงบประมาณทั้งสิ้น 15,437,517 ล้านบาท ในขณะที่ประมาณการรายได้สุทธิทั้ง 4 ปีของรัฐบาลอยู่ที่ 8,901,000 ล้านบาท ส่งผลให้ความต้องการใช้เงินมากกว่าประมาณการรายได้สุทธิ 4 ปี รวมกัน 6,536,517 ล้านบาท คาดว่าแหล่งเงินที่จะนำมาใช้ตามนโยบายของรัฐบาลในรอบ 4 ปี จะมาจากแหล่งเงินที่สำคัญคือ จากเงินงบประมาณ 10,626,159 ล้านบาท ที่เหลือเป็นเงินนอกงบประมาณ 859,358 ล้านบาท ซึ่งจะมาจากรายได้ 198,124 ล้านบาท, เงินกู้ในประเทศ 272,601 ล้านบาท, เงินกู้ต่างประเทศ 64,922 ล้านบาท และแหล่งเงินอื่นอีก 323,710 ล้านบาท อย่างไรก็ดี สศช. ได้ให้ความเห็นประกอบว่า ประมาณความต้องการใช้เงิน 4 ปี วงเงิน 15,437,517 ล้านบาท อาจมีข้อจำกัดด้านงบประมาณและขีดความสามารถในการก่อหนี้ของภาครัฐ ภายใต้กรอบการรักษาวินัยการคลัง จำเป็นต้องพิจารณาความเหมาะสมทางเศรษฐกิจของโครงการลงทุนต่างๆ รวมทั้งพิจารณาแหล่งเงินทุนและรูปแบบการลงทุนที่เหมาะสมเพื่อลดภาระงบประมาณและรักษาวินัยการคลัง นอกจากนี้ ประเด็นที่ควรให้ความสำคัญในการดำเนินงานคือการบูรณาการ ซึ่งพบว่ามีหลายแผนงานที่มีหลายหน่วยงานดำเนินการในลักษณะเดียวกัน ดังนั้น ขั้นตอนการขอรับการจัดสรรงบประมาณ ควรมีการบูรณาการแผนการดำเนินงานและงบประมาณของหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้การขับเคลื่อนแผนงานเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ เป็นระบบ ไม่ซ้ำซ้อน และใช้งบอย่างมีประสิทธิภาพ 5 มาตรการ 6 แสนล้านบาท วันที่ 26 กันยายน 2554 หลังการทำงานครบ 1 เดือนเต็มของรัฐบาลยิ่งลักษณ์ ปรากฏว่าได้มีการประกาศมาตรการต่างๆ ตามนโยบายที่ประกาศไว้ในช่วงการหาเสียงและที่แถลงต่อรัฐสภา สื่อมวลชนได้ติดตามรายละเอียดปรากฏว่ามีผลเกี่ยวข้องกับวงเงินร่วม 6 แสนล้านบาท โดยมีรายละเอียด คือ นโยบายปรับลดการนำส่งเงินเข้ากองทุนน้ำมัน เฉพาะในส่วนของเบนซิน 95 เบนซิน 91 และดีเซล ทำให้ราคาน้ำมันขายปลีกทั้งสามประเภทลดลงทันที ส่งผลกระทบให้ปริมาณการใช้แก๊สโซฮอลล์ลดลง จึงต้องปรับลดราคาแก๊สโซฮอล์ลงด้วย ทำให้ ต้องเพิ่มการชดเชยราคาน้ำมันแก๊สโซฮอลล์ ทำให้รัฐสูญเงินเข้ากองทุนน้ำมันเดือนละ 6,570 ล้านบาท หากดำเนินการเป็นเวลา 6 เดือนตามที่ตั้งเป้า จะสูญเงินทั้งสิ้น 39,420 ล้านบาท หากเป็นเวลา 1 ปี จะสูญเงิน 78,840 ล้านบาท ในขณะที่กองทุนน้ำมันต้องแบกภาระการชดเชยก๊าสหุงต้มและเอ็นจีวีเดือนละ 3,600 ล้านบาท จนต้องกู้เงินเข้ากองทุน 20,000 ล้านบาท คาดว่าหากดำเนินมาตรการนี้เป็นเวลา 1 ปี จะต้องใช้เงินกู้ 40,000 ล้านบาท นโยบายรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปี 2554/2555 อนุมัติวงเงินค่าใช้จ่ายให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องไปแล้ว 435,547 ล้านบาท เป็นค่าใช้จ่ายขาดและวงเงินหมุนเวียนในการรับจำนำข้าว 25 ล้านตัน คาดว่าในส่วนของเงินหมุนเวียนจะขาดทุน 100,000 ล้านบาท มาตรการรถยนต์คันแรก จ่ายเงินคืนให้ผู้ซื้อเท่ากับภาษีสรรพสามิตของรถยนต์ที่ซื้อ หากมีผู้ซื้อรถยนต์ใหม่ 5 แสนคัน จะต้องคืนเงิน 30,000 ล้านบาท มาตรการบ้านหลังแรก ให้นำค่าใช้จ่ายในการซื้อบ้านหลังแรกไม่เกินร้อยละ 10 มาหักลดหย่อนภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา 5 ปี และต่อมาแก้ไขเป็นให้เป็นการหักตรงจากภาษีได้โดยตรง คาดว่าจะทำให้รัฐเสียรายได้ 1,700 ล้านบาท (ยังไม่รวมที่คาดว่าจะเพิ่มมาตรการให้นำมาลดหย่อนภาษีโดยตรง) มาตรการเงินเดือนปริญญาตรี 15,000 บาท และต่ำว่าปริญญา 9,000 บาท คาดว่าจะมีผู้ได้รับค่าครองชีพเพิ่ม 694,323 ราย คิดเป็นเงิน 24,533 ล้านบาท และหากมีการปรับเงินเดือนข้าราชการทั้งหมด จะใช้เงินเพิ่มอีก 25,000 ล้านบาท และเมื่อวันที่ 26 กันยายน 2554 สภาธุรกิจตลาดทุนไทยได้เสนอแนะให้รับบาลทบทวนและจัดเรียงลำดับนโยบายประชานิยมใหม่เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้เศรษฐกิจไทยมีเสถียรภาพ สามารถรับมือกับวิกฤตเศรษฐกิจโลกที่กำลังประสบปัญหาทั้งในกลุ่มสหภาพยุโรปและสหรัฐอเมริกา และยังเรียกร้องให้ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ทบทวนนโยบายการเงินและชะลอการขึ้นดอกเบี้ยเพื่อช่วยลดความผันผวนในตลาดทุน และก่อนหน้านี้มีนักวิชาการด้านเศรษฐศาสตร์เตือนว่านโยบายประชานิยมปัจจุบันมุ่งผลทางการเมืองคือการหาเสียงมากว่ามุ่งผลเศรษฐกิจ จึงน่าเป็นห่วงอนาคต เพราะนโยบายลดแลกแจกแถมของรัฐบาล ไม่ใช่เอาเงินคนรวยมาช่วยคนจน แต่นำเอาเงินอนาคตมาช่วย จึงเป็นห่วงว่าจะเกิดวิกฤตหนี้สาธารณะแบบเดียวกับกรีซและหลายประเทศในยุโรป ล่าสุด พรรคประชาธิปัตย์ได้แต่งตั้งคณะกรรมการติดตามและประเมินนโยบายรัฐบาล โดยให้มีการทำงานเพื่อติดตามนโยบายรัฐบาลในการพัฒนาประเทศและแก้ไขปัญหาประชาชนในทุกด้าน โดยมีนายกรณ์ จาติกวณิช รองหัวหน้าพรรคเป็นประธาน ครม. อนุมัติ 7.2 พันล้านช่วยเกษตรกร เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2554 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี (ครม.) มีมติอนุมัติเพิ่มความช่วยเหลือเพิ่มเติมในการมอบเมล็ดพันธุ์ข้าวให้กับชาวนาหลังจากที่ภาวะอุทกภัยคลี่คลายแล้ว ซึ่งเพิ่มเติมจากการให้ความช่วยเหลือชดเชย 2,222 บาท/ไร่ นอกจากนี้ ยังมีมติเยียวยาค่าใช้จ่ายเพิ่มเติมอีก 1,437 บาท/ตัน เพื่อเป็นการช่วยเหลือให้กับเกษตรกรที่อยู่ระหว่างรอยต่อโครงการประกันรายได้และโครงการรับจำนำข้าว และ ครม. มีมติอนุมัติให้ความช่วยเหลือเพิ่มเติมแก่เกษตรกรปลูกข้าวที่ได้รับความเสียหายจากอุทกภัย รวม 7,200 ล้านบาท โดยความช่วยเหลือที่เพิ่มเติม ประกอบด้วย ส่วนแรก กรณีชาวนาที่มีพื้นที่เพาะปลูกข้าวได้รับความเสียหายจากน้ำท่วมและมีการขึ้นทะเบียนเกษตรกรไว้ จะได้รับความช่วยเหลือในเรื่องราคาข้าว 1,437 บาท/ตัน ส่วนที่สอง ชาวนาจะได้รับการช่วยเหลือเรื่องเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยจะช่วยเหลือตามความเสียหายจริง แต่ไม่เกิน 10 ไร่ๆ ละ 10 กิโลกรัม ทั้งนี้ เกษตรกรที่ได้รับความช่วยเหลือทั้งหมดที่กล่าวมานี้ จะไม่สามารถเข้าร่วมโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี 54/55 ที่จะเริ่มโครงการในวันที่ 7 ตุลาคม 2554 นี้ได้ ผลงานรัฐบาลหลัง 1 เดือน เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2554 นางฐิติมา ฉายแสง โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ได้แถลงข่าวถึงผลงานของรัฐบาลในช่วงหนึ่งเดือนที่ผ่านมานับตั้งแต่ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี แถลงนโยบายของรัฐบาลต่อรัฐสภา โดยความคืบหน้า 5 ด้าน 8 หัวข้อ คือ การปรองดองสมานฉันท์ฟื้นฟูประชาธิปไตย-ที่มีการเตรียมจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว 7 รอบ 84 พรรษา 5 ธันวาคม 2554 เคารพหลักนิติธรรม ให้ข้อกล่าวหาคดีอาญาและคดีหมิ่นสู่การพิจารณาตามกระบวนการ และการตั้งนายอุกฤษ มงคลนาวิน เป็นประธานคอนธ. ประกาศให้การแก้ปัญหายาเสพติดเป็นวาระแห่งชาติ รวมทั้งมีการตั้งศูนย์อำนวยการพลังแผ่นดินเอาชนะยาเสพติดแห่งชาติ (ศพส.) การแก้ไขปัญหาอุทกภัย กำหนดนโยบาย 2P2R รวมทั้งเพิ่มวงเงินช่วยเหลือประชาชนในพื้นที่เกษตร โดยเฉพาะพื้นที่ปลูกข้าว เป็น 2,222 บาท สันติสุขในภาคใต้ โดยวันที่ 22 กันยายน 2554 นายกฯ ได้เรียกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องประชุมร่วมกัน และมอบหมายให้กองอำนวยการรักษาความมั่นคงภายใน (กอ.รมน.) ยกร่างแผนการบูรณาการ ฟื้นฟูความสัมพันธ์ประเทศเพื่อนบ้าน ด้วยการเยือนบรูไน อินโดนีเซีย กัมพูชา และลาว พร้อมย้ำเจตนารมณ์ทวิภาคีและพหุภาคี บนพื้นฐานผลประโยชน์ร่วมกัน ปรับราคาโครงสร้างพลังงานทั้งระบบ นับตั้งแต่วันที่ 27 สิงหาคม 2554 เป็นเวลา 6 เดือน เพื่อลดภาระค่าครองชีพให้ประชาชน สั่งให้ปิโตรเลียมไปศึกษาการออกบัตรเครดิตพลังงาน ให้แท็กซี่ สามล้อ มอเตอร์ไซด์รับจ้าง และรถตู้สาธารณะได้ใช้ ในสิ้นปี 2554 ช่วยในเศรษฐกิจมหภาค – ปริญญาตรีมีรายได้ 15,000 บาท และเมื่อวันที่ 20 กันยายน 2554 คณะรัฐมนตรีเห็นชอบในหลักการมาตรการช่วยลดค่าครองชีพด้านภาษี อาทิ บ้านหลังแรก รถยนต์คันแรก การดูแลราคาสินค้าเกษตร ดูแลกลไกตลาด – รับจำนำข้าวเปลือกเจ้า 15,000 และหอมมะลิ 2 หมื่นบาทต่อเกวียน โดยคาดว่า 7 ตุลาคม 2554 จะเริ่มได้ พร้อมจะดูแลการรับจำนำข้าวให้โปร่งใส ให้ราคาที่เป็นธรรม เพื่อไทยรื้อฎีกาอภัยโทษทักษิณ พล.ต.อ.ประชา พรหมนอก รมว.ยุติธรรม ได้แต่งตั้งคณะทำงานกลั่นกรองและตรวจสอบข้อเท็จจริงกรณีมีบุคคลทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาเพื่อขอพระราชทานอภัยโทษให้ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร โดยมี นายวุฒิศักดิ์ ลาภเจริญทรัพย์ ว่าที่อธิการบดีมหาวิทยาลัยรามคำแหง เป็นประธาน 7 กันยายน พ.อ.อภิวันท์ วิริยะชัย ส.ส.บัญชีรายชื่อพรรคเพื่อไทย ให้ความเห็นเกี่ยวกับการถวายฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษให้ พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร อดีตนายกรัฐมนตรีว่า ส่วนตัวไม่ขัดข้องที่ได้มีการดำเนินการในเรื่องนี้ แต่คิดว่าเรื่องนี้อาจจะไม่จำเป็นเนื่องจาก พ.ต.ท.ทักษิณ ไม่ได้ทำผิด เนื่องจากศาลแพ่งพิจารณาแล้วว่าไม่มีการซื้อที่ดินและได้สั่งให้คืนเงินแก่คุณหญิงพจมาน ดามาพงศ์ ไปแล้ว จึงสรุปว่า พ.ต.ท.ทักษิณไม่ไดทำสัญญาใดๆ กับรัฐทั้งสิ้น ดังนั้น ศาลฎีกาจึงต้องรับผิดชอบโดยตัดสินใหม่ เพราะข้อเท็จจริงเปลี่ยนไป จึงต้องนำมาพิจารณาใหม่ตามกระบวนการยุติธรรมที่ทั่วโลกทำกันโดยไม่ต้องมีคนร้อง ก่อนหน้านี้ ได้มีจุดเริ่มต้นมาจากหนังสือพิมพ์แท็บลอยด์ “มหาประชาชน สุดสัปดาห์” ติดตามผลที่การยื่นฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษ โดยการรวบรวมรายชื่อประชาชนจำนวน 3.6 ล้านชื่อ ยื่นถวายฎีกาต่อกระทรวงยุติธรรมรัฐบาลอภิสิทธิ์ เมื่อ พ.ศ. 2552 ซึ่งนายถาวร เสนเนียม ส.ส.สงสงขลา พรรคประชาธิปัตย์มีความเห็นว่า การยื่นฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษจะทำได้เฉพาะกรณีผู้ต้องคำพิพากษาได้รับโทษในเรือนจำเท่านั้น โดยได้ยกกรณีที่ ร.ต.อ.ปุระชัย เปี่ยมสมบูรณ์ รมว. มหาดไทยในสมัยนั้นเคยยกกรณีฎีกาขอพระราชทานอภัยโทษนายสุรินทร์ แสงขำ ด้วยเหตุผลว่าผู้กระทำผิดหลบหนีคดีไม่สำนึกผิด รัฐบาลพรรคเพื่อไทยได้ติดตามการยื่นขอพระราชทานอภัยโทษโดยให้เหตุผลว่ารัฐบาลประชาธิปัตย์ไม่ได้ให้ความเห็นตามที่สำนักราชเลขาธิการถามมา เป็นเหตุให้เรื่องนี้ล่าช้าไปถึงสองปีกว่า แต่เรื่องนี้พรรคเพื่อไทยไม่ได้เร่งรัดขอให้เป็นหน้าที่ของกระบวนการยุติธรรม อย่างไรก็ตาม ตามผลการตัดสินของศาลแพ่งก็ไม่จำเป็นที่จะต้องมีการขอพระราชทานอภัยโทษอีกต่อไป เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2554 นายอรรถนิติ ดิษฐอำนาจ องคมนตรี ได้กล่าวในการปาฐกถาพิเศษเรื่อง “พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกับรัฐธรรมนูญ” ว่าตลอดเวลาที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองสิริราชสมบัติ ทรงจำกัดพระราชอำนาจของพระองค์เอง ทรงใช้พระราชอำนาจภายใต้รัฐธรรมนูญ และพระราชทานพระราชอำนาจสูงสุดไปสู่ปวงชนชาวไทย ทรงใช้พระราชอำนาจนั้นทางรัฐสภา คณะรัฐมนตรี ศาล ตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญอย่างเคร่งครัดเสมอ แม้รัฐธรรมนูญบัญญัติทรงไว้ซึ่งพระราชอำนาจยับยั้งกฎหมาย แต่พระองค์ไม่ทรงใช้ถ้ากฎหมายนั้นเป็นไปเพื่อประโยชน์และความผาสุกของชาติและประชาชน นอกจากพระราชอำนาจที่ระบุไว้ชัดเจนในรัฐธรรมนูญแล้ว พระองค์ยังทรงไว้ด้วยอำนาจโดยทั่วไปตามประเพณีการปกครองในฐานะที่ทรงเป็นประมุขของประเทศ และรัฐธรรมนูญก็บัญญัติรับรองพระราชอำนาจนี้ไว้ ได้แก่ พระราชอำนาจที่จะทรงปรึกษาหารือแก่รัฐบาล พระราชอำนาจในการส่งเสริมนโยบายของรัฐบาล และพระราชอำนาจในการตักเตือนรัฐบาล นายอรรถนิติ ยังกล่าวถึงการพระราชทานอภัยโทษว่า เป็นการพระราชทานในนิติพระราชประเพณีมาตั้งแต่เดิม เป็นอำนาจของพระมหากษัตริย์ที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญทุกฉบับ ซึ่งเป็นอำนาจอิสระและเป็นกลางของพระมหากษัตริย์ เป็นทางออกสุดท้ายสำหรับผู้ที่ไม่ได้รับความเป็นธรรม การพระราชทานอภัยโทษไม่ได้จำกัดโทษเฉพาะคดีอาญาเท่านั้น แต่ยังรวมถึงโทษทางวินัยและทางปกครองด้วย การพระราชทานอภัยโทษแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ การพระราชทานอภัยโทษเป็นรายบุคคล และการพระราชทานอภัยโทษเป็นการทั่วไป ซึ่งมักจะกระทำในโอกาสสำคัญของบ้านเมือง โดย ครม. เป็นผู้ถวายคำแนะนำต่อพระมหากษัตริย์ นายชาติชาย สุทธิกลม อธิบดีกรมราชทัณฑ์ กล่าวว่า ขณะนี้การตรวจสอบรายชื่อ 3.6 ล้านคนเสร็จแล้ว และพบว่าตรงตามบัตรประชาชน 2 ล้านรายชื่อ ขั้นตอนต่อไปคือการส่งให้ รมว.ยุติธรรม ไปพิจารณาส่งต่อสำนักราชเลขาธิการตามขั้นตอน พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ถูกศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองตัดสินเมื่อวันที่ 21 ตุลาคม 2551 ว่าเป็นเจ้าหน้าที่รัฐ เข้าไปมีส่วนได้เสียในการทำสัญญากับหน่วยงานของรัฐ มีความผิดตาม พ.ร.บ.ว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ พ.