สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่องสิทธิมนุษยชน : ทางออกปมสังหาร...ประเทศไทย ?

ปุจฉาที่ 1 : สภาพวิกฤติทางด้านการเมืองกำลังโน้มนำไปสู่การละเมิดสิทธิในชีวิตและร่างกายอีกครั้งหรือไม่?

วิสัชนาที่ 1 : ในที่สุดประเทศไทยก็เดินเข้าสู่ปากเหวด้วยเงื่อนปมความแตกแยกของประชาชนคนในชาติ ผู้ไม่ประสงค์จะเลือกข้างและมีใจยุติธรรมต้องเข้าใจและคิดทบทวนเงื่อนปมแห่งความขัดแย้งที่เกิดขึ้นในเวลานี้ ปมใหญ่ที่สุดที่คนกลุ่มหนึ่งถูกทำให้เชื่อว่าระบอบทักษิณทำร้ายประเทศ คอร์รัปชั่นเชิงนโยบาย และเป็นอันตรายต่อสถาบันพระมหากษัตริย์ แต่คนอีกกลุ่มหนึ่งก็ถูกทำให้เชื่อว่า อมาตยาธิปไตย พรรคประชาธิปัตย์ พันธมิตรฯ ป.ป.ช. ศาลรัฐธรรมนูญ และทหาร ร่วมมือกันขับโค่นอดีตนายกรัฐมนตรี พ.ต.ท.ทักษิณ ชิณวัตร อย่างไม่เป็นธรรมและไม่เป็นประชาธิปไตย นี่คือปมใหญ่ที่สุดที่พลเมืองไทยสองกลุ่มที่สนใจทางการเมืองคิด เชื่อ และปฏิบัติการทางการเมือง พร้อมที่จะเป็นผู้เข้าร่วมการชุมนุมทุกครั้งที่มีการส่งสัญญาณจากแกนนำ

ที่พิเศษมากกว่าทุกครั้งและทำให้หาทางออกยากมากขึ้นเมื่อความแตกแยกในครั้งนี้ องค์กรต่างๆ บุคคล และสื่อมวลชน ที่เคยได้รับการยอมรับในสังคม ได้เลือกข้างแบ่งฝ่าย จนไม่เหลือใครที่คนทั้งสองฝ่ายเชื่อถือ และความแตกแยกนี้ร้าวลึกไปไม่เว้นแม้กระทั่งวงการพระสงฆ์

ปมเงื่อนที่สำคัญในสถานการณ์ปัจจุบันคือ ปมแห่งความเป็นธรรมและทวิมาตรฐานเมื่อคนกลุ่มหนึ่งเชื่อว่า กลไกอำนาจรัฐปฏิบัติทวิมาตรฐานโดยใช้รูปธรรมของบทบาททหารในช่วงเวลาประกาศสถานการณ์ฉุกเฉินและการปฏิบัติของกระบวนการยุติธรรมเป็นตัวอธิบายที่ดูเหมือนว่าปรากฏการณ์จะตอกย้ำทำให้เชื่อเช่นนั้น ซึ่งเป็นลิ่มที่ตอกเข้าไปในหัวใจของคนกลุ่มหนึ่งและลิ่มอันนี้นี่เองที่ก่อให้เกิดความเคียดแค้นชิงชัง ซึ่งปมเงื่อนนี้ต้องชัดเจนในองค์ความรู้ว่าอะไรคือความเสมอภาคที่แท้จริงอะไรคือการเลือกปฏิบัติ ต้องมีข้อเท็จจริงและหลักที่ถูกต้องมากกว่าอารมณ์-ความรู้สึก

ปมเงื่อนสำคัญทั้งหมดนี้มิได้ต้องการตอกย้ำหรือพยายามทำหน้าที่สร้างความชอบธรรมให้กับกลุ่มใดๆ เพียงแต่ต้องการที่จะชวนคิดทบทวนและหาทางออก ก่อนที่พวกเราทุกคนไม่ว่าจะยาก ดี มี จน จะตกไปอยู่ก้นเหว ภารกิจที่รัฐบาลเลือกแนวทางในการบริหารจัดการอำนาจรัฐ เพื่อแก้ไขปัญหาความขัดแย้ง อาจจะยังไม่ถึงเป้าหมายความสันติสุข ซึ่งจำเป็นต้องใช้เวลาและสร้างความมั่นใจที่จะไม่ก่อให้เกิดสถานการณ์การละเมิดสิทธิมนุษยชน ทั้งจากการใช้อำนาจรัฐและจากประชาชนเอง

ปุจฉาที่ 2 : ทางออกจากปมสังหารประเทศไทยครั้งนี้ควรเป็นอย่างไร?

วิสัชนาที่ 2 : การคลี่คลายปมเหล่านี้ได้ต้องทำให้ความแตกแยกของประชาชนคนไทยเป็นวาระแห่งชาติ นายกรัฐมนตรีนายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ ต้องเลือกที่จะเป็นนายกของคนไทยที่มีเป้าหมายเฉพาะที่ชัดเจน ไม่ตกอยู่ในวังวนเกมส์แห่งอำนาจ 6 เดือน สำหรับการปฏิบัติภารกิจคืนสันติสุขสู่สังคมไทย นายกรัฐมนตรีต้องมีใจเป็นธรรม มองทุกฝ่ายว่าเขาก็เป็นมนุษย์คนหนึ่ง ปฏิบัติต่อทุกคนอย่างเท่าเทียม ผมเชื่อว่าหากทำเช่นนี้ไม่นานสังคมไทยจะเป็นสังคมที่แข็งแกร่งและมีวิถีแห่งสิทธิมนุษยชนอย่างแท้จริง

ใน 6 เดือน สำหรับการปฏิบัติภารกิจคืนสันติสุขสู่สังคมไทยนี้ นายกรัฐมนตรีต้องหนักแน่นมีใจเป็นธรรม มองทุกฝ่ายว่าเขาก็เป็นมนุษย์คนหนึ่ง ปฏิบัติต่อทุกคนอย่างเท่าเทียม เคารพในศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ เคารพในสิทธิเสรีภาพของประชาชนอย่างไม่มีข้อยกเว้น ผมเชื่อว่าหากทำเช่นนี้ไม่นานสังคมไทยจะเป็นสังคมที่แข็งแกร่งและมีวิถีแห่งสิทธิมนุษยชนอย่างแท้จริง ความแตกแยกของประชาชนคนในชาติจะเหลือเพียงความแตกต่างทางความคิดเห็นซึ่งเป็นธรรมดาในสังคมประชาธิปไตย

หลังเหตุการณ์เมษายนบทบาทของนายกรัฐมนตรีอภิสิทธิ์ แสดงความเป็นผู้นำอย่างน่าชื่นชมยิ่งถึงเวลาแล้วครับที่อาจารย์อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ จะต้องตัดสินใจระหว่างการสร้างสังคมแห่งความยุติธรรมและเท่าเทียม กับการคงอำนาจไว้ภายใต้ซากปรักหักพัง.

นายพิทักษ์ เกิดหอม
อนุกรรมการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน 4
ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