บัตรประจำตัวประชาชนแบบอเนกประสงค์ Smart Card บัตรแบบใหม่ ของคนไทย ก้าวใหม่สู่สากล (ตอนจบ) รัฐบาลจะใช้บัตร Smart Card เป็นเครื่องแก้ปัญหาประชาชน การที่จะทำให้การบริการด้วยบัตร Smart Card ก้าวต่อไปได้อย่างมั่นคง มีประสิทธิภาพและคุ้มค่า ระบบฐานข้อมูลบุคคลนี้จะมีฐานะเป็นระบบฐานหลัก core engine และศูนย์กลาง หรือ HUB ในการเชื่อมโยงข้อมูลบุคคลกับหน่วยงานต่างๆ โดยใช้เลขประจำตัวประชาชน 13 หลักร่วมกัน โดยมีหน่วยงานใดหน่วยงานหนึ่งเข้ามารับผิดชอบเป็นกลไกในการขับเคลื่อนการใช้งานบัตรให้เกิดความคุ้มค่าและสมประโยชน์มากขึ้น เมื่อเริ่มนำเอาปัญหาความต้องการของประชาชนมาสู่ระบบการลงทะเบียน เพื่อแยกแยะ วิเคราะห์ และกำหนดยุทธศาสตร์ในการแก้ปัญหาให้ตรงจุด และตรงความต้องการของประชาชน ตั้งแต่ต้นปี การนำเอาเครือข่ายและเครื่องมือนี้มาใช้งานทำให้รัฐบาลได้เข้าถึงความต้องการและปัญหาของประชาชนได้โดยตรงและเร็วมาก ทำให้รัฐบาลรู้ข้อมูลประชาชนและมีระบบฐานข้อมูลบุคคลของประเทศทุกปัญหาของประชาชนที่รัฐบาลต้องการอยากรู้ เป็น people profiles ที่จำเป็นเพื่อการบริหารงานและแก้ปัญหาความเดือดร้อนของประชาชน นายกรัฐมนตรี (พ.ต.ท.ดร.ทักษิณ ชินวัตร) กล่าวไว้ตอนหนึ่งว่า “รัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งของประชาชนต้องมีเครื่องมือที่ดีในการรวบรวมความต้องการ ข้อคิดเห็นของประชาชน เพื่อแปลงไปสู่การกำหนดนโยบายและยุทธศาสตร์การแก้ไขและจัดการกับปัญหาที่แม่นตรง ที่สำคัญต้องไม่ผ่านนายหน้าหรือบุคคลอื่น ที่จะทำให้การแปลความต้องการของประชาชนล่าช้าไม่ทันกาล รวมทั้งเกิดการแปลออกไปอย่างอื่น รัฐบาลที่ไม่รู้ปัญหาของประชาชน หรือรู้ไม่ลึก ไม่จริง ยากที่จะแก้ได้ถูกทาง ปัญหาของประชาชนที่ผ่านมา เขาบอกผ่านตัวกลางมานาน เช่น ส.ส. ข้าราชการในพื้นที่ ซึ่งกว่าจะถึงก็ช้าแล้ว และที่สำคัญมันอาจจะไม่ตรงตามที่เขาบอกไว้แต่ต้น แต่เมื่อรัฐบาลได้สร้างเครื่องมือที่จะรับข้อมูลตรงจากประชาชนขึ้น รัฐบาลจะได้ข้อมูลที่ทั้งตรงและเร็วมากยิ่งขึ้น” Smart Card ช่วยเร่งการปฏิรูประบบราชการให้สัมฤทธิ์ผล Smart Card สะท้อนสิ่งที่โลกยุคใหม่ เรียกว่า Speech คือความรวดเร็วในการแข่งขัน และเข้าถึงข้อมูลบุคคลของผู้ให้บริการ รวมถึงหน่วยงานรัฐบาลที่จะจัดสรรงบประมาณ ปรับปรุงประสิทธิภาพงานบริการไปถึงมือประชาชน ต่อไปนี้ประชาชนจะไม่ต้องพะวงกับการหอบเอกสารหลักฐานไปแสดงหรือพิสูจน์ยืนยันตัวเอง ขณะเดียวกันก็ไม่ต้องกังวลกับการที่จะถูกแบบอ้างชื่อของตัวเองไปใช้ในทางที่มิชอบ ผิดกฎหมาย โดยเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือคนอื่น เพราะกว่าเขาจะทำอย่างนั้นได้ต้องผ่านด่านหลายๆ ด่าน อาทิ เลขประจำตัวประชาชน รหัสส่วนบุคคลหรือ Pin Code การพิสูจน์ยืนยันจากลายพิมพ์นิ้วมือ เป็นต้น สำหรับหน่วยงานของรัฐที่จะเกิดขึ้น คือ การประหยัดงบประมาณ การลงทุนที่ไม่ซ้ำซ้อนกัน เรื่องของข้อมูลบุคคล โดยจะให้มีสำนักงานทะเบียนกลางของประเทศเป็นหน่วยงานรับผิดชอบเป็นผู้ดูแล กำหนดมาตรฐานการเก็บ ใช้งาน และบริหารจัดการระบบเพื่อมิให้เกิดความซ้ำซ้อน และการทำให้มีการใช้งานที่เต็มประสิทธิภาพจากระบบฐานข้อมูลบุคคลที่มีอยู่ การพัฒนาร่วมกันเพื่อหาแนวทางที่จะใช้ระบบข้อมูลนี้ในการปรับปรุงประสิทธิภาพการบริหารและบริการประชาชน รวมถึงการทำงานเชิงยุทธศาสตร์ที่จะเอาฐานข้อมูลนี้ มาประมวลวิเคราะห์เพื่อการวางแผน หัวใจของระบบบัตรสมาร์ทการ์ด คือ ระบบฐานข้อมูล การพิสูจน์ยืนยันตัวบุคคล และปกป้องคุ้มครองสิทธิของประชาชน สิ่งที่คู่ขนานกันไปกับระบบนี้ ก็คือ การมีระบบเครือข่ายการสื่อสารที่ทั่วถึง ตั้งแต่หมู่บ้านขึ้นมาถึงอำเภอ จังหวัดและประเทศ เครือข่ายนี้มีทั้งคนและเทคโนโลยี ทั้งสองส่วนนี้แหละจะทำให้บัตรสมาร์ทการ์ดมีคุณค่าและคุณประโยชน์ ทั้งต่อรัฐบาล หน่วยงานของรัฐ ทุกวันนี้ปัญหาสำคัญประการหนึ่งของระบบข้อมูลบุคคลของรัฐคือ ต่างหน่วยงานต่างมีฐานข้อมูลบุคคลของตนเอง เพราะเป้าหมายของการเก็บและใช้งานไม่เหมือนกัน ที่สำคัญคือ ต่างก็สงวนอำนาจทางงบประมาณของหน่วยงานตนเอง ทั้งๆ ที่มีหลายหน่วยงานเก็บข้อมูลประเภทเดียวกันแต่ไม่มีใครรู้และนำไปใช้ การมีบัตร Smart Card หัวใจคือการมีดัชนีบุคคล คือเลขประจำตัวประชาชน 13 หลัก เป็นแกนในการเชื่อมโยงใช้ฐานข้อมูลร่วมกันและไม่ต้องไปลงทุนซ้ำซ้อนกัน เรื่องต่างคนต่างเก็บ ปัญหาเช่นว่านี้ต้องได้รับการแก้ไขให้ถูกทางมากขึ้น ข้อมูลก็จะได้รับความน่าเชื่อถือมากขึ้น ทั้งด้านความถูกต้อง แม่นตรงและเป็น realtime update ประชาชนและหน่วยงานที่ใช้งานร่วมกันก็ย่อมเกิดความมั่นใจและไว้วางใจ สิ่งนี้ถือได้ว่าเป็นโครงสร้างพื้นฐานของการขับเคลื่อนเพื่อก้าวไปสู่รัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ ที่จะเสริมสร้างความเข้มแข็งให้กับประชาชนและเป็นพลังที่จะแข่งขันกับสากลและความภูมิใจที่เป็นคนไทยในที่สุด รัฐบาลขอใช้บัตร Smart Card 3 กลุ่มเป้าหมายแรก บัตรสมาร์ทการ์ดนี้รัฐบาลกำหนดแผนการใช้งานและออกให้ประชาชนทุกกลุ่มทั่วประเทศ ประมาณ 64 ล้านบัตร ภายในระยะเวลา 3 ปี โดยปีแรก (2547) ออก 12 ล้านบัตร คณะรัฐมนตรีได้เห็นชอบที่จะให้เร่งรัดทำให้กับกลุ่มเป้าหมายแรกๆ 3 กลุ่ม คือ ประชาชน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ประชาชนที่ลงทะเบียนแก้ปัญหาความยากจน และนักเรียนนักศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งประชาชน 3 จังหวัดชายแดนภาคใต้ ซึ่งมีปัญหาความไม่สงบและความมั่นคง อย่างไรก็ตาม คงไม่ได้หมายความว่าจะใช้บัตรนี้ไปแก้ปัญหา แต่เป็นการนำเอาระบบบริการที่รวดเร็วลงไป ดึงเอาระบบที่เกี่ยวข้องลงไป ไม่ว่าจะเป็นระบบข้อมูลข่าวสาร ระบบการพัฒนาบริการของหน่วยงานต่างๆ ของรัฐ นำเอาระบบการลงทะเบียน ความต้องการของประชาชนมาเป็นข้อมูลเพื่อการวางแผนและร่วมกันแก้ไขปัญหา ข้าราชการทุกฝ่ายต้องทุ่มเทเอาใจใส่จริงจังในการรับทราบปัญหา ความต้องการ ความขับข้องใจ เรียนรู้ ทำความเข้าใจร่วมกัน และแก้ปัญหาร่วมกันกับพี่น้องประชาชนจังหวัดชายแดนภาคใต้ คือเงื่อนไขสำคัญ Smart Card ใช้งานอย่างไร วิธีใช้ 1. ใช้บัตร Smart Card ร่วมกับ Pin code 2. ใช้บัตรร่วมกับลายพิมพ์นิ้วมือ 3. ใช้บัตรร่วมกับ Pin code และลายพิมพ์นิ้วมือ การใช้ประโยชน์จาก Smart Card ระยะที่ 1 (2547) 1. การยืนยันตัวบุคคล เพื่อเข้าสู่ระบบบริการแบบอิเล็กทรอนิกส์ โดยใช้บัตรและ Pin code หรือบัตรและลายพิมพ์นิ้วมือ หรือบัตรพร้อม Pin code และลายพิมพ์นิ้วมือ 2. การลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส์ในระบบ E-mail หรือการทำธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ 3. การตรวจคัดสำเนารายการทะเบียนบ้านและบัตรประจำตัวประชาชนด้วยระบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อลดภาระในการแสดงหลักฐานในการติดต่อขอรับการบริการ ทั้งภาครัฐและเอกชน 4. การใช้บัตรเพื่อการลงทะเบียนประเภทต่างๆ ด้วยความสะดวก รวดเร็ว และมีระบบความปลอดภัยสูง 5. การใช้บัตรเพื่อรับบริการด้านสาธารณสุข (โครงการ 30 บาท) 6. การใช้บัตรเพื่อขอรับการบริการเกี่ยวกับประกันสังคม 7. การใช้บัตรเพื่อการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ในระบบอิเล็กทรอนิกส์เพื่อการรักษา ความปลอดภัยในระดับสูงของการเข้าถึงข้อมูล 8. การใช้บัตรแทนบัตรประจำตัวเจ้าหน้าที่ของรัฐ 9. การใช้บัตรแทนบัตรบุคคลต่างด้าว หรือบุคคลที่ไม่มีสัญชาติไทยประเภทต่างๆ 10. การใช้บัตรแทนบัตร ATM ในระยะแรก 