เด็กไทยใจเป็นประชาธิปไตย? มีบางคนพูดแบบหมดหวังกับสังคมในขณะนี้ แล้วสำทับไปให้ความสำคัญกับคนรุ่นหลังที่เป็นเด็กและเยาวชน ทั้งนี้ อาจเป็นเพราะเบื่อการเมืองของคน “รุ่นใหญ่” เต็มที จึงหวังเอากับ “รุ่นเด็ก” หรือ เด็กรุ่นหลัง ซึ่งไม่มีทางเลือกหวังเป็นรุ่นอื่นได้ ขณะนี้ประเทศไทยมีพระราชบัญญัติส่งเสริมการพัฒนาเด็กและเยาวชนแห่งชาติ พ.ศ. 2550 ประกาศไปแล้วเมื่อวันสงกรานต์ 13 เมษายน 2551 โดยมีจุดมุ่งหมายให้มีการพัฒนาเด็กในวิถีทางประชาธิปไตย รู้จักเคารพสิทธิของผู้อื่น รวมทั้งเคารพกฎกติกาของสังคม ให้คำนึงถึงหลักการการมีส่วนร่วมของประชาชนและประชาคมท้องถิ่น ส่งเสริมให้มีการจัดตั้งสภาเด็กและเยาวชนทุกระดับ ตั้งแต่ระดับท้องถิ่น ระดับอำเภอ ระดับจังหวัด จนถึงระดับประเทศ นี่นับเป็นก้าวกระโดดที่รัฐธรรมนูญปัจจุบันที่ได้เปิดช่องทางให้เด็กและเยาวชนได้เข้าสู่กระบวนการกล่อมเกลาทางการเมือง ให้ได้เรียนรู้เรื่องการเมือง-การปกครองอย่างถูกต้อง ก่อนการใช้สิทธิเลือกตั้งได้จริงเมื่ออายุ 18 ปีบริบูรณ์ เป็นการตอกย้ำว่า ต่อไปนี้ เด็กและเยาวชนไทยต้องใส่ใจประชาธิปไตย และต้องมีส่วนร่วมในทางการเมือง เพราะพวกเขาล้วนต่างเป็นส่วนหนึ่งและเป็นผลผลิตของระบอบการเมือง จึงไม่มีเหตุผลอะไรที่จะกันพวกเขาออกไปจากสังคมการเมือง เยาวชนควรเข้าใจและเรียนรู้การเมือง-การปกครองตั้งแต่ระดับท้องถิ่น และรู้ว่าพวกเขามีชีวิตสัมพันธ์กับชุมชนท้องถิ่นอย่างไร โดยผ่านกลไกการเมืองการปกครองอย่างไร แล้วท้องถิ่นสัมพันธ์กับส่วนกลางอย่างไร ในนามของเยาวชนคนหนึ่ง มีความสำคัญและมีค่าต่อท้องถิ่น ต่อจังหวัด ต่อประเทศ และต่อโลกอย่างไร ความสัมพันธ์เช่นนี้เยาวชนจะเข้าถึงและเข้าใจได้อย่างไร การสร้างกลไกการเรียนรู้ทั้งในระบบและนอกระบบเป็นหน้าที่ของรัฐโดยตรง แต่จากสถานการณ์ประชาธิปไตย ณ ปัจจุบันนี้ ทำให้อดเป็นห่วงการเกิดขึ้นของสภาเด็กและเยาวชนไม่มากก็น้อย เยาวชนเหล่านี้มีตัวอย่างที่ปรากฏให้เห็นย้ำเตือนอยู่ทุกวัน บทบาทหน้าที่ของสภาผู้ใหญ่ได้บอกและได้สอนอะไรให้กับเยาวชนเพื่อนำไปเป็นแบบอย่างที่ดีแล้วหรือยัง ยิ่งแนวโน้มการเมืองระดับชาติย้ายฐานลงสู่ท้องถิ่นมากขึ้น เราคงได้เห็นความสัมพันธ์ทางการเมืองจากสภาชาติ สภาท้องถิ่น สู่สภาเยาวชนในทุกระดับ ซึ่งไม่ใช่เรื่องที่ไกลเกินตัว สาระสำคัญของการเกิดสภาเด็กและเยาวชนที่อาจจะถูกเบี่ยงเบน แล้วเอาอย่างสภารุ่นใหญ่ คำว่าประชาธิปไตยก็คงอีกยาวไกล การมีพระราชบัญญัติฉบับนี้ อาจเป็นโอกาสดีที่จะชี้ให้เยาวชนได้เห็นข้อผิดพลาดของประชาธิปไตยไทยที่ผ่านมา และถือเป็นโอกาสที่จะเตรียมคนรุ่นใหม่ที่รู้จักคิด และใช้ประชาธิปไตยได้ถูกต้อง ขอฝากประเทศไทยไว้กับเด็กไทย คลื่นลูกใหม่ที่มีใจเป็นประชาธิปไตยด้วยเถิด ทิพย์พาพร ตันติสุนทร สถาบันนโยบายศึกษา