กรกฎาคม 2547 : นโยบาย SML พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี และหัวหน้าพรรคไทยรักไทย ได้ประกาศนโยบายจัดสรรเงินให้ทุกหมู่บ้านทั่วประเทศ หมู่บ้านละ 2-3 แสนบาท ตามขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ (Small Medium Large) หรือเอสเอ็มแอล (SML) ใช้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าที่รัฐบาลเข้าไม่ถึง ส่วนพรรคมหาชนได้เปิดตัวอย่างเป็นทางการไปเมื่อ 19 กรกฎาคมที่ผ่านมา โดยมี รศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ เป็นหัวหน้าพรรค การเปิดรับสมัครผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าฯ กทม. มีผู้สนใจลงสมัครทั้งสิ้น 22 คน นอกจากนี้ ศาลรัฐธรรมนูญชี้ขาดว่ากระบวนการสรรหาผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ขัดรัฐธรรมนูญ ทำให้คุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา ผู้ว่าฯ สตง. ต้องพ้นจากตำแหน่ง และพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่ทรงโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งรัฐมนตรีใหม่ 2 คน นโยบาย “เอสเอ็มแอล (SML)” พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้ประกาศนโยบาย จัดสรรงบประมาณส่วนกลางปีละ 20,000 ล้านบาท ให้กับหมู่บ้านกว่า 70,000 แห่งทั่วประเทศ ในอัตราหมู่บ้านละ 2-3 แสนบาทต่อปี ตามขนาดเล็ก กลาง ใหญ่ (Small Medium Large) หรือเอสเอ็มแอล (SML) ทั้งนี้ เพื่อเป็นเงินทุนหมุนเวียนให้แต่ละหมู่บ้านใช้แก้ปัญหาบรรเทาทุกข์เฉพาะหน้าที่รัฐบาลเข้าไปไม่ถึง ไม่ซ้ำซ้อนกับโครงการและงบประมาณของ อบจ. อบต. และเทศบาล โดยมีคณะกรรมการชุมชนที่มาจากการคัดเลือกของชาวบ้านเป็นผู้ดูแลเงิน คาดว่าจะเริ่มนำร่องประมาณ 1,000-2,000 หมู่บ้าน ในเดือนตุลาคมนี้เป็นต้นไป โดยถือเป็นนโยบายของรัฐบาลชุดนี้ และจะทำอย่างเต็มรูปแบบภายหลังการเลือกตั้งครั้งหน้า ทั้งนี้ นักวิชาการ พรรคฝ่ายค้าน และสมาชิกวุฒิสภา ได้วิพากษ์วิจารณ์ว่า อาจผิดกฎหมายเลือกตั้งมาตรา 44 ที่ห้ามให้ สัญญาว่าจะให้เงิน ทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดไม่ว่าจะโดยตรงหรืออ้อมแก่ชุมชน เพราะเป็นนโยบายซื้อเสียงก่อนการเลือกตั้ง เนื่องจากพรรคไทยรักไทยใช้ความได้เปรียบในฐานะที่เป็นรัฐบาลเริ่มทำก่อนการเลือกตั้งและหากได้เป็นรัฐบาลก็จะทำต่อไป และอาจขัดรัฐธรรมนูญมาตรา 181 เกี่ยวกับการจ่ายเงินแผ่นดินจะกระทำได้ก็เฉพาะที่ได้อนุญาตไว้ในกฎหมายว่าด้วยงบประมาณรายจ่าย รัฐธรรมนูญไม่ได้ให้อำนาจตัวบุคคล ไม่ว่าในฐานะหรือตำแหน่งอะไรสั่งจ่ายเงินแผ่นดินได้ เปิดตัวพรรคมหาชน พรรคมหาชนได้เปิดตัวอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 19 กรกฎาคมที่ผ่านมา ภายใต้คำขวัญ “ทางเลือกใหม่ของคนไทย” โดยมี รศ.