ผู้นำของประเทศ การดำรงอยู่ของระบอบประชาธิปไตยนั้น ย่อมอยู่บนพื้นฐานของคุณค่าทางศีลธรรม และโดยพื้นฐานเดียวกันนี้ที่พลเมืองเห็นพ้องต้องกัน เพื่อสังคมสันติสุข อันเป็นเจตนารมณ์ของรัฐธรรมนูญ ความเป็นผู้นำทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยจึงต้องตระหนักและถือเป็นหน้าที่ในการชูธงนำในการตอกย้ำและสร้างคุณค่าดังกล่าวให้เข้มแข็ง ปลูกฝังเป็นสำนึกของประชาชน อันเป็นคุณค่าของรัฐและของสังคมร่วมกัน อีกทั้ง การเป็นผู้นำจึงต้องเป็นผู้นำของทุกหมู่ชนทั้งประเทศ หาใช่เป็นของพรรค เฉพาะกลุ่ม หรือของภูมิภาคใดที่ให้การสนับสนุนเป็นพิเศษ ผู้นำของประเทศจึงต้องสร้างความเป็นเอกภาพของชนในชาติให้สมัครสมานสามัคคี ระบอบประชาธิปไตยนั้น แม้จะต้องมีกติกายอมรับเสียงส่วนใหญ่ แต่ก็ต้องไม่ละเลยเสียงส่วนน้อย การรับฟังเสียงสะท้อนที่แตกต่างจึงเป็นเรื่องจำเป็นที่ต้องนำไปพิจารณา เพราะเผด็จการโดยเสียงส่วนใหญ่และมาจากการเลือกตั้งที่นำพาโลกหายนะก็เคยเกิดขึ้นมาแล้วในประวัติศาสตร์โลก ด้วยเป้าหมายของระบอบประชาธิปไตย คือ สังคมสันติสุข ทุกสังคมจึงต้องมีคุณค่าทางศาสนา และศีลธรรมกำกับอยู่เสมอ การมีรัฐธรรมนูญเป็นเครื่องมือของการปกครองตามแนวนิติรัฐและประชาธิปไตย จึงเป็นเรื่องเหมาะสมที่สุด รัฐธรรมนูญจึงเป็นกติกาสูงสุดของประเทศ แต่รัฐธรรมนูญกลับถูกครอบงำ และผูกขาดความต้องการตามกลุ่มอำนาจทางการเมืองที่จำกัด คับแคบเฉพาะกลุ่ม เฉพาะกาล และเฉพาะกิจ เป็นการเมืองที่ผูกขาดอำนาจโดยนักการเมืองและทำให้การตรวจสอบอำนาจบริหารทำได้ยากยิ่ง ความพยายามของรัฐบาลนายสมัคร สุนทรเวช ที่จะหาทางแก้รัฐธรรมนูญปี 2550 เพราะถือว่าได้มาโดยไม่ชอบตามครรลองประชาธิปไตย แต่กลับอ้างความชอบธรรมจากการเลือกตั้งโดยกรอบรัฐธรรมนูญฉบับเดียวกัน กลายเป็นสาเหตุความขัดแย้งที่ต่อเนื่องอย่างรุนแรง เพราะการกระทำของรัฐบาลแทนที่จะใช้รัฐธรรมนูญเป็นกลไกขับเคลื่อนการเมืองเพื่อประโยชน์ของคนทั้งประเทศ แต่กลับใช้อำนาจทางการเมืองหาทางกำกับและแก้ไขรัฐธรรมนูญเพื่อรักษาประโยชน์แห่งพรรคพวกและพรรคการเมืองอันคับแคบ ประเทศไทยตกอยู่ในภาวะวิกฤตที่ยากจะหาทางออก กลไกทางรัฐสภาที่ถือว่าเป็นตัวแทนของประชาชนก็ไม่อาจคลี่คลายวิกฤตได้ เพราะสภาผู้แทนราษฎรมิได้เป็นสภาผู้แทนของปวงชนชาวไทย แต่หากเป็นแค่ที่รวมอยู่ของตัวแทนเฉพาะกลุ่ม เฉพาะพวก เฉพาะพรรค โดยคำนึงถึงประโยชน์เฉพาะหน้า เฉพาะกิจ และเฉพาะพวกพ้องแห่งตนเท่านั้น ในยามวิกฤตที่สุดนี้ เราอยากเห็นผู้นำของประเทศที่เป็นผู้นำของปวงชนทุกหมู่เหล่า และเป็นรัฐบาลของทุกคนอย่างแท้จริง ที่จะไม่นำประเทศไปสู่ผลร้าย ไม่สร้างความแตกแยก หากจะต้องนำพาประเทศชาติและประชาชนไปสู่สังคมสันติสุข อันเป็นผลประโยชน์สูงสุดของรัฐ ทิพย์พาพร ตันติสุนทร ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา