เรื่องสิทธิมนุษยชน : 24 มิถุนายน 2475 และหลักหกประการของคณะราษฎร ปุจฉาที่ 1 : วันที่ 24 มิถุนายน 2475 มีความสำคัญอย่างไรต่อสังคมไทย? วิสัชนาที่ 1 : เมื่อวันที่ 24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 ข้าราชการ ทหาร และพลเรือนระดับกลางจำนวน 102 นายในนามของ “คณะราษฎร” ได้ทำการยึดอำนาจจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 7 โดยมีจุดมุ่งหมาย “เพื่อที่จะให้ประเทศสยามมีธรรมนูญการปกครองแผ่นดิน” โดยในแถลงการณ์ที่นายพันเอก พระยาพหลพลพยุหเสนา หัวหน้าคณะราษฎร ได้อ่านในรุ่งเช้าของการกระทำการยึดอำนาจนั้น รู้จักกันในนามของ ”ประกาศคณะราษฎรฉบับที่ 1” ซึ่งนอกจากจะเป็นถ้อยคำประวัติศาสตร์กล่าวประณามระบอบเก่าแล้ว ยังให้เหตุผลว่า “คณะราษฎรเห็นว่าการที่จะแก้ความชั่วร้ายนี้ได้ ก็โดยที่จะต้องจัดการปกครองโดยมีสภา จะได้ช่วยกันปรึกษาหารือ หลายๆ ความคิด ดีกว่าความคิดเดียว ส่วนผู้เป็นประมุขของประเทศนั้น คณะราษฎรไม่ประสงค์ทำการแย่งชิงราชสมบัติ ฉะนั้นจึงได้ขอเชิญให้กษัตริย์องค์นี้ดำรงตำแหน่งต่อไป “แต่จะต้องอยู่ใต้กฎหมายธรรมนูญการปกครองแผ่นดิน” และพร้อมกันนี้ได้เสนอ “หลัก 6 ประการของคณะราษฎร (เอกราช ความปลอดภัย การเศรษฐกิจ สิทธิเสมอภาค เสรีภาพ และการศึกษา) เป็นแนวทางในการปกครองสืบไป การยึดอำนาจเพื่อทำการเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบประชาธิปไตยที่มีพระมหากษัตริย์อยู่ภายใต้ธรรมนูญ สำเร็จลงภายในเวลาไม่กี่ชั่วโมงและเป็นการยึดอำนาจที่ปราศจากการเสียเลือดเนื้อ และในวันที่ 27 มิถุนายน ได้มี “พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว” ขึ้น หลังจากนั้น 1วันได้มีการเปิดประชุมสภาผู้แทนราษฎรขึ้นเป็นครั้งแรก คณะราษฎรได้มอบอำนาจการปกครองแผ่นดินที่คณะราษฎรยึดไว้ใน 4 วันก่อนให้สภาผู้แทนราษฎร และสภาฯได้เลือกประธานสภาผู้แทนราษฎร และได้ดำเนินการแต่งตั้งกรรมการร่างรัฐธรรมนูญฉบับถาวรขึ้น ซึ่งกำหนดให้แล้วเสร็จภายใน 6 เดือน กล่าวโดยรวมได้ว่า ภายใน 5 วันแรกหลังการยึดอำนาจของคณะราษฎรก็สามารถนำมาซึ่งรัฐธรรมนูญ สภาผู้แทนราษฎร และรัฐบาลใหม่ อำนาจทางการเมืองการปกครองได้ย้ายมาสู่สถาบันทางการเมืองใหม่เหล่านี้ นับเป็นการวางรากฐานประชาธิปไตย และการสร้างอุดมการณ์ชาตินิยมขึ้นในความหมายใหม่ตามอุดมการณ์แบบประชาธิปไตย ซึ่งเน้นการสร้างรัฐของพลเมือง มีการประกันหลักการเรื่องสิทธิ และเสรีภาพของราษฎรซึ่งจะสะท้อนได้เห็นเด่นชัดในหลัก 6 ประการของคณะราษฎร ปุจฉาที่ 1 : หลักหกประการของคณะราษฎรเป็นผลกับการวางรากฐานประชาธิปไตยและสิทธิ เสรีภาพอย่างไร? วิสัชนาที่ 2 : คณะราษฎร โดยนายปรีดี พนมยงค์ หัวหน้าฝ่ายพลเรือนได้ร่างหลัก 6 ประการ เพื่อใช้เป็นแถลงการณ์ประกาศตอนรุ่งเช้าในวันที่ทำการเปลี่ยนแปลงการปกครอง หลัก 6 ประการของคณะราษฎร มีดังนี้ 1. จะต้องรักษาความเป็นเอกราชทั้งหลาย เช่น เอกราชในการเมือง ในทางศาล ในทางเศรษฐกิจ ฯลฯ ของประเทศไว้ให้มั่นคง 2. จะต้องรักษาความปลอดภัยในประเทศ ให้การประทุษร้ายต่อกันลดน้อยลงให้มาก 3. จะต้องบำรุงความสุขสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลใหม่จะหางานให้ราษฎรทุกคนทำ จะวางโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติไม่ปล่อยให้ราษฎรอดยาก 4. จะต้องให้ราษฎรได้มีสิทธิเสมอภาคกัน 5. จะต้องให้ราษฎรได้มีเสรีภาพ มีความเป็นอิสระเมื่อเสรีภาพนี้ไม่ขัดต่อหลัก 4 ประการดังกล่าวข้างต้น 6. จะต้องให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร จากหลัก 6 ประการข้างต้นคณะราษฎร ซึ่งมีนายปรีดี พนมยงค์ เป็นบุคคลสำคัญ ได้ทำให้เกิดการออกกฎหมายและสร้างหลักประกันตามหลัก 6 ประการข้างต้นในหลายด้าน ซึ่งได้แก่การร่างรัฐธรรมนูญและประกาศใช้เป็นฉบับแรกของประเทศ เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2475 และออกร่าง พ.ร.บ.การเลือกตั้งฉบับแรก พ.ศ. 2475 ฯลฯ ริเริ่มให้สิทธิแก่สตรีในการออกเสียงเลือกตั้ง และสมัครเป็น ส.ส. และออกร่าง พ.ร.บ.จัดระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรไทย 2476 มีเนื้อหาสำคัญคือการกระจายอำนาจการปกครองเป็นส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น หรือการปกครองระบอบเทศบาล มีสภาเทศบาลประกอบด้วยสมาชิกที่ราษฎรเลือกตั้งขึ้นมา ทำให้ราษฎรสามารถปกครองตนเองได้อย่างแท้จริง และนายปรีดี ยังเป็นผู้นำในการแก้ไขสนธิสัญญาไม่เสมอภาคที่รัฐบาลสยามสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ได้ทำไว้คือการเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขต และการเสียภาษีร้อยชักสาม ซึ่งทำให้เกิดการเสียเอกราชทางเศรษฐกิจกับประเทศต่างๆ ในยุโรป ในด้านการศึกษาได้ผลักดันให้มีการก่อตั้งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองขึ้นเพื่อสร้างโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษาให้แก่ประชาชน ผศ.จรัล ดิษฐาอภิชัย กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