เรื่องสิทธิมนุษยชน : การปฏิรูปทางการเมืองครั้งที่สอง ปุจฉาที่ 1: ปัจจุบัน เกิดการเคลื่อนไหวทางการเมืองของกลุ่มต่างๆ ทางสังคม ในหลายรูปแบบด้วยกัน เพื่อ เรียกร้องให้นายกรัฐมนตรีลาออก และเพื่อให้เกิดการปฏิรูปทางการเมืองครั้งที่สอง การเคลื่อนตัวของกลุ่มต่างๆ เหล่านี้ สะท้อนมุมมองเรื่องสิทธิและเสรีภาพอย่างไรบ้าง? วิสัชนาที่ 1: การเรียกร้องทางการเมืองของกลุ่มต่างๆ ทางสังคมในปัจจุบัน ซึ่งทำการเคลื่อนไหวโดยมีวิธีการที่แตกต่างกันออกไป เช่น การใช้สิทธิตามรัฐธรรมนูญจัดชุมนุมโดยสงบและปราศจากอาวุธ การเคลื่อนไหวขององค์การนักศึกษา ม.ธรรมศาสตร์ เพื่อให้เกิดการเข้าชื่อของประชาชน 50,000 ชื่อ เพื่อทำการถอดถอนนายกรัฐมนตรี การรวมกลุ่มของสมาชิกวุฒิสภาบางส่วนเพื่อส่งเรื่องความไม่ชอบด้วยรัฐธรรมนูญของนายกรัฐมนตรีให้ศาลรัฐธรรมนูญพิจารณา หรือการออกมาแสดงความเห็น แถลงการณ์ พูด เขียนทางการเมืองของกลุ่มคนต่างๆ รวมทั้งกลุ่มต่างๆ ที่ออกมาแสดงความคิดเห็นเพื่อสนับสนุนรัฐบาล ปรากฏการณ์การเคลื่อนไหวของกลุ่มคนต่างๆ ในสังคม ถึงแม้จะมีความคิดเห็นที่แตกต่างกันออกไป แต่โดยรวมการเคลื่อนไหวต่างๆ ข้างต้น สะท้อนให้เห็นถึงการตื่นตัวของประชาชนและกลุ่มต่างๆ ทางสังคมที่ตระหนักถึงสิทธิและเสรีภาพในการแสดงออกทางการเมือง และใช้ซึ่งสิทธิเสรีภาพที่มีอยู่ตามระบอบประชาธิปไตย รวมทั้งเป็นความพยายามที่จะเข้าไปใช้กลไกต่างๆ ตามที่รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันระบุไว้ ให้เป็นไปได้ในทางปฏิบัติ ถือเป็นกระบวนการสำคัญในการเข้ามามีส่วนร่วมทางการเมืองในหลากหลายรูปแบบและวิธีการด้วยกัน อย่างไรก็ตาม หากพิจารณาจากข้อเรียกร้องของกลุ่มต่างๆ นั้น ที่ผ่านมามีกระแสการเคลื่อนไหวเพื่อเรียกร้องให้มีการคืนพระราชอำนาจซึ่งผู้เขียนไม่เห็นด้วยกับแนวทางการเคลื่อนไหวดังกล่าว เนื่องจากเป็นกระบวนการที่สวนทางกับการพัฒนาของระบอบประชาธิปไตย แนวทางการเคลื่อนไหวควรเป็นไปอย่างก้าวหน้า และเป็นไปตามครรลองเพื่อรักษาไว้ซึ่งพัฒนาการทางประชาธิปไตยโดยผ่านทางระบบและกลไกต่างๆ ที่มีอยู่ตามโครงสร้างของระบบการเมืองไทยในปัจจุบันดังเช่นที่มีหลายต่อหลายความเห็นที่นำเสนอในปัจจุบัน ปุจฉาที่ 2: ทิศทางการปฏิรูปการเมืองครั้งที่สองควรมีแนวทางเช่นไร? วิสัชนาที่ 2: การปฏิรูปการเมืองครั้งที่สอง ควรที่จะมีเข็มมุ่งที่สำคัญอะไร ประการแรก การเพิ่มอำนาจของประชาชนและการลดลงของอำนาจและการใช้อำนาจรัฐ อาทิเช่น ควรมีการวางโครงสร้างให้เพิ่มอำนาจของประชาชน การทำให้องค์กรอิสระที่ควบคุมและกำกับดูแลการใช้อำนาจของรัฐที่ส่งผลกระทบต่อประชาชน สามารถทำงานได้อย่างเป็นธรรมและเป็นจริง ประการที่สอง การแก้ไขมาตราต่างๆ ที่เป็นการกีดกันและละเมิดสิทธิเสรีภาพของคนส่วนใหญ่ เช่น การให้ ส.ส. ต้องจบปริญญาตรี และมีบทบัญญัติเกี่ยวกับเรื่องสิทธิและเสรีภาพของประชาชนให้มีการคุ้มครองโดยเป็นรูปธรรมและปฏิบัติได้จริง และควรเปิดให้มีการระดมความเห็น และข้อเสนอจากประชาชนให้กว้างขวางที่สุดเพื่อให้เกิดการปฏิรูปทางการเมืองที่แท้จริง ผศ.จรัล ดิษฐาอภิชัย กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