ศ. 2542 มาตรา 100(1) วรรค 3 และมาตรา 122 วรรค 1 ศาลพิพากษาให้จำคุก 2 ปี แต่ พ.ต.ท.ทักษิณ ได้เดินทางออกนอกประเทศก่อนวันที่ศาลอ่านคำพิพากษา ต่อมาศาลแพ่งตัดสินเมื่อวันที่ 24 เดือนกันยายน 2553 ว่าการซื้อขายที่ดินครั้งนี้เป็นโมฆะตั้งแต่ต้น ให้ทุกอย่างกลับสู่สภาพเดิม และให้คืนเงินให้คุณหญิงพจมาน อนึ่ง ที่ดินบนถนนรัชดาภิเษกจำนวน 33 ไร่ คุณหญิงพจมาน ชินวัตร ประมูลจากกองทุนฟื้นฟูและพัฒนาสถาบันการเงิน ในปี พ.ศ. 2546 ด้วยราคา 772 ล้านบาท หลังจากที่ศาลแพ่งตัดสินว่าการซื้อขายนี้เป็นโมฆะ ให้คืนเงินแก่คุณหญิงพจมานและกองทุนฯ ได้นำที่ดินผืนนี้ออกประมูลขายใหม่เมื่อวันที่ 17 สิงหาคม 2554 ได้ในราคา 1,815 ล้านบาท นอกจากคดีนี้แล้ว พ.ต.ท.ทักษิณ ยังเป็นผู้ต้องหาหรือจำเลยอีกหลายคดี เช่นในกลุ่มคดีที่เกี่ยวกับธุรกิจของชินคอร์ป เริ่มจากการขึ้นเป็นนายกรัฐมนตรีโดยซุกหุ้นสัมปทานบริษัทชินคอร์ปไว้ในชื่อลูกและพี่น้อง และเอื้อประโยชน์ธุรกิจให้แก่ชินคอร์ป คดีนี้ศาลฎีกาผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองตัดสินแล้วว่ามีความผิดจริง ให้ยึดทรัพย์จำนวน 4.6 หมื่นล้านบาทเป็นของรัฐ คดีเป็นนายกรัฐมนตรีถือหุ้นสัมปทาน ขณะนี้พักคดีไว้ก่อนเนื่องจากจำเลยมิได้อยู่ในประเทศไทย คดีแจ้งบัญชีทรัพย์สินเป็นเท็จ ขณะนี้กำลังอยู่ในศาล นอกจากนี้ ยังมีกลุ่มคดีที่เกี่ยวกับการปฏิบัติหน้าที่โดยทุจริต เช่น คดีให้พม่ากู้เงินจากเอ็กซิมแบงก์ และคดีแปลงค่าสัมปทานเป็นภาษีสรรพสามิต สำหรับการขอพระราชทานอภัยโทษนั้น มีอยู่สองช่องทางคือ ขอพระราชทานอภัยโทษเป็นการเฉพาะราย เช่นที่ได้มีการรวบรวมรายชื่อ 3 ล้านคนยื่นถวายฎีกาไปแล้ว และการได้รับพระราชทานอภัยโทษในวาระมหามงคลพร้อมคนอื่นๆ ซึ่งจะมีการกำหนดกฎเกณฑ์ผู้ที่สมควรได้รับการพระราชทานอภัยโทษ เช่น มีอายุมากกว่า 60 ปี เป็นต้น “นิติราษฎร์” เสนอล้างผลรัฐประหาร 19 ก.ย.49 เมื่อวันที่ 18 กันยายน 2554 คณะนิติราษฎร์ ซึ่งประกอบด้วย อาจารย์คณะนิติศาสตร์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (มธ.) จำนวน 7 คน คือ นายวรเจตน์ ภาคีรัตน์, นางจันทจิรา เอี่ยมมยุรา, นายฐาปนันท์ นิพิฏฐกุล, นายธีระ สุธีวรางกูร, น.ส.สาวิตรี สุขศรี, นายปิยบุตร แสงกนกกุล และนายปูนเทพ ศิรินุพงศ์ ได้ออกแถลงการณ์เรื่อง “5 ปี รัฐประหาร 1 ปีนิติราษฎร์” โดยมีข้อเสนอ 4 ข้อ คือ ให้มีการลบล้างผลพวงของการรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 เสนอให้มีการแก้ไขประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 (เกี่ยวกับการหมิ่นพระมหากษัตริย์) คณะนิติราษฎร์เสนอให้คณะกรรมการปฏิรูปกฎหมายจัดให้มีการรับฟังความคิดเห็นจากประชาชน เพื่อเสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรีต่อไป การเยียวยาผู้ได้รับความเสียหายหลังการรัฐประหาร 19 กันยายน คณะนิติราษฎร์ไม่เห็นด้วยกับการออกกฎหมายนิรโทษกรรมเพื่อยุติกระบวนการพิสูจน์ความจริงเกี่ยวกับเหตุการณ์ความรุนแรงครั้งต่างๆ ที่เกิดขึ้น ขณะที่ผู้ถูกกล่าวหาว่ากระทำความผิดโดยมีมูลเหตุจูงใจทางการเมือง ต้องได้รับการประกันตัว ส่วนการเยียวยา เสนอให้ออกเป็นมติ ครม. พร้อมแต่งตั้งคณะกรรมการขึ้นมารับผิดชอบ และ 4. เสนอให้ยกเลิกรัฐธรรมนูญ 2550 และจัดทำรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ เป็นที่น่าสังเกตว่า หลังคณะนิติราษฎร์ได้ออกแถลงการณ์ 4 ข้อเสนอให้ล้มล้างคดีความที่เกิดขึ้นหลังการรัฐประหาร 19 กันยายน ปรากฏว่า ได้ถูกวิพากษ์วิจารณ์อย่างหนักว่ารับเงินใครมาหรือไม่ และทำไปเพื่อช่วย พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร หรือไม่ และโดยที่ได้มีการแปลความไปว่ากลุ่มนิติราษฎร์เรียกร้องให้มีการยกเลิกคดีความต่าง ๆ อันเป็นความผิดของอดีตนายกรัฐมนตรี ทักษิณ ชินวัตร เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2554 นายวรเจตน์ ได้ชี้แจงว่าข้อเสนอของกลุ่มนิติราษฎร์ไม่ใช่การเสนอนิรโทษกรรมอภัยโทษหรือล้างมลทินแก่บุคคลที่ถูกกล่าวหาว่ากระทำผิด และไม่ใช่การลบล้างการกระทำทั้งปวงของผู้ถูกกล่าวหา แต่เริ่มดำเนินคดีกับบุคคลดังกล่าวใหม่ตามกระบวนการกฎหมายปกติ โดยลบล้างคำวินิจฉัยของคณะตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ คำวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญและคำพิพากษาศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เพราะเป็นการวินิจฉัยหรือตัดสินโดยนำประกาศคณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข (คปค.) มาใช้บังคับแก่คดี จึงไม่อาจปฏิเสธได้ว่าคำวินิจฉัยและคำพิพากษา เป็นผลจากรัฐประการ 19 กันยายน 2549 และยืนยันว่าไม่ได้เสนอให้ลบล้างรัฐธรรมนูญ (ฉบับชั่วคราว) 2549 และรัฐธรรมนูญ 2550 แต่เสนอให้ลบล้างเฉพาะมาตรา 36 และ 37 ของรัฐธรรมนูญฉบับชั่วคราว 2549 อันเป็นการนิรโทษกรรมการรัฐประหารและคำวินิจฉัยรวมทั้งคำพิพากษา อ.ส.ส. สั่งไม่ฎีกาคดีเลี่ยงภาษีหุ้นชินฯ เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2554 นายธนพิชญ์ มูลพฤกษ์ อธิบดีอัยการฝ่ายคดีพิเศษ และโฆษกสำนักงานอัยการสูงสุด (อ.ส.ส.) แถลงว่า นายจุลสิงห์ วสันตสิงห์ อัยการสูงสุด มีคำสั่งไม่ฎีกาคดีคุณหญิงพจมาน ณ ป้อมเพชร อดีตภริยา พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร หลบเลี่ยงภาษีโอนหุ้นบริษัท ชินวัตร คอมพิวเตอร์ แอนด์ คอมมูนิเคชั่น ให้นายบรรณพจน์ ดามาพงศ์ พี่ชายบุญธรรม จำนวน 546 ล้านบาท โดยมีนางกาญจนาภา หงษ์เหิน เลขานุการส่วนตัวคุณหญิงพจมานร่วมดำเนินการด้วย โดยให้เหตุผลว่า อัยการสูงสุดเห็นพ้องกับคำพิพากษาของศาลอุทธรณ์ทุกประเด็น รัฐบาลรับ 7 ข้อเสนอ คอป. เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2554 คณะรัฐมนตรีได้มีมติรับทราบและเห็นชอบข้อเสนอของคณะกรรมการอิสระตรวจสอบและค้นหาความจริงเพื่อการปรองดองแห่งชาติ (คอป.) ที่มีนายคณิต ณ นคร เป็นประธาน คือ 1. ให้ลดความขัดแย้งด้วยการให้ความเป็นธรรมในการดำเนินคดีกับผู้ที่เกี่ยวข้องทั้งในส่วนของประชาชนและเจ้าหน้าที่รัฐอย่างเท่าเทียม โดยในส่วนของประชาชนต้องให้มีสิทธิเข้าถึงกระบวนการพิสูจน์ตามกฎหมาย ขณะเดียวกันต้องมีการผลักดันให้ผู้ที่ต้องรับผิดชอบทุกฝ่ายที่มีส่วนให้เกิดความรุนแรงรวมถึงเจ้าหน้าที่ต้องเข้าสู่การวินิจฉัยตามกระบวนการยุติธรรมด้วย 2. ให้ควบคุมการใช้อำนาจของพรรคการเมือง กลุ่มการเมือง กลุ่มบุคคล และองค์กรต่างๆ ไม่ให้กระทบกับบรรยากาศของความปรองดอง โดยเฉพาะรัฐบาลเองแม้จะชนะการเลือกตั้งแต่ต้องไม่ลืมว่าส่วนหนึ่งของชัยชนะมาจากการประกาศนโยบายสนับสนุนการปรองดอง ต้องวางตัวเป็นกลางในสายตาของทุกฝ่าย รัฐบาลต้องกำกับการใช้อำนาจด้วยความอดทน จริงใจ 3. ควรพิจารณาดำเนินคดีความผิดตาม พ.ร.ก.ฉุกเฉิน คดีที่เกี่ยวข้องกับความรุนแรงทางการเมืองทั้งก่อนและหลังรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 คดีหมิ่นเบื้องสูง คดีกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ โดยการตรวจสอบการแจ้งข้อหาให้ชัดเจน รวมถึงการทบทวนการตั้งข้อหาที่รุนแรงเกินควร และควรสนับสนุนให้มีการปล่อยตัวชั่วคราวตามสิทธิของผู้ต้องหาและจำเลย โดยพิจารณาว่าผู้ต้องหามีเหตุที่จะหลบหนี ทำลายพยานหลักฐาน หรือเป็นอันตรายต่อสังคมหรือไม่ หากไม่มีเหตุดังกล่าวควรให้สิทธิได้รับการปล่อยตัว เนื่องจากคดีที่เกิดขึ้นในช่วงเวลาดังกล่าวเป็นผลสืบเนื่องจากสถานการณ์ทางการเมือง แต่หากไม่ได้รับการปล่อยตัวรัฐบาลก็ควรจัดสถานที่ในการควบคุมอื่นที่เหมาะสมที่ไม่ใช่เรือนจำปกติ เช่นสถานที่ที่เคยใช้กับนักโทษคดีการเมืองในอดีต ในระหว่างที่มีการศึกษาถึงแนวทางในการนำมาตรการต่างๆ ที่เหมาะสมกับสถานการณ์ความขัดแย้งในประเทศไทยมาใช้ สมควรขอความร่วมมือให้อัยการชะลอการดำเนินคดีอาญาเหล่านี้ไว้ โดยยังไม่พิจารณานาคดีขึ้นสู่ศาล โดยรอให้มีข้อมูลที่ครบถ้วนในทุกๆ ด้าน 4. ให้มีการชดเชยเยียวยาและฟื้นฟูผู้ได้รับผลกระทบทุกฝ่ายอย่างรวดเร็วและจริงจัง โดยต้องมีมาตรการพิเศษ ที่ไม่ยึดติดกับสิทธิที่มีอยู่ตามกรอบกฎหมายและแนวปฏิบัติของหน่วยงานปกติ กลุ่มเป้าหมายที่ต้องเยียวยาไม่ควรจำกัดแค่ผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ในช่วงเมษายน-พฤษภาคม 2553 แต่ควรครอบคลุมถึงบุคคลที่ได้รับผลกระทบในช่วงก่อนการรัฐประหาร 19 กันยายน 2549 นอกจากนั้นการเยียวยาไม่ควรมีเฉพาะตัวเงิน แต่รวมถึงการให้โอกาสในการดำเนินชีวิตและการประกอบอาชีพ นอกจากนี้รัฐบาลควรจัดตั้งคณะกรรมการเฉพาะกิจเพื่อทำหน้าที่ในการเยียวยาผู้ที่ได้รับผลกระทบทุกฝ่ายอย่างจริงจัง 5. การเยียวยากลุ่มผู้ที่ถูกดำเนินคดีโดยไม่เป็นธรรมจากการชุมนุม ควรกระทำด้วยการเร่งรัดการประกันสิทธิขั้นพื้นฐานในกระบวนการยุติธรรมแก่ผู้ที่เกี่ยวข้องที่ถูกควบคุมอยู่ในเรือนจำทั่วประเทศ ปรับบัญชีรายชื่อผู้ต้องขังและจำเลย เพื่อเยียวยากลุ่มที่ตกสำรวจ 6. คอป.แสดงความกังวลต่อสถานการณ์กระทำผิดคดีหมิ่นเบื้องสูงและการกระทำความผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ ที่มีเพิ่มมากขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยเฉพาะคดีหมิ่นเบื้องสูง ซึ่งต้องคำนึงถึงความละเอียดอ่อนของคดี ทุกฝ่ายต้องยุติการกล่าวอ้างสถาบันเพื่อประโยชน์ทางการเมือง อัยการซึ่งเป็นผู้มีบทบาทสำคัญในการใช้ดุลพินิจว่าจะดำเนินคดีหรือไม่ ควรใช้ดุลพินิจสั่งฟ้องหรือสั่งไม่ฟ้องคดี โดยยึดประโยชน์สูงสุดในการปกป้องสถาบัน และขอให้รัฐบาลทบทวนการดำเนินคดีที่นำประเด็นกฎหมายหมิ่นเบื้องสูงมาขยายผลในช่วงเวลาที่เกิดความขัดแย้งทางการเมือง เช่น การกล่าวหาและโฆษณารณรงค์เรื่องขบวนการ “ล้มเจ้า” ซึ่งอาจมีการตีความกฎหมายที่กว้างขวางจนเกินไปและอาจส่งผลต่อความปรองดองในชาติ 7. ส่งเสริมให้มีการจัดเวทีแลกเปลี่ยน เพื่อให้ทุกฝ่ายได้เข้าใจถึงสาเหตุของปัญหาความขัดแย้งซึ่งเป็นปรากฏการณ์ของทุกสังคมในห้วงเวลาของการเปลี่ยนผ่านที่สำคัญ ผลักดันให้มีการเผยแพร่ความรู้ผ่านสื่อต่างๆ อย่างเต็มที่ หลังจากนั้นนายคณิตได้เปิดตัวทีมที่ปรึกษา คอป. ประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญจากต่างประเทศและในประเทศจำนวน 6 คน สองในจำนวนนั้นคือนายสุรเกียรติ เสถียรไทย อดีตรองนายกรัฐมนตรี และนายชัยวัฒน์ สถาอานันท์ อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ โครงการรับจำนำข้าวเปลือก วันที่ 13 กันยายน 2554 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนาปี ปีการผลิต 2554/55 ตามที่คณะกรรมการนโยบายข้าวแห่งชาติ (กขช.) เสนอ โดยเป็นการรับจำนำแบบไม่จำกัดปริมาณรับจำนำและไม่จำกัดปริมาณข้าวของแต่ละราย เริ่มต้นโครงการตั้งแต่วันที่ 7 ตุลาคม 2554-29 กุมภาพันธ์ 2555 มีระยะเวลาการไถ่ถอน 4 เดือน นับตั้งแต่วันที่รับจำนำ ราคาข้าวเปลือกที่ความชื้น 15% มีราคาตั้งแต่ ตันละ 20,000 บาท (ข้าวเปลือกหอมมะลิ) ไปจนถึงตันละ 15,000 บาท (ข้าวเปลือกเจ้า 100%) และที่ต่ำที่สุดคือข้าวเปลือกเจ้า 25 % ตันละ 13,800 บาท กขช. ได้เสนอค่าใช้จ่ายในการดำเนินการรวมทั้งสิ้น 435,547 ล้านบาท ให้แก่หน่วยงานหลักคือธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธ.ก.ส.) องค์การคลังสินค้า องค์การตลาดเพื่อเกษตรกร กรมส่งเสริมการเกษตร และกรมการค้าภายใน ก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 4 กันยายน สถาบันวิจัยเพื่อการพัฒนาประเทศไทย (ทีดีอาร์ไอ) ได้แสดงความเห็นค้านว่าโครงการรับจำนำข้าวเปลือกนานี่เป็นการขึ้นราคาข้าวเปลือกแบบก้าวกระโดดทัน 50% จะทำให้การส่งออกข้าวลดลง เสียส่วนแบ่งในตลาดทันที ประเทศคู่แข่งจะได้ประโยชน์ ไทยจะมีข้าวกองอยู่มหาศาลในประเทศ แต่คนไทยจะต้องซื้อข้าวสารกินในราคาแพงขึ้น สวนทางนโยบายลดค่าครองชีพ ซึ่งตรงกับความเห็นของ ดร.ประชา คุณธรรมดี คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ที่เคยวิจารณ์ไว้ว่านโยบายประกันรายได้ดีกว่ารับจำนำเพราะไม่บิดเบือนกลไกราคา ทั้งยังไม่ต้องเถียงกับองค์กรการค้าโลก เพราะทำเหมือนประเทศอื่น โดยกล่าวว่าการรับจำนำข้าวทำให้ ราคาข้าวสูงกว่าความเป็นจริงในตลาด ในขณะที่ราคาตลาดโลกเป็นขาลงอย่างน้อย 1-2 ปี เนื่องจากปริมาณสต็อกข้าวในตลาดโลกจะเพิ่มขึ้นในอีก 5 ปีข้างหน้า เพราะอินเดีย ปากีสถาน และอียิปต์ได้เพิ่มผลการผลิต ทำให้ปริมาณการผลิตมากกว่าปริมาณการบริโภค จึงเป็นเรื่องยากที่ราคาข้าวจะสูงขึ้นตามที่รัฐบาลคาดการณ์ ในขณะที่การรับจำนำข้าวยังต้องมีต้นทุนการตลาดอื่นๆ อีก เช่น คุณภาพของข้าว ค่าสี และสถานที่ในการจัดเก็บเป็นต้น และยังยกตัวอย่างในปี 2548 ที่รัฐบาลสมัยนั้นมีโครงการรับจำนำข้าวว่าทำให้มีข้าวจากกัมพูชาและพม่าเข้ามาสวมสิทธิด้วย นายภูมิ สาระผล รมช. พาณิชย์ ยืนยันว่าจะไม่มีปัญหาที่เก็บไม่เพียงพอ เพราะคาดว่าจะมีโรงสีเข้าร่วมกว่า 1,000 แห่ง จากการรับจำนำปกติที่มีโรงสีข้าวเข้าร่วมเพียงกว่า 700 แห่ง และจะมีการจัดตั้งศูนย์ปฏิบัติการเพื่อการตรวจสอบ โดยมีหน่วยงานต่างๆ เข้าร่วมด้วย คือ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กรมสอบสวนคดีพิเศษ (ดีเอสไอ) ผู้ตรวจราชการสำนักนายกรัฐมนตรี ผู้ว่าราชการจังหัด