อุตสาหกรรมโทรคมนาคมกับเศรษฐกิจไทย สถาบันนโยบายศึกษา โดยการสนับสนุนของมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ได้จัดงานสัมมนาเรื่อง “คนไทยกับเทเลคอม” พร้อมกับเปิดตัวหนังสือ “อุตสาหกรรมโทรคมนาคมกับเศรษฐกิจไทย” เขียนโดย ศาสตราจารย์เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ เมื่อวันที่ 15 กันยายน 2551 ณ ห้องบอลรูม 1 โรงแรมเชอราตัน แกรนด์ สุขุมวิท กรุงเทพฯ โดยมีการสนทนาในหัวข้อเดียวกันระหว่าง ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ กับ ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช ซึ่ง ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัย เป็นผู้ดำเนินรายการ ลงทะเบียน มีผู้ให้ความสนใจเข้าร่วมสัมมนาหลายหน่วยงาน อาทิเช่น สำนักงานกิจการโทรคมนาคมแห่งชาติ สื่อมวลชน รวมถึงผู้ที่สนใจ เข้าร่วมรับฟังกว่า 69 ท่าน Dr.Canan Atilgan Dr.Canan Atilgan ผู้แทนมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ประจำประเทศไทย เปิดงาน โดยกล่าวถึงความสัมพันธ์ยาวนานกว่า 30 ปี ของมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ และสถาบันนโยบายศึกษา จากนั้นได้พูดถึงบทบาท พันธกิจ ของมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ในการส่งเสริมระบอบประชาธิปไตยทั่วโลก สามสิบปีที่มูลนิธิฯ เข้ามาดำเนินงานในประเทศไทย ได้ร่วมกับองค์กรของรัฐ และเอกชน สนับสนุนให้มีการพัฒนาประชาธิปไตยที่ยั่งยืนในสังคมไทย สำหรับการสัมมนาในวันนี้ จะขอเล่าถึงผลกระทบของอุตสาหกรรมโทรคมนาคมต่อเศรษฐกิจยุโรปว่ามีส่วนสำคัญที่ทำให้เกิดการลงทุน การจ้างงาน เกิดอุตสาหกรรมและการบริการอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องและต่อเนื่อง และยังมีส่วนในการพัฒนาธุรกิจอื่นๆ อีกมากมาย ในเรื่องนโยบายของรัฐจึงมีความจำเป็นที่จะต้องออกกฎระเบียบต่างๆ เพื่อกำกับดูแลสิ่งเหล่านี้ การสนทนาเริ่มต้นว่า อุตสาหกรรมโทรคมนาคมกับเศรษฐกิจไทย มีความสำคัญอย่างมากในทุกด้าน ทั้งทางด้านเศรษฐกิจ สังคม และการเมือง โทรคมนาคมกับคนไทยหรือกับสังคมไทยต้องก้าวไปด้วยกัน เพราะถ้าระบบโทรคมนาคมมีประสิทธิภาพดี ประชาชนก็จะมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช กล่าวโดยสรุปว่า ระบบโทรคมนาคมได้ปลดปล่อยคนไทย จากความไม่รู้ ให้มีอิสระในการแสวงหาความรู้ โดยผ่านทางวิทยุ โทรทัศน์ และอินเตอร์เน็ต ระบบโทรคมนาคม ขจัดอุปสรรคเรื่องระยะทางในการสื่อสาร ทำให้คนในเมืองและชนบทมีโอกาสเท่ากันในการเข้าถึงข้อมูลข่าวสาร มีทางเลือกใหม่ในการเรียนรู้นอกห้องเรียน และมีผลกระทบต่อสังคมและการเมืองเป็นอย่างมาก (จากซ้าย) ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช, ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์, ดร.