“ส.ส.ปาร์ตี้ลิส จะอยู่หรือไป” วิทยากรและผู้จัดงานถ่ายภาพร่วมกันเป็นที่ระลึก สถาบันนโยบายศึกษา ร่วมกับ สโมสรธรรมาภิบาล และสถาบันสัญญา ธรรมศักดิ์ เพื่อประชาธิปไตย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ จัดการเสวนาเรื่อง “ส.ส.ปาร์ตี้ลิส จะอยู่หรือไป” เมื่อวันอังคารที่ 20 มีนาคม 2550 ณ ห้อง LT 1 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์ เวทีเสวนาครั้งนี้ได้รับเกียรติจาก ศ.ดร.ลิขิต ธีรเวคิน และ รศ.ดร.บุญศรี มีวงศ์อุโฆษ ดำเนินรายการโดย ผศ.ดร.สมเกียรติ วรปัญญาอนันต์ ศ.ดร.ลิขิต ได้เสนอว่า การจะมีปาร์ตี้ลิสต์หรือไม่นั้น ไม่อาจจะพูดด้วยอารมณ์ ต้องพูดด้วยเหตุผลที่เชื่อถือได้ ปาร์ตี้ลิสจะดีหรือไม่ ขึ้นอยู่ที่ระบบพรรค ซึ่ง ศ.ดร.ลิขิต ได้ยกตัวอย่างเกี่ยวกับ ส.ส.ปาร์ตี้ลิส ที่มีในต่างประเทศ เช่น เป็นตัวแทนของชนกลุ่มน้อย คนผิวดำ ชาวคาทอลิค ผู้หญิง คนตาบอด คนพิการ ฯลฯ นอกจากนี้ยังทำหน้าที่พัฒนาการเมืองทำให้พรรคเป็นที่นับถือ เพราะพรรคสามารถเลือกผู้ที่มีความรู้ความสามารถเข้ามาอยู่ในปาร์ตี้ลิสได้ และยังเป็นการช่วยให้ประชาชนคาดเดารัฐมนตรีในรัฐบาลชุดต่อไปได้ แต่อย่างไรก็ตาม ส.ส.บัญชีรายชื่อนั้น อาจจะมีมากกว่า 1 บัญชีก็ได้ ทางด้าน รศ.ดร.บุญศรี กล่าวว่า รัฐธรรมนูญปี 2540 ก็ได้รับอิทธิพลจากรัฐธรรมนูญเยอรมันเป็นอย่างมากตั้งแต่เรื่องของสิทธิเสรีภาพ ประเด็นที่น่าสนใจเกี่ยวกับระบบการเลือกตั้งของเยอรมันตามรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ก็คือ เรื่องของระบบที่อาจจะดูซับซ้อนนั่นก็คือมีคะแนนเสียงที่ 1 และคะแนนเสียงที่ 2 เมื่อประชาชนลงคะแนนเสียงที่ 1 เลือกผู้แทนเขต แล้วก็จะลงคะแนนเสียงที่ 2 เพื่อเลือก ส.ส.บัญชีรายชื่อ ซึ่งจำนวน ส.ส.เขต กับ ส.ส.บัญชีรายชื่อของเยอรมันมีจำนวนเท่ากัน แต่ของไทยไม่เท่ากัน คือ 1 : 4 ส.ส.บัญชีรายชื่อ 100 ส.ส.เขต 400 และ ส.ส.เขตกับบัญชีรายชื่อของไทยแยกกันเด็ดขาด ไม่เกี่ยวกัน แต่ระบบของเยอรมันมีความเกี่ยวพันกันระหว่างคะแนนเสียงที่ 1 กับคะแนนเสียงที่ 2 ซึ่ง ดร.บุญศรี กล่าวว่า ปาร์ตี้ลิสต์ก็เป็นประโยชน์ในแง่ที่ว่าจะได้คนที่มีความรู้ความสามารถเข้ามาช่วยในกิจการของบ้านเมือง เพียงแต่บ้านเราเอามาใช้ไม่ตรงตามวัตถุประสงค์ที่มีไว้ ในส่วนนี้จะต้องไปแก้ในเรื่องของพรรคการเมืองและความเป็นประชาธิปไตยภายในพรรค ที่ต้องทำให้สำเร็จเป็นรูปธรรมให้ได้ และการแก้ปัญหาจะต้องแยกแต่ละประเด็นและแก้ไขทีละจุด ไม่ใช่มองในภาพรวมที่พัวพันกันไปหมด ซึ่งในที่สุดจะแก้ไขอะไรไม่ได้ ดังนั้นปัญหาเฉพาะหน้าสำหรับการมีหรือไม่มี ส.ส.ปาร์ตี้ลิสของไทยก็คือปัญหาเรื่องพรรคการเมืองนั่นเอง