กันยายน 2548 : ความไม่สงบในภาคใต้ทวีความรุนแรง ความไม่สงบในภาคใต้รุนแรงถึงขั้นตัวประกันสองนาวิกโยธินถูกฆ่าตาย กกต. แจกใบแดง-ใบเหลือง 4 ส.ส. เตรียมประกาศเลือกตั้งใหม่ ส่วนสภา ส.ว. เลือกคณะกรรมการ กสช. ได้แล้ว วิสุทธิ์ มนตริวัต ผ่าทางตันถอนตัวจากตำแหน่งผู้ว่าฯ สตง. ชาวแม่อายได้คืนสิทธิความเป็นพลเมืองไทย ก.ศึกษาธิการเริ่มโครงการปลดหนี้ครูและเปลี่ยนระเบียบการรับเด็กเข้าโรงเรียนมัธยมของรัฐใหม่ รัฐบาลลดขนาดโครงการเมกะโปรเจ็ค และนายกฯ ทักษิณ อนุมัติงบประมาณหนึ่งแสนล้านบาท ยกคุณภาพบริการสุขอนามัยขั้นพื้นฐาน ร่าง พ.ร.บ.ป่าชุมชนกำหนด “พื้นที่ป่าพิเศษ” ห้ามคนอยู่อาศัย ก.เกษตรและสหกรณ์เสนอร่าง พ.ร.บ.ข้าว กำหนดพื้นที่เพาะปลูกและประกาศโครงการเงินกู้เพื่อการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่ง ในขณะที่รัฐบาลสั่งกรมชลประทานถอย ยอมตั้งคณะกรรมการร่วมภาครัฐ-ประชาชนบริหารจัดการลุ่มน้ำประแส ร่าง พ.ร.บ.งบประมาณ 1.36 ล้านล้านบาทผ่านสภา ส.ส. เรียบร้อยแล้ว ความไม่สงบในภาคใต้ ความไม่สงบในภาคใต้ทวีความรุนแรงขึ้นอีกในวันที่ 20 กันยายนนี้ เมื่อเวลาสองทุ่มเศษ ชายในรถปิคอัพกราดยิงใส่ชาวบ้านตันหยงลิมอที่กำลังนั่งอยู่ในร้านน้ำชาของหมู่บ้าน ทำให้มีผู้เสียชีวิต 2 และบาดเจ็บอีก 4 คน หลังจากนั้นเมื่อเวลาสามทุ่ม สองนาวิกโยธินจากค่ายจุฬาภรณ์ 5 เรือตรีวินัย นาคะบุตร และพันจ่าเอกคำธร ทองเอียด ซึ่งมากับกลุ่มของเจ้าหน้าที่ที่เข้าไปสอบสวนได้ถูกชาวบ้านจับไว้เป็นเชลย หลังการเจรจายาวนานถึง 19 ชั่วโมง ทั้งคู่ถูกพบว่าเสียชีวิตแล้วในสภาพถูกมัดมือและเท้า จากการชันสูตรศพพบว่าผู้ตายทั้งสองได้ถูกตีและถูกทรมานอย่างทารุณ ตั้งแต่ต้นเดือนกันยายนเป็นต้นมา มีการโจมตีเป็นละรอกในแปดอำเภอของจังหวัดนราธิวาสและอีกสองอำเภอในจังหวัดปัตตานี ทำให้ยอดผู้เสียชีวิตนับตั้งแต่ต้นเดือนมกราคม 2547 จนถึงปัจจุบัน นับได้ 1,037 ศพแล้ว และมีผู้บาดเจ็บอีก 1,551 คน นอกจากนี้เมื่อต้นเดือนชาวไทยมุสลิม 131 คนจากนราธิวาสได้ข้ามพรมแดนเข้าไปเพื่อขอลี้ภัยในประเทศมาเลเซีย ซึ่งทางการได้ควบคุมตัวไว้ที่ศูนย์ในรัฐกลันตัน เรื่องนี้รัฐบาลได้บอกว่าบางคนในกลุ่มนี้เป็นผู้ต้องสงสัยในการก่อความไม่สงบในภาคใต้ กกต. แจกใบแดง-ใบเหลือง เมื่อวันที่ 20 กันยายน คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) มีมติให้ 4 ส.