นอกจากนี้จะมีการติดตั้งกล้องวงจรปิดในโรงสีและคลังสินค้าที่รับฝากเก็บข้าวของรัฐบาล เพื่อให้ทราบความเคลื่อนไหวในแต่ละโกดัง รวมถึงเปิดโทรศัพท์สายด่วนกรมการค้าภายใน 1569 รับแจ้งเบาะแสความไม่ชอบมาพากลต่างๆ อีกด้วย ก่อนเริ่มการรับจำนำ จะมีการทำความเข้าใจกับโรงสี ชาวนา และเจ้าหน้าที่ทุกฝ่ายที่เกี่ยวข้องว่าหากมีทุจริตเกิดขึ้น จะถูกดำเนินการตามกฎหมายทันที และที่เกรงกันว่าจะมีการสวมสิทธิเกษตรกรไทย โดยนำข้าวของประเทศเพื่อนบ้านเข้ามาจำนำนั้น ยืนยันว่าไม่เกิดขึ้นแน่นอน เพราะรัฐบาลมีการขึ้นทะเบียนเกษตรกรที่จะเข้าร่วมโครงการ และมีหนังสือรับรองความเป็นเกษตรกรจากรัฐบาล หากรายใดไม่ขึ้นทะเบียนก็จะไม่สามารถเข้าร่วมโครงการได้ นายลักษณ์ วจนานวัช กรรมการผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า ธกส. ได้เตรียมเงิน 9 หมื่นล้านบาทไว้เพื่อรับจำนำข้าวในเดือนตุลาคมถึงธันวาคม 2554 และในเดือนธันวาคม 2554 ถึง กุมภาพันธ์ 2555 จะเตรียมเงินกู้จากธนาคารเฉพาะกิจของรัฐ คาดว่าจะใช้วิธีการกู้ร่วม [Syndicate Loan] ประมาณ 3 แสนล้านบาท และทั้งโครงการจะใช้เงินประมาณ 4 แสนล้านบาทสำหรับการรับจำนำข้าวในปีนี้ ที่ผ่านมาโครงการรับจำนำข้าวขาดทุนตลอด จนมีหนี้ติดค้าง ธกส. ถึง 1.04 แสนล้านบาท ธกส. ขอให้รัฐบาลใช้เงินคืนภายใน 5 ปี โดยในปีงบ 55 ขอให้ใช้คืน 9.6 หมื่นล้านบาท ในส่วนขององค์การคลังสินค้า (อ.ค.ส.) พบว่าข้าวในสต็อกเสียหายและเสื่อมสภาพไม่มากนัก และมีบางส่วนเสียหายจากน้ำท่วม เช่นที่สุโขทัย ข้าวเปียกน้ำไป 7 พันกระสอบ เป็นน้ำหนัก 7 ร้อยตัน เมื่อวันที่ 12 กันยายน ภาคเอกชนในธุรกิจค้าข้าวได้แสดงความเห็นเกี่ยวกับนโยบายข้าวที่แตกต่างกันคือ ในขณะที่กลุ่มผู้ส่งออกไม่เห็นด้วย เพราะการตั้งราคาสูงทำให้กระทบต่อการส่งออกข้าว แต่กลุ่มโรงสีมีความเห็นแย้งว่าหากจำนำข้าวเปลือกตันละ 15,000 บาท ทำให้ราคาข้าวสารเพิ่มสูงขึ้นเป็นกิโลกรัมละ 30 บาท ผู้บริโภคมีรายจ่ายเพิ่มขึ้นเป็น 270 บาทต่อเดือน หรือมื้อละ 3 บาท ต่ำกว่าราคาน้ำดื่มขวดละ 7 บาท ส่วนที่กังวลว่าราคาส่งออกจะปรับจากตันละ 400-500 เหรียญสหรัฐฯ เป็น 700-800 เหรียญสหรัฐฯ ทำให้แข่งขันไม่ได้นั้น มีความเห็นว่าผู้ส่งออกข้าวไทยไม่จำเป็นต้องตัดราคาขายแข่งกับข้าวเวียดนามและอินเดีย นโยบายประกันราคาข้าวของไทยได้รับความสนใจในต่างประเทศ โดยวีโอเอ [VOA] หรือเสียงจากอเมริกาได้วิจารณ์ว่าตัวเลขการรับจำนำ 15,000 และ 20,000 บาท สูงกว่าราคาจริงในตลาด เมื่อนำไปปฏิบัติจะทำให้ราคาข้าวไทยสูงเกินกว่าข้าวจากประเทศอื่น เมื่อส่งออกรัฐบาลไทยอาจจะต้องนำเงินภาษีอากรของคนทั้งประเทศหรือเงินกู้มาใช้ในการจ่ายชดเชยส่วนต่างให้พ่อค้าส่งออกข้าว หรือหากรัฐบาลขายเองแบบรัฐบาลต่อรัฐบาล [G to G] ก็จะเท่ากับช่วยอุดหนุนให้ผู้บริโภคในต่างประเทศได้ซื้อข้าวราคาต่ำกว่าผู้บริโภคในประเทศ และหากดำเนินไปเรื่อย ๆ ก็จะทำลายผู้ส่งออกข้าวที่เป็นเอกชน หลังจากที่รัฐบาลประกาศการรับจำนำข้าวไปแล้ว ปรากฏว่าเกิดน้ำท่วมใหญ่ในหลายจังหวัดภาคกลางและภาคเหนือตอนล่าง ทำให้นาข้าวที่รอจะเก็บเกี่ยวได้รับความเสียหายเป็นจำนวนมาก ชาวนาในจังหวัดเหล่านั้นยื่นข้อเรียกร้องขอให้รัฐบาลจ่ายเงินส่วนต่างชดเชยให้ตามนโยบายประกันรายได้ของรัฐบาลอภิสิทธิ์ ทั้งนี้เนื่องจากไม่มีข้าวจะนำไปจำนำ ดังนั้นกระทรวงเกษตรและสหกรณ์จึงกำหนดนโยบายให้การช่วยเหลือชาวนาที่ถูกน้ำท่วม แบ่งเป็น 2 กลุ่ม กลุ่มที่ 1 คือ ชาวนาที่ถูกน้ำท่วมนาข้าวเสียหายโดยสิ้นเชิง จะได้รับเงินชดเชยกรณีพิเศษตามมติคณะรัฐมนตรี ไร่ละ 2,222 บาท บวกเงินค่าชดเชยต่อไรที่กระทรวงพาณิชย์จะเป็นผู้คำนวณ กลุ่มที่ 2 คือ ชาวนาที่เกี่ยวข้าวหนีน้ำและขายข้าวไปในราคาต่ำเพราะมีความชื้นสูง จะได้เงินตันละ 1,437 บาท โดยเอาข้อมูลจากการขึ้นทะเบียนการปลูกข้าวมาเป็นตัวตัดสิน โดยไม่จำกัดจำนวนตามที่มีการขึ้นทะเบียนจริง นอกจากนี้จะมีการแจกเมล็ดพันธุ์ข้าวช่วยเหลือไม่เกิน 10 ไร่ๆ ละ 10 กก. คาดว่าจะใช้เงินประมาณ 659 ล้านบาทจากงบกลางฯ คาดว่าจะใช้เงินงบประมาณทั้งหมด 7,203.16 ล้านบาท โดยเกษตรกรทั้งสองกลุ่มนี้จะไม่สามารถเข้าโครงการจำนำข้าวได้ ทั้งนี้ ข้อแตกต่างจากการประกันราคาข้าวคือไม่มีการจำกัดจำนวน ซึ่งการประกันราคาข้าวจำกัดที่ 30 ตัน แต่จะคำนวณตามผลผลิตเฉลี่ยของข้าวแต่ละภาค มาตรการคืนภาษีรถคันแรก วันที่ 13 กันยายน 2554 คณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบตามที่กระทรวงการคลังเสนอมาตรการคืนภาษีสรรพสามิตรถยนต์คันแรก วงเงินไม่เกิน 1 แสนบาท โดยรถยนต์ที่ซื้อต้องมีราคาขายปลีกไม่เกิน 1 ล้านบาท ให้มีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 16 กันยายน จนถึง 31 ธันวาคม 2555 หลักเกณฑ์คือต้องเป็นรถยนต์คันแรกในชีวิตของผู้ซื้ออายุ 21 ปีขึ้นไป เป็นรถยนต์นั่งขนาดความจุกระบอกสูบไม่เกิน 1,500 ซีซี รถยนต์กระบะหรือปิกอัพและรถยนต์นั่งกึ่งบรรทุกหรือดับเบิลแค็บ โดยต้องเป็นรถยนต์ที่ผลิตในประเทศ ไม่รวมถึงรถยนต์ที่ประกอบจากชิ้นส่วนนำเข้าใช้แล้วจากต่างประเทศหรือรถยนต์จดประกอบ และใช้ได้กับทั้งการซื้อเงินสดและเช่าซื้อ เงื่อนไขการคืนเงิน คือจะคืนเป็นเช็คเงินสดครั้งเดียวเต็มจำนวนเมื่อซื้อครบ 1 ปี โดยจะเริ่มจ่ายตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2555 เป็นต้นไป โดยมีเงื่อนไขว่าต้องไม่มีการเปลี่ยนแปลงกรรมสิทธิ์ภายใน 5 ปีแรก โดยกรมการขนส่งทางบกจะสลักไว้หลังเล่มทะเบียนว่าห้ามโอนเปลี่ยนแปลงมือภายใน 5 ปี แต่หากในกรณีที่ผู้ใช้สิทธิ์รับเงินภาษีคืนไปแล้วไม่ดำเนินการตามหรือไม่มีความสามารถในการผ่อนชำระต่อหรือมีเหตุอย่างอื่น ก็ต้องใช้วิธีการทางศาลเพื่อเรียกคืนเงินภาษีที่ได้ไปกลับคืน นายบุญทรง เตริยาภิรมย์ รมช. คลังคาดว่ารัฐบาลจะใช้งบประมาณในโครงการนี้ 9 พันถึง 3 หมื่นล้านบาท โดยประเมินจากยอดการผลิตรถยนต์แต่ละปี ทั้งนี้จะเสนองบเพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในปีงบประมาณ 55 วงเงิน 100 ล้านบาท และปี 56 อีก 3 หมื่นล้านบาท อย่างไรก็ตาม มีเสียงวิพากษ์ว่านโยบายนี้สนับสนุนให้มีการใช้รถยนต์มากขึ้น ซึ่งสวนทางกับนโยบายลดโลกร้อนที่รณรงค์ลดการเดินทางด้วยรถยนต์ และยังมีเสียงเรียกร้องให้ยกเลิกมาตรการนี้เพื่อนำเงินมาใช้ในการฟื้นฟูเยียวยาผู้ประสบอุทกภัย มาตรการภาษีเพื่อบ้านหลังแรก ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีมีมติ เมื่อวันที่ 20 กันยายน 2554 เห็นชอบมาตรการภาษีเพื่อช่วยเหลือประชาชนให้มีที่อยู่อาศัยเป็นของตัวเอง โดยยกเว้นเงินได้ที่จ่ายเป็นค่าซื้ออสังหาริมทรัพย์ที่เป็นอาคารพร้อมที่ดิน หรือห้องชุดในอาคารชุดเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยที่มีมูลค่าไม่เกิน 5 ล้านบาท จะได้รับการยกเว้นไม่ต้องนำเงินดังกล่าวไปคำนวณเพื่อเสียภาษีไม่เกิน 10% ของมูลค่าอสังหาริมทรัพย์ หรือไม่เกิน 500,000 บาท โดยจะได้รับการยกเว้นอัตราเท่าๆ กันเป็นเวลา 5 ปี ผู้ซื้อบ้านจะใช้สิทธิหักลดหย่อนภาษีในปีแรกที่โอนกรรมสิทธิ์หรือปีถัดไปก็ได้ จะต้องโอนกรรมสิทธิ์ให้เสร็จภายในวันที่ 21 กันยายน 2554 ถึง 31 ธันวาคม 2555 นอกจากนั้น เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2554 ครม. ยังมีมติอนุมัติโครงการบ้านหลังแรกเพิ่มเติม เพื่อช่วยเหลือผู้มีรายได้น้อย ด้วยการกำหนดวงเงินมูลค่าบ้านไม่เกิน 1 ล้านบาท ในอัตราดอกเบี้ย 0% เป็นเวลานาน 3 ปี โดยจะให้ธนาคารอาคารสงเคราะห์ (ธอส.) เป็นผู้ปล่อยกู้ ซึ่งรัฐบาลจะต้องชดเชยอัตราดอกเบี้ยให้ 3 ใน 4 ของดอกเบี้ยทั้งหมด หรือประมาณ 300 ล้านบาท ในครั้งแรก การหักภาษีให้สิทธิหักลดหย่อนจากเงินได้ที่ต้องเสียภาษี แต่ต่อมา ที่ประชุมมีมติตามข้อเสนอของกระทรวงการคลังที่ปรับปรุงใหม่ เป็นการหักโดยตรงจากเงินที่ต้องเสียภาษีโดยตรง ซึ่งเป็นการหักหลังจากที่คำนวณภาษีเสร็จแล้ว ในระยะเวลา 5 ปี ตกปีละไม่เกิน 100,000 บาท เพื่อให้สิทธิประโยชน์กับผู้ซื้อบ้านได้มากที่สุด แก้ไขปรับเปลี่ยนมาตรการกองทุนน้ำมัน เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2554 คณะกรรมการนโยบายพลังงานแห่งชาติ (กพช.) ที่มีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน ได้ปรับโครงสร้างพลังงานทั้งระบบ ดังนี้ ตรึงราคาขายก๊าซหุงต้ม (แอลพีจี) ภาคครัวเรือนที่ 18.13 บาทต่อ กก. ที่สิ้นสุดในเดือนกันยายน 2554 ออกไปจนถึงสิ้นปี 2555 ตรึงราคาก๊าซแอลพีจีที่ใช้ในภาคขนส่งต่อไปจนถึง 15 มกราคม 2555 เพื่อรอมาตรการบัตรเครดิตพลังงาน ต่อจากนั้นจาก 16 มกราคม จะทยอยขึ้นราคาทุกเดือนๆ ละ 75 สตางค์ต่อ กก.เป็นเวลา 12 เดือน หรือเดือนละ 41 สตางค์ต่อลิตร เท่ากับจะขึ้นราคาอีก 9 บาทต่อ กก. หรือ 4.92 บาทต่อลิตร ในวันที่ 15 มกราคม 2556 ปรับขึ้นราคาก๊าซเอ็นจีวี 50 สตางค์ต่อลิตร เป็นเวลา 12 เดือน เท่ากับ 6 บาทต่อลิตร สำหรับการเก็บเงินเข้ากองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงสำหรับก๊าซแอลพีจีที่ใช้เป็นวัตถุดิบในอุตสาหกรรมปิโตรเคมีนั้นให้เก็บ 1 บาทต่อ กก. (จากเดิมไม่เคยเก็บ) ตั้งแต่ 1 มกราคม 2555 เป็นต้นไป เพื่อลดภาระกองทุนน้ำมันฯ จากการชดเชยการนำเข้าก๊าซแอลพีจีจากต่างประเทศ คาดว่าจะทำให้มีเงินเข้ากองทุนน้ำมันฯ 180 ล้านบาทต่อเดือน ในเรื่องการเก็บเงินเข้ากองทุนน้ำมันที่ได้ยกเลิกในส่วนของดีเซลและเบนซินไปเมื่อวันที่ 26 สิงหาคม นั้น มีมติให้กลับมาเก็บเงินส่งเข้ากองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงของน้ำมันดีเซล ในอัตรา 60 สตางค์ต่อลิตร ตั้งแต่ 16 มกราคม 2555 เป็นต้นไป แต่อาจจะดำเนินการให้เร็วขึ้น หากปรากฏว่าราคาน้ำมันดีเซลในตลาดโลกลดต่ำมาก และในส่วนของน้ำมันเบนซินและก๊าซโซฮอล์ ก็ให้ทยอยปรับเพิ่มอัตราส่งเงินเข้ากองทุนน้ำมันในอัตราลิตรละ 1 บาท ตั้งแต่ 16 มกราคม 2555 เช่นกัน นอกจากนี้ ที่ประชุมฯ ยังเห็นชอบให้กองทุนน้ำมันเชื้อเพลิงกู้เงินจำนวน 1 หมื่นล้านบาท ระยะเวลา 1 ปี เพื่อแก้ปัญหาสถานะกองทุนที่ติดลบ พร้อมทั้งเห็นชอบให้ยกเลิกการจำหน่ายเบนซิน 91 ตั้งแต่เดือนตุลาคม 2555 เป็นต้นไป นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ผู้นำฝ่ายค้านและหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ กล่าวว่าการที่ กพช. เตรียมการกู้เงินเพื่อนำมาพยุงกองทุนน้ำมันที่ติดลบจากนโยบายงดเว้นการจัดเก็บเงินเข้ากองทุนน้ำมันนี้ ว่าสะท้อนให้เห็นถึงการดำเนินนโยบายที่ไม่สอดคล้องกับสภาพความเป็นจริง เพราะนอกจากนโยบายดังกล่าวจะไม่สามารถลดค่าครองชีพของประชาชนได้แล้ว ยังเป็นว่ารัฐบาลได้สร้างหนี้ให้ประชาชนต้องแบกรับภาระดอกเบี้ยเพิ่ม อีกทั้งกระทบต่อนโยบายพลังงานทดแทน ทำให้เกิดความสับสน ส่งผลกระทบต่อการผลิตพลังงานทดแทน ซึ่งรัฐบาลก็ไม่มีมาตรการใดมารองรับ ทุนสำรองประเทศลด 3.5 พันล้านดอลลาร์ เมื่อวันที่ 30 กันยายน 2554 ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) รายงานทุนสำรองระหว่างประเทศล่าสุด ณ วันที่ 23 กันยายน 2554 อยู่ที่ระดับ 1.813 แสนล้านเหรียญสหรัฐ หรือประมาณ 5.588 ล้านล้านบาท ลดลงถึง 3,500 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือประมาณ 1.085 แสนล้านบาท (หากคิดอัตราแลกเปลี่ยนที่ระดับ 31 บาทต่อเหรียญสหรัฐ) จากสัปดาห์ก่อนหน้าส่งผลให้ทุนสำรองระหว่างประเทศสุทธิ ซึ่งรวมทุนสำรองระหว่างประเทศและการซื้อเงินตราต่างประเทศล่วงหน้าอยู่ที่ระดับ 2.086 แสนล้านเหรียญสหรัฐ คลังปรับลดเป้าเศรษฐกิจปี 54 เมื่อวันที่ 28 กันยายน 2554 สำนักนโยบายเศรษฐกิจมหภาค สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง (สศค.) ได้ปรับประมาณการเศรษฐกิจ 2554 ล่าสุดขยายตัวอยู่ที่ 3.8-4.3% ต่อปี หรือเฉลี่ยทั้งปีที่ 4% จากเดิมที่ประมาณการไว้ 4-5% ต่อปี หรือเฉลี่ย 4.5% ต่อปี เพราะผลกระทบการบริโภคภาคเอกชนชะลอตัว ปัญหาน้ำท่วม และปัญหาเงินเฟ้อสูง ยิ่งลักษณ์เบรก”กองทุนมั่งคั่ง” สืบเนื่องมาจากความคิดของ รมว. คลัง นายธีระชัย ภูวนาถนรานุบาลที่จะให้นำเงินคงคลังซึ่งเป็นเงินสำรองของประเทศออกจากบัญชีเพื่อนำไปตั้ง “กองทุนมั่งคั่งแห่งชาติ” [Sovereign Wealth Fund: SWF] เอาไปลงทุนให้งอกงามขึ้น โดยกำหนดกรอบระยะเวลาว่าจะต้องเรียบร้อยก่อนวันที่ 30 กันยายน 2554 นั้น ความคิดดังกล่าวได้รับกระแสคัดค้านจากสังคมว่าเป็นการเสี่ยงเกินไปที่จะนำเงินของชาติไปลงทุนที่มิอาจประกันความเสี่ยงได้ น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้ให้ความเห็นเมื่อวันที่ 6 กันยายนว่าเรื่องนี้ไม่ใช่ 1 ใน 16 นโยบายเร่งด่วนของรัฐบาล จึงต้องศึกษาให้ละเอียดจนกว่าจะชัดเจนแล้วจึงจะแจ้งให้ประชาชนทราบ นายกิตติรัตน์ ณ ระนอง รองนายกฯ และ รมว.