การเมืองภาคประชาชน 2-3 เดือนที่ผ่านมานี้ มีเหตุการณ์ต่างๆ มากมายทางการเมืองเกิดขึ้นชนิดเรียกว่าแต่ละวันต้องจับตากันจนแทบจะไม่ต้องกระพริบ วันหนึ่งๆ อ่านหนังสือพิมพ์ฉบับเช้าเพียงฉบับเดียวไม่ได้แล้ว เพราะตกบ่ายเหตุการณ์พลิกผัน พอถึงค่ำก็มีเรื่องใหม่เข้ามาอีก มีเรื่องให้ลุ้นตลอดทั้งวัน จนกระทั่งหลายคนต้องรับข่าวสั้นทางโทรศัพท์มือถือ พอเรื่องเกิดปุ๊บจะได้รู้ทันทีไม่มีการตกข่าว เหตุการณ์เหล่านั้นทำให้เกิดประวัติการณ์ที่ประชาชนพากันติดตามข่าวสารทางการเมือง หลายคนเกิดความหวงแหนในการเป็นสังคมประชาธิปไตยอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน และอีกหลายคนได้ตระหนักถึงความเป็นพลเมืองที่มีส่วนร่วมทางการเมืองโดยไม่จำเป็นต้องสังกัดพรรคการเมืองใด การไม่สังกัดพรรคการเมืองคือจุดยืนของสถาบันนโยบายศึกษามาแต่เริ่มก่อตั้ง และเรายังคงยึดถืออยู่จนทุกวันนี้ แต่ในขณะเดียวกันเราก็ส่งเสริมให้ประชาชนทุกคนมีส่วนร่วมทางการเมือง การมีส่วนร่วมทางการเมืองอาจจะมีตั้งแต่เป็นสมาชิกพรรคการเมืองที่เลื่อมใส สนับสนุน เป็นกำลังในการดำเนินงานของพรรค ไปจนกระทั่งการมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจทางการเมืองโดยไม่จำเป็นต้องสังกัดพรรคการเมืองใด ซึ่งเราเรียกการกระทำแบบนี้ว่า “การมีส่วนร่วมทางการเมืองของภาคประชาชน” การมีส่วนร่วมในกระบวนการตัดสินใจอาจจะตั้งต้นเมื่อพลเมืองไปหย่อนบัตรเลือกตั้ง ตลอดไปจนกระทั่งการติดตามข่าวสารทางการเมือง การเข้าฟังประชาพิจารณ์ การมีส่วนร่วมในการแสดงประชามติ การร่วมลงชื่อแสดงจุดยืนทางการเมือง ไปจนถึงการลงชื่อเพื่อเรียกร้องหรือถอนถอนในเรื่องใดเรื่องหนึ่ง 2 เมษายนที่ผ่านมานี้ พลเมืองไทยส่วนหนึ่งได้แสดงจุดยืนทางการเมืองของตนเองแล้ว ไม่ว่าจะโดยการสนับสนุนพรรคการเมืองใด หรือตัดสินใจไม่เลือกผู้สมัครคนใด หรือแม้กระทั่งจงใจทำบัตรเสียเพราะเหตุผลส่วนตัวก็ตาม เป็นที่น่าเสียดายว่ายังมีผู้มีสิทธิเลือกตั้งอีกส่วนหนึ่งที่ยังไม่ออกไปลงคะแนน และก็เกรงกันว่าในการเลือกตั้งใหม่ในหลาย ๆ เขตที่กำลังจะมาถึงนี้จะมีคนที่ไม่ออกไปลงคะแนนมากขึ้น ซึ่งหากเป็นเช่นนั้นจริง ก็เป็นเรื่องที่น่าเสียใจมาก ประชาธิปไตยที่เป็นอยู่ทุกวันนี้อาจจะไม่ถูกใจพลเมืองไทยทุก ๆ คน แต่เราก็ต้องรักษาเอาไว้ หากจะมีส่วนใดที่ยังบกพร่องก็ต้องแก้ไขกันไป การปฏิรูปการเมืองครั้งใหม่จะกระตุ้นให้คนไทยติดตามประชาธิปไตยอย่างใกล้ชิดยิ่งขึ้น เพื่อที่เราจะได้รู้ทันกระบวนการทางการเมือง และสามารถตัดสินใจได้อย่างถูกต้องเมื่อโอกาสมาถึง ยศวดี บุณยเกียรติ สถาบันนโยบายศึกษา