ส. ไม่ผ่านการตรวจสอบภายหลังได้รับการเลือกตั้งทั่วไปในเดือนกุมภาพันธ์ โดยให้เพิกถอนสิทธิการเลือกตั้ง หรือให้ “ใบแดง” แก่นายธานินทร์ ใจสมุทร ส.ส.สตูล เขต 2 พรรคประชาธิปัตย์ และให้มีการเลือกตั้งใหม่ หรือให้ “ใบเหลือง” แก่ผู้ได้รับการเลือกตั้งเดิม 3 คนจากพรรคไทยรักไทย ประกอบด้วย นายนาวิน บุญเศรษฐ นายพายัพ ปั้นเกตุ และนายประแสง มงคลศิริ ผลทำให้นายธานินทร์ หมดสิทธิ์ลงรับการเลือกตั้งเป็นเวลา 5 ปี และถูกดำเนินคดีอาญาในข้อหาทำให้คู่แข่งเสื่อมเสียชื่อเสียง ส่วนคนที่ได้รับ “ใบเหลือง” สามารถเข้ารับการเลือกตั้งได้อีก โดยทาง กกต. คาดว่าจะมีการเลือกตั้งใหม่ในปลายเดือนตุลาคมนี้ ในพื้นที่พิจิตร เขต 3 สิงห์บุรี เขต 1 และอุทัยธานี เขต 1 ได้รายชื่อ กสช. ที่ประชุมวุฒิสภาได้ลงมติคัดเลือกคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์แห่งชาติ (กสช.) จำนวน 7 คน จากรายชื่อทั้งหมด 14 คน เมื่อวันที่ 27 กันยายน มีรายชื่อดังต่อไปนี้ พล.อ.ธงชัย เกื้อสกุล ข้าราชการบำนาญ นายสุพงษ์ ลิ้มธนากุล รองอธิบดีฝ่ายกิจกรรมพิเศษ มหาวิทยาลัยกรุงเทพ นายพนา ทองมีอาคม อาจารย์ประจำคณะนิเทศศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นางสุพัตรา สุภาพ อดีตอาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นายพิเชียร อำนาจวรประเสริฐ ผู้จัดรายการโทรทัศน์ นางโสภา ชูพิกุลชัย ชปีลมันน์ ประธานมูลนิธิโสภาธารน้ำใจเพื่อพัฒนาสังคมไทย นายบุญเลิศ ศุภดิลก ผอ.บัณฑิตศึกษา สาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิตย์ ภายหลังการโปรดเกล้าฯ คณะกรรมการ กสช. ทั้ง 7 จะเริ่มงานแรกเกี่ยวกับการจัดระเบียบการใช้คลื่นความถี่วิทยุ โทรทัศน์ และแก้ไขเรื่องคลื่นวิทยุชุมชน ต่อจากนั้นคณะกรรมการจะทำแผนงานหลักการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์ที่ต้องรับฟังเสียงประชามติด้วย กระบวนการแต่งตั้ง กสช. ล่าช้ามานานเนื่องจากผู้สมัครนายประมุข สูตะบุตร ได้ยื่นคำฟ้องต่อศาลปกครองว่าการคัดเลือกผู้สมัครไม่โปร่งใสและไม่เป็นธรรม และขณะนี้ศาลปกครองยังมิได้มีคำตัดสินแต่อย่างใด วิสุทธิ์ถอนตัว-ผู้ว่าฯ สตง. เมื่อวันที่ 19 กันยายน นายวิสุทธิ์ มนตริวัต ตัดสินใจถอนตัวออกจากการถูกเสนอชื่อให้เป็นผู้ว่าการตรวจเงินแผ่นดิน (ผู้ว่าฯ สตง.) แทนคุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา ที่ถูกศาลรัฐธรรมนูญตัดสินว่าผ่านกระบวนการสรรหามาอย่างไม่ถูกต้อง ตั้งแต่เดือนพฤษภาคม 2544 วุฒิสภาได้ลงมติให้คุณหญิงจารุวรรณ เป็นผู้ว่าฯ สตง. แต่ต่อมามีกลุ่มวุฒิสมาชิกเสนอเรื่องให้ศาลรัฐธรรมนูญตัดสินว่ากระบวนการดังกล่าวมีความถูกต้องหรือไม่ แม้ศาลรัฐธรรมนูญจะลงมติว่ากระบวนการเสนอชื่อขัดต่อรัฐธรรมนูญ แต่ก็มิได้ระบุว่าคุณหญิงจารุวรรณจะต้องออกจากตำแหน่ง ทำให้เกิดข้อถกเถียงกันอย่างมากหลังจากที่มีการเสนอชื่อนายวิสุทธิ์ ให้ดำรงตำแหน่งแทน อย่างไรก็ดีนายวิสุทธิ์ ได้ขอถอนตัวหลังจากที่รอพระบรมราชโองการโปรดกล้าฯ นานนับเดือน คณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดินแห่งชาติ (คตง.) จะให้คำแนะนำแก่สำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ว่าจะยืนยันการดำรงตำแหน่งผู้ว่าฯ สตง. ของคุณหญิงจารุวรรณ หรือเริ่มกระบวนการสรรหาผู้ว่าฯ สตง. คนใหม่ แต่อย่างไรก็ตามวุฒิสมาชิก 20 คนได้ยื่นจดหมายต่อประธานวุฒิสภานายสุชน ชาลีเครือ ขอให้ยืนยันกระบวนการสรรหาผู้ว่าฯ สตง. ของคุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา ชาวแม่อายได้สิทธิพลเมืองคืน ศาลปกครองสูงสุดได้มีคำตัดสินเมื่อวันที่ 8 กันยายน ให้ชาวแม่อาย 1,243 คนได้รับสิทธิการเป็นพลเมืองไทยคืน คดีดังกล่าวได้ถูกยื่นถึงศาลปกครองตั้งแต่ปี 2545 หลังจากที่เจ้าหน้าที่อำเภอมีคำสั่งลงวันที่ 5 กุมภาพันธ์ 2545 ให้ถอดถอนสิทธิการเป็นพลเมืองไทยและลบชื่อจากทะเบียนบ้าน ชาวบ้านแม่อาย 866 คนได้ถวายฎีกาต่อพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวและยื่นคำร้องต่อศาลปกครองจังหวัดเชียงใหม่โดยให้เหตุผลว่าเอกสารของพวกเขาหายหลังจากที่ว่าการอำเภอถูกไฟไหม้ในปี 2519 ศาลปกครองเชียงใหม่ได้ตัดสินให้ชาวบ้านได้รับสิทธิคืน แต่ภาครัฐอุทธรณ์ ศาลปกครองสูงสุดจึงตัดสินยืนคำพิพากษาและให้คืนสิทธิความเป็นพลเมืองไทยแก่ชาวบ้านทั้ง 1,243 คน นโยบายแก้จน-ปลดหนี้ครู กระทรวงศึกษาธิการเริ่มให้ข้าราชการครูทั่วประเทศขึ้นทะเบียนรับความช่วยเหลือด้านการเงินตามโครงการปลดหนี้ ในวันแรกมีครูกว่า 1,000 คน มาที่กระทรวง แต่มีผู้ขอขึ้นทะเบียนเพียง 250 รายเท่านั้น กระทรวงศึกษาธิการได้ตั้งคณะกรรมการแก้ไขปัญหาหนี้สินของข้าราชการโดยมีรัฐมนตรีช่วยว่าการฯ รุ่ง แก้วแดง เป็นประธาน หลังจากที่พบว่าข้าราชการครูประมาณ 150,000 คน จากจำนวนทั้งหมด 600,000 คนทั่วประเทศ มีหนี้สินรวมกันกว่า 270,000 ล้านบาท โครงการปลดหนี้ครูจะได้รับแหล่งเงินทุนจากธนาคารออมสินและสหกรณ์ครู ซึ่งจะให้กู้ในอัตราดอกเบี้ยต่ำและยืดระยะเวลาผ่อนชำระ ครูที่เข้าร่วมโครงการจะต้องทำสัญญาและยื่นบัญชีรายรับ-จ่าย พร้อมแผนการหารายได้พิเศษ เปลี่ยนระเบียบการรับเด็ก ร.ร.มัธยม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายจาตุรนต์ ฉายแสง ได้เปิดเผยถึงนโยบายใหม่ในการรับเด็กเข้าเรียนชั้น ม. 1 ในโรงเรียนมัธยมของรัฐในปีการศึกษาหน้า (2549) ว่าจะเปลี่ยนมาใช้สูตร 50:40:10 คือ ให้รับเด็กในเขตพื้นที่บริการร้อยละ 50 คัดเลือกจากเด็กนอกเขตพื้นที่บริการร้อยละ 40 โดยแยกเป็นจับสลากภายในจังหวัดร้อยละ 10 และสอบคัดเลือกโดยไม่จำกัดภูมิลำเนาร้อยละ 30 ส่วนที่เหลืออีกร้อยละ 10 ให้รับเด็กที่มีความสามารถพิเศษหรือเงื่อนไขพิเศษต่างๆ ตามที่โรงเรียนกำหนด แต่เดิมกระทรวงศึกษาธิการกำหนดให้โรงเรียนมัธยมต่าง ๆ รับเด็กที่มีภูมิลำเนาในเขตพื้นที่ 70 เปอร์เซ็นต์และที่เหลืออีก 30 เปอร์เซ็นต์รับจากนอกเขตพื้นที่ ซึ่งเป็นนโยบายที่ต้องการแก้ปัญหาจราจร แต่นโยบายนี้ไม่ได้ผลเพราะผู้ปกครองย้ายทะเบียนบ้านเข้ามาในเขตพื้นที่ของโรงเรียนที่มีชื่อเสียง นอกจากนี้ กระทรวงศึกษาธิการยังจะมีนโยบายเปลี่ยนแปลงการสอนภาษาอังกฤษในโรงเรียนของรัฐ จากที่กำหนดให้ต้องเปิดสอนตั้งแต่ชั้นประถม 1 เป็นให้โรงเรียนสามารถตัดสินใจได้เองตามความเหมาะสม ทั้งนี้ กระทรวงฯ ได้ตั้งคณะทำงานมีปลัดกระทรวง คุณหญิงกษมา วรวรรณ เป็นประธาน ได้ข้อเสนอแนะว่าการสอนภาษาอังกฤษของแต่ละโรงเรียนควรจะเป็นไปตามขีดความสามารถที่ไม่เหมือนกัน ลดขนาดโครงการเมกะโปรเจ็ค กระทรวงคมนาคมได้ตัดสินใจที่จะลดขนาดโครงการขนส่งมวลชนลงเพื่อปรับลดงบประมาณการลงทุนและลดการต่อต้านจากประชาชนในพื้นที่ โดยที่โครงการศูนย์คมนาคมตากสินจะลดขนาดลง เหลือ 75 ไร่และเป็นเพียงสถานีเชื่อมต่อรถไฟฟ้าบีทีเอสและรถไฟใต้ดินสายสีแดง แต่เดิมนั้นศูนย์ตากสินในเขตจอมทองจะมีขนาด 175 ไร่ เป็นสถานีชุมทางระหว่างระบบขนส่งมวลชนสามสาย คือ รถไฟฟ้าบีทีเอสที่ต่อจากสถานีตากสินไปยังถนนเพชรเกษม รถไฟใต้ดินสายสีแดงจากรังสิตไปยังมหาชัย และสายที่ต่อมาจากบางแค นอกจากนั้นยังจะมีสถานีขนส่งสายใต้รวมอยู่ด้วย แต่ได้รับการต่อต้านจากประชาชนในพื้นที่ที่กลัวว่าจะถูกเวนคืน อนุมัติแสนล้านส่งเสริมสุขภาพไทย นายกรัฐมนตรี ทักษิณ ชินวัตรได้อนุมัติในหลักการให้กระทรวงสาธารณสุขดำเนินโครงการส่งเสริมสุขอนามัยขั้นพื้นฐานมูลค่า 100,000 ล้านบาทภายในสี่ปีข้างหน้า โดยแบ่งออกเป็น 73,000 ล้านบาท เพื่อยกระดับสถานีอนามัย 1,000 แห่งในชนบทให้มีแพทย์ประจำ และจัดตั้งศูนย์ส่งเสริมสุขภาพอีก 30 แห่งทั่วประเทศ แบ่งเป็นศูนย์โรคมะเร็ง 9 แห่ง ศูนย์โรคหัวใจ 3 แห่ง ศูนย์การแพทย์ 3 แห่ง ศูนย์ฟื้นฟูผู้ติดยาเสพติด 6 แห่ง และอีก 9 แห่งเป็นศูนย์สำหรับโรคเฉพาะทาง นอกจากนี้ยังจะมีงบประมาณอีก 581 ล้านบาทสำหรับพัฒนาสถาบันสุขภาพจิตและศูนย์บำบัดด้านสุขภาพจิตอีก 5 แห่ง โครงการเหล่านี้เป็นส่วนหนึ่งของโครงการเมกะโปรเจ็คด้านสุขอนามัยมูลค่า 1.7 ล้านล้านบาท ที่รัฐบาลนี้จะดำเนินการเพื่อเพิ่มขีดความสามารถในการแข่งขันและกระตุ้นเศรษฐกิจของประเทศ พ.ท.หวงห้ามตาม พ.ร.บ.ป่าชุมชน คณะกรรมาธิการร่วมสองสภาลงคะแนนเสียง 11 ต่อ 4 เมื่อวันที่ 15 กันยายน รับหลักการจัดตั้ง “เขตป่าพิเศษ” ตามร่างพระราชบัญญัติป่าชุมชน ซึ่งจะห้ามกิจกรรมทุกประเภทบนพื้นที่ที่มีความลาดชันมากกว่า 30 องศา มีความหลากหลายทางชีวภาพและตั้งอยู่ในพื้นที่ต้นน้ำลำธาร ร่าง พ.ร.บ.ป่าชุมชน ขณะนี้กำลังอยู่ระหว่างการพิจารณาของรัฐสภา เป็นหนึ่งในกฎหมายที่มีความเป็นมายาวนานและเป็นความพยายามที่จะประนีประนอมระหว่างผู้อยู่อาศัยในเขตป่ากับการบริหารจัดการป่าอนุรักษ์โดยเจ้าหน้าที่ของรัฐ ฝ่ายแรกจะถูกกล่าวหาว่าเป็นตัวการในการทำลายป่า ทำให้เกิดความแห้งแล้งและปัญหาน้ำป่าท่วม ในขณะที่ก็จะแก้ตัวว่าเป็นผู้พิทักษ์คุ้มครองป่าและได้อาศัยอยู่ก่อนที่จะมีการประกาศเขตป่าสงวน ระหว่างการพิจารณาร่าง พ.ร.บ.ป่าชุมชน รัฐสภาได้ตั้งคณะกรรมาธิการร่วมให้พิจารณาและขณะนี้ร่างดังกล่าวยังไม่ผ่านเป็นกฎหมาย ก.เกษตรฯ เสนอร่างกฎหมายข้าว กระทรวงเกษตรและสหกรณ์กำลังอยู่ระหว่างการร่าง พ.ร.บ.ข้าว เพื่อบริหารจัดการระบบการปลูกข้าวของประเทศเพื่อเพิ่มผลผลิตและจัดการด้านเทคนิคการปลูกข้าว โดยมีหลักการที่จะตั้งคณะกรรมการข้าวแห่งชาติขึ้นกำหนดเขตปลูกข้าวพันธุ์ต่างๆ ตามความเหมาะสมในแต่ละพื้นที่ หากเขตใดถูกประกาศเป็นเขตปลูกข้าวพันธุ์อะไรและเกษตรกรมากกว่าครึ่งหนึ่งเห็นด้วย เกษตรกรที่เหลือจะต้องปลูกข้าวตามที่กำหนดเท่านั้น อย่างไรก็ดี ตัวแทนจากเครือข่ายเกษตรกรรมทางเลือกได้วิจารณ์ว่าร่างกฎหมายฉบับนี้ไม่ได้มีการรับฟังความคิดเห็นและปัญหาที่แท้จริงของเกษตรกร