พาณิชย์กล่าวว่าการตั้งกองทุนมั่งคั่งฯ ไม่ใช่เรื่องเร่งด่วนเช่นกัน และกล่าวว่าหากจะมีการตั้งจะไม่ออกเป็นพระราชกำหนดเพราะไม่ใช่เรื่องเร่งด่วน แต่จะต้องผ่านขั้นตอนทางนิติบัญญัติอย่างครบถ้วน ที่สำคัญคือไม่จำเป็นต้องนำเงินทุนสำรองระหว่างประเทศของธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) มาใช้เพียงอย่างเดียวเท่านั้น รัฐบาลสามารถหาเงินจากแหล่งอื่นได้เหมือนกองทุนวายุภักษ์ นางผ่องเพ็ญ เรืองวีรยุทธ ผู้ช่วยผู้ว่าการ สายการเงิน ธปท. กล่าวว่า ธปท. ได้ทำการศึกษาเรื่องการจัดตั้งกองทุนความมั่งคั่งมาเมื่อไม่นานนี้ในช่วงที่รัฐบาลก่อนเคยมีความเห็นเช่นกัน ซึ่งเจ้าหน้าที่ระดับสูงของ ธปท. ไม่เห็นด้วย เพราะในช่วงที่ผ่านมาเศรษฐกิจโลกมีความผันผวนสูง จำเป็นต้องมีทุนสำรองทางการที่มากเพียงพอรองรับการไหลออกของเงินทุนและการเรียกหนี้ระยะสั้นของต่างประเทศคืนจากบริษัทไทยเพื่อไม่ให้เกิดกรณีเหมือนปี 2540 ณ สิ้นเดือนมิถุนายน 2554 ประเทศไทยมีเงินสำรองระหว่างประเทศ 211,600 ล้านดอลล่าร์สหรัฐ หรือ 6.34 ล้านล้านบาท ส่วนใหญ่นำไปลงทุนเป็นเงินฝากและพันธบัตรในต่างประเทศ มีผลตอบแทนประมาณ 0.3 เปอร์เซ็นต์ต่อปี เงินสำรองระหว่างประเทศ (International Reserves/Reserves Assets) คือ สินทรัพย์ต่างประเทศที่ถือครองหรือควบคุมโดยธนาคารกลางและสามารถนำ มาใช้ประโยชน์ทันทีที่จำเป็น เช่น การชดเชยการขาดดุลการชำระเงินหรือใช้เป็นเครื่องมือหนึ่งในการดำเนินนโยบายอัตราแลกเปลี่ยน เงินสำรองระหว่างประเทศ ประกอบด้วย ทองคำ สิทธิพิเศษถอนเงิน (Special Drawing Rights : SDR) สินทรัพย์ส่งสมทบกองทุนการเงินระหว่างประเทศ และสินทรัพย์ในรูปเงินตราต่างประเทศ ส่วนกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาตินั้น คือการลงทุนในกิจการต่างๆ ตามแต่ละประเทศเจ้าของกองทุนเป็นผู้กำหนด บรรษัทลงทุนรัฐบาลสิงคโปร์ และเทมาเสก โฮลดิ้ง ของสิงคโปร์ เป็นตัวอย่างกองทุนความมั่งคั่งของชาติที่คนไทยรู้จักดี ทั้งสองกองทุนมีมูลค่ารวม 393,000 ล้านดอลล่าร์ หรือประมาณ 11.8 ล้านบาท ใหญ่เป็นอันดับ 5 ของโลก นอกจากสิงคโปร์แล้วยังมีประเทศอื่นๆ ที่มีกองทุนความมั่งคั่งแห่งชาติทั้งหมดกว่า 50 กองทุน มีมูลค่ารวม 4.7359 ล้านล้านดอลล่าร์ ประมาณ 142 ล้านล้านบาท โดยเอเชียครองสัดส่วนมากที่สุดร้อยละ 40 ตามด้วยประเทศบ่อน้ำมันตะวันออกกลาง ร้อยละ 35 ยุโรป ร้อยละ 17 และอเมริกา ร้อยละ 3 เมื่อดูตามรายประเทศ จีนเป็นประเทศที่มีกองทุนความมั่งคั่งใหญ่ที่สุดในโลก มูลค่า 827,000 ล้านดอลล่าร์ ตามด้วยสหรัฐอาหรับเอมิเรตส์ มูลค่า 710,000 ล้านดอลล่าร์ แต่หลายประเทศ เช่น ญี่ปุ่น อังกฤษ และเยอรมนี กลับไม่มีกองทุนประเภทนี้ คมนาคมรื้อ รถเมล์เอ็นจีวี 4 พันคัน พล.ต.ท.ชัจจ์ กุลดิลก รมช.คมนาคม เปิดเผยว่า ได้มอบให้ผู้บริหารองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) ปรับเปลี่ยนรูปแบบโครงการจัดหารถเมล์เอ็นจีวี 4,000 คันใหม่ให้เหมาะสม เพื่อเสนอต่อคณะรัฐมนตรีพิจารณาใหม่ โดยมีกำหนดระยะเวลาการศึกษาปรับเปลี่ยนให้เสร็จภายในเดือนกันยายน 2554 นี้ แนวทางที่อาจเป็นไปได้คือเปลี่ยนจากการเช่าแต่อย่างเดียวเป็นเช่าซื้อ 50% และเช่า 50% ลดจำนวนรถเอ็นจีวีลงจากเดิม 4,000 เหลือ 3,500 คัน โดยมีทั้งรถร้อนและรถปรับอากาศ สำหรับหนี้สินจำนวน 70,000 ล้านบาทของ ขสมก. นั้น ให้เร่งแก้ไขด่วน พร้อมยังกล่าวว่าจะยังคงนโยบายรถเมล์ฟรีต่อไปจนกว่าเศรษฐกิจไทยจะดีขึ้น โดยย้ำว่าการช่วยค่าครองชีพต่างๆ เช่น รถเมล์รถไฟฟรี กองทุนหมู่บ้าน หรือการรักษาพยาบาลฟรีนั้น เป็นเพียงมาตรการชั่วคราวเท่านั้น หากเศรษฐกิจดีขึ้น ประชาชนอยู่ดีกินดีก็สามารถยกเลิกได้ โครงการบัตรเครดิตชาวนา นายลักษณ์ วจนานวัช ผู้จัดการธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร (ธกส.) เปิดเผยถึงความคืบหน้าการจัดทำบัตรเครดิตเกษตรกรว่า คณะกรรมการ ธกส. มีมติให้ดำเนินการเช่าเหมาบริการระบบงานบัตรเครดิต โดยผู้ให้บริการเป็นผู้ออกแบบระบบพร้อมจัดหาเครื่องมือและอุปกรณ์ให้ ธกส. เช่า เป็นระยะเวลา 3 ปี วงเงิน 1,008 ล้านบาท แบ่งเป็นค่าเช่าระบบ 648 ล้านบาท และค่าจัดทำบัตรจำนวน 3 ล้านใบ วงเงิน 360 ล้านบาท ซึ่งขั้นตอนการคัดเลือกผู้ให้บริการจะต้องชัดเจน โปร่งใส ตรวจสอบได้ คาดว่า ธกส. จะสามารถออกบัตรเครดิตเกษตรกรได้ภายในวันที่ 1 พฤศจิกายน 2554 นายลักษณ์กล่าวเพิ่มเติมว่า บัตรเครดิตเกษตรกรในระยะแรก จะจำกัดการใช้เฉพาะการชำระค่าปัจจัยการผลิตที่เกษตรกรซื้อจากสหกรณ์การเกษตรเพื่อการตลาดลูกค้า ธกส. (สกต.) และร้านค้าเครือข่ายกว่า 3,000 ร้านค้า และเพิ่มเป็น 5,000 ร้านค้าในปีต่อๆ ไป และโอกาสต่อไปจะขยายธุรกิจให้ตอบสนองความต้องการของลูกค้าและมีบริการที่ทัดเทียมกับผู้ให้บริการบัตรเครดิตอื่นๆ อย่างไรก็ตาม ในเบื้องต้นการเปิดให้บริการบัตรเครดิต ธกส. จะกำหนดเงื่อนไขและสิทธิพิเศษต่างๆ เช่น กำหนดวงเงินกู้ในบัตรไม่เกินร้อยละ 70 ของมูลค่าผลผลิตส่วนเหลือเพื่อขายของเกษตรกรผู้กู้แต่ละราย อัตราดอกเบี้ยเอ็มอาร์อาร์ในปัจจุบัน 7% หรือ 0% กรณีรัฐบาลอุดหนุน ฟรีประกันชีวิตรายละไม่เกิน 100,000 บาท รวมถึงจะเจรจาร้านเครือข่ายเพื่อจัดทำโปรโมชั่นต่างๆ เพื่อเพิ่มสิทธิประโยชน์กับผู้ถือบัตร คาดว่าในปีแรกจะมีปริมาณการใช้สินเชื่อผ่านบัตรเครดิตประมาณ 20,000 ล้านบาท ปีที่ 2 ประมาณ 44,600 ล้านบาท และปีที่ 3 ประมาณ 70,000 ล้านบาท นโยบายรถไฟฟ้า 20 บาท ทำยาก พล.อ.อ.สุกำพล สุวรรณทัต รมว. คมนาคม เปิดเผยถึงนโยบายค่ารถไฟฟ้า 20 บาทตลอดทั้งสาย ที่พรรคเพื่อไทยประกาศไว้ในการหาเสียงว่าได้มีการหารือกันในที่ประชุมหัวหน้าหน่วยงานเพื่อติดตามผลการดำเนินการตามนโยบาย และนายประภัสร์ จงสงวน กรรมการผู้ช่วย รมว.คมนาคม ได้ตั้งข้อสังเกตว่าอาจทำไม่ได้ เนื่องจากบริษัทรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือบีเอ็มซีแอล และบริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) หรือบีทีเอสซี เป็นบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์ หากรัฐบาลเข้าไปประกันรายได้ อาจเป็นการเข้าข่ายเข้าไปจำกัดรายได้ของผู้ถือหุ้น ซึ่งอาจเสี่ยงต่อการถูกฟ้องในอนาคต แต่อย่างไรก็ตาม หากไม่สามารถจะทำได้ในขณะนี้ก็ถือว่าไม่ผิดสัญญา เนื่องจากบอกไว้ในการหาเสียงว่าจะเก็บค่าโดยสารตลอดสาย 20 บาท เมื่อสร้างรถไฟฟ้าครบทั้ง 10 สาย ขยายรถเมล์-รถไฟฟรีถึงหลังปีใหม่ ที่ประชุมคณะรัฐมนตรี มีมติขยายอายุมาตรการรถไฟ-รถเมล์ฟรีออกไปอีก 15 วัน เพื่อเป็นของขวัญให้ประชาชนที่จะเดินทางกลับภูมิลำเนาในช่วงเทศกาลปีใหม่ จากที่จะหมดอายุในวันที่ 31 ธันวาคม 2554 เป็นถึงวันที่ 15 มกราคม 2555 คาดว่าภาครัฐจะต้องชดเชยให้องค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ (ขสมก.) เฉลี่ย 8,000 บาทต่อคันต่อวัน เท่ากับอีก 96 ล้านบาท และให้แก่การรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) อีก 40 ล้านบาท ขยะพิษแลกยา เมื่อวันที่ 8 กันยายน 2554 กรุงเทพมหานครเปิดโครงการตลาดนัดมูลฝอยอันตราย รณรงค์ให้เจ้าหน้าที่ผู้ใช้บริการโรงพยาบาลในสังกัด กทม. และประชาชนทั่วไปทำการคัดแยกขยะอันตรายออกจากขยะมูลฝอยทั่วไปอย่างถูกวิธี โดยให้ผู้นำขยะอันตรายมาแลกยาสามัญประจำบ้านได้ที่โรงพยาบาลในสังกัด กทม. ทั้ง 8 แห่ง ได้แก่ โรงพยาบาลกลาง โรงพยาบาลตากสิน โรงพยาบาลเจริญกรุงประชารักษ์ โรงพยาบาลหลวงพ่อทวีศักดิ์ชุตินธโรอุทิศ โรงพยาบาลลาดกระบัง โรงพยาบาลราชพิพัฒน์ โรงพยาบาลเวชการุณย์รัศมิ์ และโรงพยาบาลสิรินธร ระหว่างวันที่ 15 กันยายน -31 ธันวาคม 2554 จากการสำรวจขยะมูลฝอยใน กทม. พบว่า ปัจจุบันปริมาณขยะอันตรายจากบ้านเรือนจัดเก็บได้เพียง 600 กิโลกรัมต่อวัน จากปริมาณขยะทั้งหมด 24 ตันต่อวัน โดยขยะประเภทมูลฝอยอันตราย ได้แก่ กลุ่มแบตเตอรี่ (รีไซเคิลไม่ได้) ได้แก่ แบตเตอรี่รถยนต์ ถ่านไฟฉายก้อนใหญ่ ถ่านก้อนเล็ก กลุ่มหลอดไฟ ได้แก่หลอดฟลูออเรสเซนต์ หลอดตะเกียบ หลอดไส้ กลุ่มอุปกรณ์สำนักงาน ได้แก่ ไส้ปากกา กระดาษคาร์บอน หมึกปริ้นเตอร์แทนหมึกหรือขวดหมึก กลุ่มบรรจุภัณฑ์ ได้แก่ ขวดน้ำยาล้างห้องน้ำ กระป๋องสเปรย์ ยาฆ่าแมลง ขวดยาทาเล็บ หลอดยาย้อมผม เครื่องสำอางหมดอายุ ขวดยาหมดอายุ ขวดน้ำมันเครื่อง ขวดทินเนอร์ กระป๋องสี กลุ่มแบตเตอรี่ (รีไซเคิลได้) ได้แก่แบตเตอรี่โน๊ตบุ้ค แบตเตอรี่กล้องถ่ายรูป และแบตเตอรี่โทรศัพท์มือถือ เป็นต้น นอกจากขยะอันตรายที่กล่าวมาแล้ว ยังมีขยะที่ต้องมีการจัดเก็บและกำจัดเป็นพิเศษอีกชนิดคือขยะติดเชื้อที่เกิดจากโรงพยาบาล ขณะนี้ กทม. ได้มอบให้บริษัทกรุงเทพธนาคมเป็นผู้รับผิดชอบ แต่ขยะอันตรายนั้นมีแหล่งที่มาจากครัวเรือนทั่วๆ ไป และเนื่องจากไม่มีการคัดแยกให้นำไปกำจัดอย่างถูกวิธี จึงก่อให้เกิดปัญหาต่อสุขภาพของประชาชนและสิ่งแวดล้อมได้ ขอ กม. ชุมนุมที่สาธารณะ นายชาย ศรีวิกรม์ ประธานภาคีเครือข่ายประชาธิปไตยไม่ละเมิด เปิดเผยว่า เครือข่ายของตนซึ่งประกอบด้วยผู้ประกอบการ ลูกจ้าง และชุมชนที่ได้รับความเดือดร้อนจากการชุมนุม ได้ยื่นจดหมายเปิดผนึกถึง น.ส.ยิ่งลักษณ์ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี เรียกร้องให้รัฐบาลเร่งรัดการตรากฎหมายพระราชบัญญัติการชุมนุมในพื้นที่สาธารณะ ออกมาบังคับใช้โดยเร็ว โดยกฎหมายนี้ควรมีแนวทางชัดเจนว่าจะดำเนินการกับกลุ่มที่ชุมนุมอย่างไร เพราะที่ผ่านมายังมีการชุมนุมเกิดขึ้นเสมอโดยไม่มีการแจ้งล่วงหน้า ทำให้ธุรกิจได้รับผลกระทบ เนื่องจากการจัดงานส่งเสริมการขายหรือกิจกรรมทางการตลาดต้องเตรียมงานนับเดือน แต่เมื่อมีการชุมนุมเกิดขึ้นทำให้งานเหล่านั้นได้รับความเสียหาย ในระหว่างที่ยังไม่มีกฎหมายใช้บังคับ ขอให้รัฐบาลสั่งการให้สำนักงานตำรวจแห่งชาติกำกับดูแลให้การชุมนุมอยู่ในกรอบกฎหมาย เพื่อไม่ให้เกิดผลกระทบต่อผู้ประกอบการและประชาชน ปัจจุบัน ร่าง พ.ร.บ.การชุมนุมในที่สาธารณะ เป็นหนึ่งในร่างกฎหมายกว่า 200 ฉบับที่จะถูกยกเลิกไปหากรัฐบาลไม่นำกลับมาบรรจุเข้าวาระใหม่ภายใน 60 วัน ทั้งนี้กฎหมายกำหนดว่าร่างกฎหมายที่ยังติดค้างอยู่ในรัฐสภาจะต้องถูกยกเลิกไปพร้อมการสิ้นสุดของรัฐสภาชุดก่อน หากรัฐบาลใหม่ไม่ยืนยันภายใน 60 วัน กล้องวงจรปิด กทม. ตามที่มีผู้โพสต์ข้อความลงในเว็บไซด์ “พันทิป” ว่ามีกล้องวงจรปิดที่กรุงเทพมหานครติดตั้งตามสถานที่ต่างๆ จำนวนหนึ่งเป็นเพียงกล่องเปล่าไม่มีกล้องจริงนั้น เมื่อวันที่ 21 กันยายน 2554 ม.ร.ว.สุขุมพันธุ์ บริพัตร ผู้ว่าฯ กทม. ได้แถลงว่าได้สั่งให้มีการตั้งกรรมการตรวจสอบข้อเท็จจริงแล้ว และยังได้สั่งให้นำหนังสือสัญญาการจัดซื้อกล้องวงจรปิดทุกฉบับเผยแพร่ลงในเว็บไซต์ขออง กทม. รวมทั้งให้เปิดเผยข้อมูลพิกัดการติดตั้งกล้องในพื้นที่ กทม. ทั้งหมด เพื่อให้ทุกภาคส่วนช่วยกันตรวจสอบด้วย ผู้ว่า กทม. ชี้แจงว่า กทม. ได้จัดซื้อกล้องวงจรปิดทั้งหมด 2 รุ่น รุ่นแรกคือกล้องที่ติดตั้งหลังเกิดเหตุระเบิดบริเวณสี่แยกราชประสงค์ในเดือนธันวาคม 2549 มีการยกร่างทีโออาร์ในเดือน ธันวาคม 2550-2551 ใช้งบประมาณ 330 ล้านบาท ติดตั้งกล้อง 2,046 ตัว ในจำนวนนี้มีกล้องเปล่า (ดัมมี่) รวมด้วย 1,325 ตัว โดยกำหนดไว้ในทีโออาร์อย่างชัดเจนเนื่องจากงบประมาณมีจำกัด โดยกล้องจริงมีราคาตัวละ 34,000-130,000 บาท ส่วนกล้องเปล่าราคาตัวละ 2,500-2,700 บาท ในประเทศอังกฤษก็มีการติดตั้งกล้องเปล่าเช่นกัน ในการร่างทีโออาร์ครั้งที่สอง จำนวน 20,000 ตัว ตามนโยบายที่หาเสียงไว้ ได้ติดตั้งกล้องจริงไปแล้ว 1 หมื่นตัวตั้งแต่เดือนมิถุนายนที่ผ่านมา นายอภิรักษ์ โกษะโยธิน อดีตผู้ว่าฯ กทม. ช่วงที่ติดตั้งกล้องรุ่นแรกกล่าวว่าตนพร้อมจะให้ตรวจสอบได้ โดยที่กล้องวงจรปิดทั้งหมดติดตั้งในช่วงที่พรรคประชาธิปัตย์เป็นผู้ว่าฯ กทม. เมื่อวันที่ 25 กันยายน 2554 นายชวนนท์ อินทรโกมาลย์สุต โฆษกพรรคประชาธิปัตย์ได้ชี้แจงว่าสัญญาจัดซื้อจัดจ้างกล้องวงจรปิดมีทั้งสิ้น 4 ฉบับ ทำในสมัยนายอภิรักษ์ 1 ฉบับ ติดกล้องจริง 347 ตัว และดัมมี่ 242 ตัว ราคาตัวละ 2,900 บาท เป็นเงิน 7 แสนบาท ที่เหลือทำในสมัย ม.ร.ว.สุขุมพันธ์ บริพัตร สัญญาที่ 2 ติดกล้องจริง 533 ตัว ดัมมี่ 373 ตัว สัญญาที่สาม ติดกล้องจริง 490 ตัว ดัมมี่ 343 ตัว และที่สี่ กล้องจริง 676 ตัว ดัมมี่ 367 ตัว รวมทั้งสิ้นมีการติดตั้งกล้องจริง 2,046 ตัว กล้องดัมมี่ 1,325 ตัว วงเงินทั้งหมดรวม 330 ล้านบาท ล่าสุดเมื่อวันที่ 26 กันยายน 2554 คณะเจ้าหน้าที่กรมสอบสวนคดีพิเศษ หรือ ดีเอสไอ ได้ยื่นหนังสือคำสั่งขอสำเนาเอกสารโครงการติดตั้งกล้องวงจรปิดของ กทม. ตั้งแต่ปี 2550-2554 มาสอบสวนตามที่นายพร้อมพงศ์ นพฤทธิ์ โฆษกพรรคเพื่อไทย ได้ยื่นหนังสือร้องเรียนมา โดยจะเน้นไปที่ 2 ประเด็นหลัก คือการจัดซื้อแพงเกินจริงหรือไม่ และเหตุผลและวัตถุประสงค์ที่ กทม. ต้องติดตั้งกล้องดัมมี่ ส่วนจะรับไว้เป็นคดีพิเศษหรือไม่ต้องรอผลการสอบสวนก่อน เมื่อวันที่ 27 กันยายน ที่ประชุมคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) มีมติรับเรื่องการติดตั้งกล้องวงจรปิดของ กทม. เข้าสู่การพิจารณา ผลวิจัยเด็กไทยพร้อมขี้ รศ.นพ.วิชัย เอกพลากร คณะแพทยศาสตร์ รพ.รามาธิบดี นักวิจัยโครงการสำรวจสุขภาพประชาชนไทย เครือข่ายการวิจัย สำนักงานวิจัยระบบสาธารณสุข (สวรส.) เปิดเผยว่า จากการสำรวจสุขภาพเด็กในด้านอารมณ์ จิตใจ สังคม และจริยธรรม ในกลุ่มตัวอย่างอายุ 1-14 ปี จำนวนเกือบ 1 หมื่นราย พบว่า เด็กอายุ 1-5 ปียังมีปัญหาเรื่องการทำตัวไม่อยู่ในกติกาและไม่อยู่ในวินัย วัย 6-9 ปีไม่มีการควบคุมอารมณ์ สมาธิ และไร้เมตตา ขณะที่เด็กวัย 10-14 ขาดการวิเคราะห์ และหากมีโอกาสโกงก็พร้อมจะโกงได้ และเด็กยอมรับว่า ยอมรับได้กับการไม่เคารพกติกา เช่น “เล่นขี้โกงเมื่อมีโอกาส” และ “ลอกข้อสอบถ้าจำเป็น”