สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่องสิทธิมนุษยชน : โรงเรียนปลอดความรุนแรงและตำบลปลอดความรุนแรง

ปุจฉา : ในปัจจุบันความรุนแรงกับเด็กและเยาวชนมีมากขึ้นเป็นเพราะเหตุใด?

วิสัชนา : สาเหตุหลักเกิดจากสังคมไทยรับความคิดค่านิยมต่างๆ มาก โดยที่ไม่มีภูมิคุ้มกัน ประกอบกับ “กระบวนการสร้างภูมิคุ้มกันในสังคมไทยกับเด็กและเยาวชนบกพร่อง” ตั้งแต่ครอบครัว โรงเรียน และวัด นั่นหมายความว่า ปัญหากระบวนการสร้างองค์ความรู้และวุฒิภาวะในสังคมไทยมีปัญหาทั้งระบบ ไม่สามารถทำให้เด็กมีความเท่าทัน รู้จักคิดวิเคราะห์ได้ว่าอะไรถูกต้อง/ไม่ถูกต้อง องค์กรที่ทำงานด้านเด็กและเยาวชนคงทราบข้อมูลดีว่าเด็กและเยาวชนที่มีพฤติกรรมและอยู่ในวังวนของมุมมืดมีไม่ใช่น้อย กรณีนายพลวัฒน์ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 6 ที่ถูกกล่าวหาว่าก่อคดีสังหารคนขับแท็กซี่ ได้ยอมรับว่า สาเหตุที่ทำไปเพราะเลียนแบบพฤติกรรมจากเกมส์ “Grand Theft Auto” หรือ GTA จนทำให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีการออกมาตรการต่างๆ เกี่ยวกับเกมส์มากมาย เพราะเรื่องนี้เป็นเรื่องที่สะเทือนใจผู้คนในสังคมไทยอย่างยิ่ง

อย่างไรก็ตาม ถึงแม้ว่าเราจะปิดร้านเกมส์ทั้งหมด (ซึ่งผมเห็นด้วย) แต่ปัญหารากฐานเรื่องนี้ก็ยังคงมีอยู่ และจะทวีความรุนแรงมากขึ้นเรื่อยๆ ถ้าเราไม่ช่วยกันเรียนรู้ วิเคราะห์ถึงสาเหตุที่แท้จริงร่วมกัน และลุกขึ้นมาแก้ไขปัญหา ความรุนแรงต่อเด็กและเยาวชน โดยฉับพลัน

ปุจฉา : เราจะช่วยกันแก้ไขปัญหานี้ได้อย่างไร?

วิสัชนา : ในปัจจุบันหน่วยงานและองค์กรต่างๆ ก็ให้ความสนใจและแก้ปัญหานี้กันอยู่ไม่น้อย แต่ไม่เพียงพอ และ “วิ่งตามปัญหารายวัน” กันเสียมากกว่า กฎหมายต่างๆ ที่ออกมาคุ้มครองเด็กและเยาวชนก็มีจำนวนไม่น้อย อาทิ พระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พระราชบัญญัติคุ้มครองความรุนแรงในครอบครัว เป็นต้น และมีกฎหมายและกติการะหว่างประเทศอีกมากมาย แต่ก็ยังไม่สามารถแก้ไขปัญหาได้

จึงมีความจำเป็นอย่างยิ่งที่ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ไม่ว่าจะเป็นองค์การบริหารส่วนตำบล (อบต.) เทศบาล องค์การบริหารส่วนจังหวัด (อบจ.) กรุงเทพมหานคร ต้องร่วมกับโรงเรียน จัดทำยุทธศาสตร์หลักเพื่อให้เป็นวาระสำคัญของประเทศ เพื่อให้โรงเรียนปลอดความรุนแรงและตำบลปลอดความรุนแรง โดยมุ่งเน้นจัดกิจกรรมสำหรับเด็กและเยาวชน ซึ่งโครงการในลักษณะนี้ควรผ่านการระดมความคิดเห็นจากผู้เชี่ยวชาญผู้มีประสบการณ์ด้านต่างๆ อย่างรอบด้าน ที่สำคัญยิ่งคือครูควรจะต้องริเริ่มดำเนินโครงการ Safe School (โรงเรียนปลอดความรุนแรง) เป็นแนวทางและแบบอย่างในการแก้ไขปัญหาอย่างละเอียดลึกซึ้ง ถึงเวลาแล้วครับที่เราไม่อาจนิ่งดูดายต่อความเป็นไปที่เกิดขึ้นกับเด็กและเยาวชนในสังคมไทยได้

นายพิทักษ์ เกิดหอม
อนุกรรมการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน 4
ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