ในขณะที่เจ้าหน้าที่ผู้ร่างให้เหตุผลว่า รัฐบาลต้องการที่จะเพิ่มผลผลิตข้าว และการปลูกข้าวหลายพันธุ์ผสมกันในพื้นที่จะไม่เป็นผลดีต่อประเทศ นโยบายแก้จน-เงินกู้เพาะเลี้ยงชายฝั่ง กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้เปิดเผยโครงการเงินกู้เพื่อแก้ปัญหาความยากจนในพื้นที่ชายฝั่งทะเล 22 แห่งว่า รัฐบาลจะให้กู้เพื่อทำการประมงเพาะเลี้ยงชายฝั่งโดยผ่านทางธนาคารพาณิชย์ 5 แห่ง ประชาชนที่ขึ้นทะเบียนคนจนเอาไว้และต้องการจะทำการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำชายฝั่งสามารถยื่นขอกู้เงินได้โดยต้องมีสัญญาว่าจะนำไปใช้ในการดำเนินกิจกรรมผลิตอาหารทะเลให้ได้ตามคุณภาพที่กำหนด ศ.เสน่ห์ จามริก ประธานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติได้ยื่นจดหมายต่อนายกรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 2 กันยายน เรียกร้องให้ชะลอโครงการนี้เพราะเกรงว่าจะทำให้เกิดความขัดแย้งระหว่างผู้ประกอบการเพาะเลี้ยงสัตว์น้ำกับชาวประมงชายฝั่ง อีกทั้งการทำฟาร์มสัตว์น้ำชายฝั่งจะทำความเสียหายให้แก่ระบบนิเวศ นอกจากนี้กรมทรัพยากรทางทะเลและชายฝั่ง กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ยังเกรงว่าจะเป็นการทำลายคุณภาพของน้ำทะเล ขัดขวางการประมงชายฝั่ง การท่องเที่ยวทางทะเลและสนับสนุนให้บุกรุกป่าชายเลนมากยิ่งขึ้น ประชาชนมีส่วนร่วมบริหารจัดการน้ำ รัฐบาลได้สั่งให้กรมชลประทานตั้งคณะกรรมการร่วมภาครัฐ-เอกชนบริหารจัดการน้ำในลุ่มน้ำประแสในภาคตะวันออก โดยคณะกรรมการจะประกอบด้วยตัวแทนเกษตรกร ผู้ประกอบการอุตสาหกรรม หน่วยงานของรัฐที่กำกับดูแลโรงงานอุตสาหกรรม กรมชลประทาน และองค์กรปกครองท้องถิ่น โดยมีวัตถุประสงค์ที่จะให้เกิดการใช้น้ำอย่างยุติธรรมระหว่างกลุ่มผู้ใช้ทุกประเภท สภา ส.ส. ผ่านร่าง พ.ร.บ. งบประมาณ ที่ประชุมสภาผู้แทนราษฎรเมื่อวันที่ 2 กันยายนได้มีมติ 337 ต่อ 5 และงดออกเสียง 70 ผ่านร่าง พ.ร.บ. งบประมาณประจำปี 2549 ที่เสนอโดยรัฐบาล ที่ประชุมได้แปรญัตติเป็นเวลาถึง 3 วัน โดยให้ความสนใจเป็นพิเศษต่อโครงการต่างๆ ที่มีความคลุมเครือ ทั้งที่เป็นโครงการของจังหวัดและของสำนักนายกรัฐมนตรี โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเรื่องของโครงการขนาดใหญ่ทางด้านขนส่งมวลชนที่เรียกว่า “เมกะโปรเจ็ค” ร่าง พ.ร.บ. งบประมาณนี้มีมูลค่าถึง 1.36 ล้านล้านบาท