ดร.เอนก เหล่าธรรมทัศน์ อดีตรองหัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ เป็นหัวหน้าพรรค และมีนายจเด็จ อินสว่าง อดีตปลัดกระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา และนายอรรคพล สรสุชาติ อดีตรองเลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์ เป็นเลขาธิการพรรค ส่วนตำแหน่งที่ปรึกษาพรรคนั้นได้แก่ พล.ต.สนั่น ขจรประศาสน์ อดีตเลขาธิการพรรคประชาธิปัตย์ นายวัฒนา อัศวเหม หัวหน้าพรรคราษฎร และพล.อ.อ.สมบุญ ระหงษ์ นโยบายสำคัญของพรรค ได้แก่ 1) ให้คนจนเรียนฟรีถึงปริญญาตรี 2) จะยกเลิกโครงการ 30 บาทรักษาทุกโรค โดยเปลี่ยนให้คนจนได้รักษาฟรี ส่วนคนมีฐานะให้ซื้อบัตรประกันสุขภาพ 3) เน้นการมีส่วนร่วมในการปกครองส่วนท้องถิ่น โดยจะจัดตั้งเมืองมหานครใหม่ขึ้น 4 แห่ง คือ ปทุมธานี นนทบุรี สมุทรปราการและภูเก็ต และให้เลือกตั้งผู้ว่ามหานครแบบเดียวกับ กทม. 4) นโยบายกระจายรายได้ 35% หรือประมาณ 350,000 แสนล้านบาท ไปสู่ท้องถิ่น 5) จะแก้ไขรัฐธรรมนูญให้ ส.ส. 1 ใน 5 สามารถอภิปรายไม่ไว้วางใจนายกรัฐมนตรีได้เช่นเดียวกับรัฐมนตรี 6) ยุติการแปรรูปรัฐวิสาหกิจที่เป็นสาธารณูปโภคทั้งหมด 7) ไม่สนับสนุนการมอมเมาประชาชนในเรื่องหวย ซ่อง บ่อนการพนัน ให้เป็นธุรกิจที่ถูกกฎหมาย เป็นต้น มติศาล รธน. “จารุวรรณ” พ้นผู้ว่าสตง. ศาลรัฐธรรมนูญมีมติ 11 ต่อ 2 เมื่อวันที่ 6 กรกฎาคมที่ผ่านมา เห็นว่าการแต่งตั้งคุณหญิงจารุวรรณ เมณฑกา เป็นผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน (สตง.) ของวุฒิสภา ขัดรัฐธรรมนูญ มาตรา 312, 333 (1) และมาตรา 30 ของ พ.ร.บ.ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยการตรวจเงินแผ่นดิน รวมทั้งข้อ 6 (5) ของระเบียบ คตง. ว่าด้วยหลักเกณฑ์และวิธีการสรรหาผู้สมควรได้รับการเสนอชื่อเป็นผู้ตรวจการแผ่นดิน 2543 เนื่องจากคุณหญิงจารุวรรณ เป็นบุคคลที่ไม่ได้รับคัดเลือกมาด้วยคะแนนเสียงสูงสุดจากคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน (คตง.) ทำให้ต้องพ้นจากตำแหน่งนับจากศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยชี้ขาดและถือว่าไม่เคยได้รับการแต่งตั้ง หลังจาก พ.ต.อ.