เฉลิมชัย ยอดมาลัย หนังสือ "อุตสาหกรรมโทรคมนาคมกับเศรษฐกิจไทย" เขียนโดย ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ เล่าประวัติความเป็นมาของการสื่อสารโทรคมนาคมของไทย จากยุคแรกเริ่มสมัยรัชกาลที่ 5 ที่รัฐเป็นผู้ให้บริการไปรษณีย์และโทรเลข ต่อมากลายเป็นรัฐวิสาหกิจและปัจจุบันเป็นองค์กรธุรกิจของรัฐ นโยบายภาครัฐได้เปลี่ยนแปลงตามยุคสมัย เช่น จากระบบสัมปทานมาเป็นเปิดแข่งขันเสรี แต่อย่างไรก็ตามยังต้องมีการกำกับควบคุมโดยรัฐ เพื่อให้ทุกพื้นที่ได้รับบริการและมีความเป็นธรรมในการแข่งขันระหว่างภาคเอกชน โทรคมนาคม มีบทบาทสำคัญทางการเมือง คือถูกใช้เป็นเครื่องมือในการเข้าสู่อำนาจรัฐ และเป็นเครื่องมือในการรักษาอำนาจ เพราะรัฐธรรมนูญคุ้มครองสิทธิเสรีภาพในการนำเสนอข่าวสารข้อมูล รัฐไม่สามารถควบคุมการนำเสนอข่าวสารได้ จึงต้องให้ความเข้าใจเป็นภูมิคุ้มกันต่อผู้บริโภค ให้รู้เท่าทันการเมือง ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช กล่าวถึง สื่อโทรคมนาคมในสังคมไทย ว่า อินเตอร์เน็ตทำให้เกิดเวทีสาธารณะในการแสดงความคิดเห็นที่ผู้เขียนไม่ต้องเปิดเผยตัว อินเตอร์เน็ตทำให้เกิดชุมชนรูปแบบใหม่ที่สมาชิกมีอุดมการณ์เดียวกัน ไม่จำเป็นต้องพบหน้ากัน ทุกคนมีโอกาสแสดงความเห็นในที่กึ่งสาธารณะ หากเรารู้จักใช้หนทางนั้นให้เกิดประโยชน์ก็อาจใช้สร้างความเข้าใจ หรือเลือกประเด็น มีการแลกเปลี่ยนความคิด แต่อย่างไรก็ดีควรมีคนกลางเชื่อม และต้องยอมรับความเห็นที่แตกต่างกัน บรรยากาศในห้องสัมมนา นอกจากนี้ มีผู้เข้าร่วมสัมมนาได้ถาม และแสดงความคิดเห็น ในหลายประเด็นรวมถึงการจัดสรรคลื่นความถี่ของวิทยุชุมชน ซึ่งขณะนี้ยังไม่มีการอนุญาตให้ดำเนินการตามกฎหมาย แต่มีสถานีวิทยุชุมชนเกิดแล้วกว่า 3,000 สถานีทั่วประเทศ ซึ่งคลื่นวิทยุเกินกว่าระดับความถี่ที่ควรจะเป็น ทำให้เกิดการรบกวนกันเอง รบกวนคลื่นวิทยุของราชการ และวิทยุเชิงพาณิชย์ และที่สำคัญคือ รบกวนคลื่นวิทยุการบิน จึงต้องมีกฎหมายกำหนดคุณสมบัติให้ชัดเจน มีการออกใบอนุญาตให้ผู้ดำเนินการ และกำหนดระบบการสื่อสารระหว่างกัน เช่น ผ่านทางสัญญาณอินเตอร์เน็ต เป็นต้น ท้ายที่สุด มีผู้ยกกรณีศึกษา เอเอสทีวี และสื่อรัฐบาลที่มีความแตกต่างกันในเนื้อหา ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช มีความเห็นว่า ต้องปรับปรุงที่คุณภาพ มิฉะนั้นจะเกิดการ “สุดโต่ง” จนควบคุมไม่ได้ ในขณะที่ ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ เห็นว่า ไม่สามารถกำกับเนื้อหาได้ล่วงหน้า แต่ทำได้โดยการกำหนดกรอบ เช่น สัดส่วนเวลาของข่าวสารและบันเทิง เวลาสำหรับโฆษณา ทั้งนี้เพราะรัฐธรรมนูญห้ามการเซ็นเซอร์ข่าวสาร จรรยาบรรณของสื่อจึงเป็นเรื่องสำคัญ ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ ได้กล่าวฝากถึงหนังสือ อุตสาหกรรมโทรคมนาคมกับเศรษฐกิจไทย ว่า หนังสือเล่มนี้จะเริ่มต้นปูพื้นฐานที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับอุตสาหกรรมโทรคมนาคมไทยต่อผู้สนใจ ใช้เป็นข้อมูลเบื้องต้นสำหรับศึกษาวิจัยต่อไปได้ในอนาคต เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องใหม่สำหรับคนไทย แต่เป็นเรื่องที่มีความสำคัญต่อเศรษฐกิจไทยเป็นอย่างมาก สถาบันนโยบายศึกษา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าเวทีสาธารณะในครั้งนี้จะเป็นก้าวแรกที่ให้ความรู้ความเข้าใจทิศทางการเปลี่ยนแปลงของสื่อโทรคมนาคมของประเทศและของโลกได้กว้างขวางขึ้น ศ.เศรษฐพร คูศรีพิทักษ์ ให้สัมภาษณ์สื่อมวลชน