พลเมืองกับสังคมประชาธิปไตย ตามที่สถาบันนโยบายศึกษาได้จัดทำโครงการ “เยาวชนพลเมือง” เพื่อพัฒนาบทบาท และหน้าที่ของเยาวชนต่อสังคมในระบอบประชาธิปไตยอย่างต่อเนื่อง และมีเยาวชนให้ความสนใจเข้าร่วมโครงการฯ ติดต่อกันหลายปี โครงการฯ ดังกล่าว ประสบความสำเร็จด้วยดี สถาบันนโยบายศึกษาจึงเห็นความจำเป็นที่จะเปิดโอกาสให้เยาวชนที่เคยเข้าร่วมโครงการ “เยาวชนพลเมือง” ของสถาบันฯ ได้พัฒนาความสามารถ ความรู้ ความเข้าใจต่อบทบาทของตนที่กำลังจะเป็นพลเมืองในอนาคตอันใกลันี้ ด้วยการเข้ารับการอบรมแลกเปลี่ยนประสบการณ์ และการปฏิบัติการร่วมกันในหัวข้อเรื่อง “พลเมืองกับสังคมประชาธิปไตย” เมื่อวันที่ 28 พฤษภาคม 2551 ที่ห้องรังสิต โรงแรมหลุยส์ แทเวิร์น กรุงเทพฯ โดยมีเยาวชนเข้าร่วมโครงการ 40 คน คุณรัชฎาภรณ์ แก้วสนิท สถาบันนโยบายศึกษาได้ออกแบบกิจกรรม และประเด็นสัมมนาให้เหมาะสมกับความสนใจของเยาวชน โดยสอดแทรกสาระประโยชน์ในเรื่องต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเมืองกับชีวิต ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์/สิทธิมนุษยชน และพลังเยาวชนเพื่อความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง โดยใช้วิธีการบรรยายแบบมีปฏิสัมพันธ์ การปฏิบัติการกลุ่มเพื่อระดมความคิด การกระตุ้นให้ทุกคนได้ร่วมกันคิด โดยมีคุณรัชฎาภรณ์ แก้วสนิท (ส.ส.จังหวัดกาฬสินธุ์ พรรคประชาธิปัตย์) คุณเรืองโรจน์ จอมสืบ (ผอ.ฝ่ายประชาสัมพันธ์ สนง.คณะกรรมการการเลือกตั้ง) เป็นวิทยากรบรรยายให้ความรู้ และดำเนินการประชุมปฏิบัติการกับเยาวชนที่เข้าร่วมโครงการฯ คุณเรืองโรจน์ จอมสืบ เยาวชนทักทาย ในช่วงเช้า เรื่อง การเมืองกับชีวิต และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์/สิทธิมนุษยชน ใช้กระบวนการกิจกรรมกลุ่ม เพื่อการเรียนรู้ร่วมกัน ได้ข้อสรุปว่าการเมืองเกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตประจำวันของทุกๆ คน จึงอยากให้เยาวชนสนใจการเมือง เพื่อสิทธิและหน้าที่ของตนเอง หลังจากนั้นวิทยากรได้กล่าวถึงกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับชีวิตของเราไว้ว่า บุคคลย่อมเสมอกันโดยกฎหมาย ชายและหญิงมีสิทธิเท่าเทียมกัน การเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อบุคคลกระทำไม่ได้ อย่าเลือกปฏิบัติเพราะ ถิ่นกำเนิด เชื้อชาติ เพศ อายุสถานะของบุคคล ฐานะทางเศรษฐกิจ/สังคม ความเชื่อทางศาสนา การศึกษาอบรม ความคิดเห็นทางการเมือง ภาษา และความพิการ มาตรการที่รัฐกำหนดขึ้น เพื่อขจัดอุปสรรคหรือส่งเสริมให้บุคคลสามารถใช้สิทธิและเสรีภาพได้เช่นเดียวกับบุคคลอื่น ย่อมไม่ถือเป็นการเลือกปฏิบัติ และกระตุ้นให้เยาวชนสนใจอ่านรัฐธรรมนูญ เพื่อใช้รัฐธรรมนูญให้เป็นอย่างถูกต้อง ในช่วงบ่าย เรื่อง พลังเยาวชนเพื่อความเป็นพลเมืองที่เข้มแข็ง มีการแบ่งกลุ่มเป็น 4 กลุ่มเพื่อทำกิจกรรมในหัวข้อ “เยาวชนต้องการอะไรจากสังคม” เพื่อระดมความคิด และได้มีการนำเสนอความคิดเห็นดังนี้ กลุ่มที่ 1 บทบาทเยาวชนในครอบครัว เสนอว่า อยากเห็นเยาวชนรุ่นใหม่ชักชวน คุณเรืองโรจน์ จอมสืบ คุณรัชฎาภรณ์ แก้วสนิท ครอบครัวไปในทางที่ดี รู้จักหน้าที่ของตนเอง ไม่สร้างความเสื่อมเสียให้แก่ครอบครัว ฯลฯ กลุ่มที่ 2 บทบาทเยาวชนในสังคม เสนอว่า อยากเห็นเยาวชนรุ่นใหม่อนุรักษ์วัฒนธรรม มีส่วนร่วมในการเมืองเคารพผู้ใหญ่ เคารพกฎหมาย มีความรับผิดชอบต่อสังคม ช่วยเหลือผู้ด้อยโอกาส ประพฤติตนอยู่ในกรอบของสังคม สำนึกรักบ้านเกิด เคารพสิทธิมนุษยชน ฯลฯ กลุ่มที่ 3 บทบาทเยาวชนในทางการเมืองเสนอว่า อยากเห็นเยาวชนรุ่นใหม่ตระหนักถึงสิทธิทางการเมือง ไม่สนับสนุนการซื้อสิทธิขายเสียง ศึกษาระบบการเมืองการปกครอง เข้าร่วมการประชุมหมู่บ้าน ฯลฯ และกลุ่มที่ 4 เยาวชนต้องการให้รัฐสนับสนุนในเรื่องอะไร เสนอว่า อยากให้รัฐสนับสนุนในเรื่องการศึกษา การมีอาชีพรองรับ ลดค่าโดยสารการมีนโยบายและแผนพัฒนาชุมชนที่มีคุณภาพ ฯลฯ พลังเยาวชนเข้ารับการอบรม Dr.Michael Holländer การสัมมนาเชิงปฏิบัติการครั้งนี้ เยาวชนที่เข้าร่วมงานยังได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนสนทนาความรู้ในกิจกรรมระดมสมอง และการประชุมเชิงปฏิบัติการกลุ่ม กับ Dr.Michael Holländer จากมูลนิธิคอนราด อาเดนาวน์ ซึ่งช่วยจุดประกายให้พลเมืองตระหนักถึงบทบาทและหน้าที่ต่อสังคมส่วนรวม และอยากให้จัดกิจกรรมในลักษณะนี้กับเยาวชนรุ่นต่อๆ ไป เพื่อเป็นการพัฒนาเยาวชนของชาติต่อไป เป็นคำพูดที่ตอกย้ำให้เห็นความสำคัญในการสร้างพลเมือง ด้วยการให้ความรู้และทำความเข้าใจทางการเมืองตั้งแต่เด็กและเยาวชน ดังเช่นที่สถาบันนโยบายศึกษาได้ทำมาอย่างต่อเนื่อง