สุรพงศ์ ไผ่นวล สมาชิกวุฒิสภา ได้ยื่นเรื่องผ่านประธานรัฐสภา เพื่อขอให้ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยว่าการใช้อำนาจของ คตง. ในการเลือกและเสนอชื่อผู้สมควรเป็นผู้ว่าการสำนักงานตรวจเงินแผ่นดิน จำนวน 3 คน คือ นายประธาน ดาบเพชร นายนนทพล นิ่มสมบูรณ์ และคุณหญิงจารุวรรณ เพื่อให้วุฒิสภาเลือกเหลือ 1 คน ชอบด้วยรัฐธรรมนูญหรือไม่ เนื่องจาก คตง. มีมติว่า นายประธาน เป็นผู้ได้รับคะแนนเสียงอันดับ 1 คือ 5 คะแนน คุณหญิงจารุวรรณ ได้ 3 คะแนน นายนนทพล ไม่ได้รับคะแนน แต่ประธาน คตง. กลับเสนอบัญชีรายชื่อทั้ง 3 ให้วุฒิสภาเลือก แทนที่จะเสนอนายประธาน ให้วุฒิสภายืนยันแต่งตั้งเพียงผู้เดียว อีกทั้งวุฒิสภายังเลือกบุคคลที่ได้คะแนนต่ำกว่ากฎหมายกำหนด ซึ่งวุฒิสภาไม่มีอำนาจเลือกบุคคลอื่นที่ คตง. ไม่ได้มีมติเลือกด้วยคะแนนสูงสุด ทั้งนี้ กฎหมายกำหนดให้เลือกผู้ว่าฯ สตง.ใหม่ภายใน 30 วันนับแต่วันพ้นจากตำแหน่ง โดยประธานวุฒิสภาจะหารือกับที่ปรึกษาฝ่ายกฎหมาย คณะกรรมาธิการวิสามัญกิจการวุฒิสภา (วิปวุฒิ) และ ส.ว. อีกครั้ง ว่าจะนำบัญชีรายชื่อเดิมมาพิจารณา หรือเริ่มกระบวนการสรรหาใหม่ 22 ผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าฯ กทม. เมื่อวันที่ 26-30 กรกฎาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) ได้เปิดรับสมัครผู้สมัครรับเลือกตั้งเป็นผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานคร แทนนายสมัคร สุนทรเวช ที่ครบวาระการดำรงตำแหน่ง โดยกำหนดให้วันที่ 29 สิงหาคมนี้เป็นวันเลือกตั้ง ซึ่งมีผู้มาลงสมัครทั้งสิ้น 22 คน ได้แก่ นายอภิรักษ์ โกษะโยธิน ผู้สมัครจากพรรคประชาธิปัตย์ นางปวีณา หงสกุล ลงสมัครในนามอิสระ ร.ต.อ.เฉลิม อยู่บำรุง อดีตหัวหน้าพรรคมวลชน นายพิจิตต รัตตกุล อดีตผู้ว่าฯ กทม. ดร.วุฒิพงษ์ เพรียบจริยวัฒน์ กรรมการผู้อำนวยการสถาบันสหสวรรษ ร.ต.อ.ดร.นิติภูมิ นวรัตน์ คอลัมภ์นิสต์หนังสือพิมพ์ไทยรัฐ นายมานะ มหาสุวีระชัย ผู้สมัครอิสระ นายชูวิทย์ กมลวิศิษฎ์ นักธุรกิจ ทั้งนี้ กกต. คาดว่าจะมีผู้มาใช้สิทธิ์เลือกตั้งครั้งนี้ประมาณ 60% ปรับ ครม.ทักษิณ 9 พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวมีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าฯ ให้นายประมวล รุจนเสรี รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงมหาดไทย และนางสิริกร มณีรินทร์ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงสาธารณสุข พ้นจากตำแหน่ง และให้แต่งตั้ง 2 รัฐมนตรี คือ นายสุวัจน์ ลิปตพัลลภ เป็นรองนายกรัฐมนตรี และนายอนุทิน ชาญวีระกุล เป็น รมช.สาธารณสุข ตั้งแต่วันที่ 30 มิถุนายน 2547 เป็นต้นไป ซึ่งเป็นการปรับคณะรัฐมนตรีของรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร ครั้งที่ 9 หลังจากปรับครั้งล่าสุดไปเมื่อวันที่ 10 มีนาคมที่ผ่านมา