11. การใช้บัตรร่วมกับการบริการบน www. khonthai.com 12. การใช้บัตรร่วมกับการบริการบนตู้ MPM ในระยะแรก ระยะที่ 2 (2548) 1. การใช้บัตรเพื่อการย้ายที่อยู่โดยอัตโนมัติ 2. การใช้บัตรเพื่อการลงประชามติหรือการเลือกตั้ง 3. การใช้บัตรเป็นบัตรเงินสด บัตรเครดิต และบัตรเดบิต เพื่อจ่ายค่าบริการและสินค้าภายในประเทศ 4. การใช้บัตรเพื่อขอรับบริการภาครัฐของหน่วยงานต่างๆ 5. การใช้บัตรเพื่อขอรับบริการภาคเอกชนสาขาต่างๆ 6. การใช้บัตรเป็นบัตรโทรศัพท์ 7. การใช้บัตรร่วมกับการบริการบนตู้ MPM ระยะที่ 2 ระยะที่ 3 (2549) 1. การใช้บัตรแทน Passport หรือ Borderpass 2. การใช้บัตรแทนใบขับขี่รถยนต์และจักรยานยนต์ส่วนบุคคล ทั้งในประเทศและต่างประเทศ 3. การใช้บัตรเพื่อเป็นบัตรเครดิต เดบิต และเงินสดในระดับสากล 4. การใช้บัตรแทนบัตร ATM ในระยะที่ 2 5. การใช้บัตรร่วมกับการบริการบนตู้ MPM ในระยะที่ 3 ระยะที่ 4 (2550) ทางเลือกในการใช้บัตรประจำตัวประชาชน Smart Card แบบ Dual Contract (Contrack and Contractless) หน่วยงานที่ร่วมใช้ประโยชน์จากบัตร Smart Card 1. สำนักทะเบียนกลาง กรมการปกครอง 2. สำนักงานประกันสังคม 3. สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ 4. สำนักงานเศรษฐกิจการเกษตร กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ 5. สำนักงานคณะกรรมการข้าราชการพลเรือน 6. กรมสรรพากร กระทรวงการคลัง 7. สถาบันนิติวิทยาศาสตร์ กระทรวงยุติธรรม 8. ศูนย์ข้อมูลข้อสนเทศ สำนักงานตำรวจแห่งชาติ 9. องค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก กระทรวงกลาโหม 10. กองทุนเงินให้กู้ยืมเพื่อการศึกษา 11. สำนักงานคณะกรรมการการเลือกตั้ง 12. กรมการจัดหางาน กระทรวงแรงงาน 13. สำนักงานป้องกันและปราบปรามการฟอกเงิน (ปปง.) 14. สำนักงานป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ (ป.ป.ช.) 15. กองแผนงานและสารสนเทศ กรมฝีมือแรงงาน กระทรวงแรงงาน 16. กระทรวงศึกษาธิการ สมาร์ทการ์ดเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญของการปฏิรูประบบราชการ โดยการนำเอาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เข้ามาใช้ในการบริการประชาชน เพื่อให้ส่วนราชการพัฒนาระบบการบริการประชาชน รองรับการใช้บัตร เช่น การจัดทำฐานข้อมูลลูกค้า รองรับระบบ e–service การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนข้อมูลระหว่างกัน ซึ่งการที่จะทำได้ผลสำเร็จนั้น จำเป็นจะต้องมีหน่วยงานกลางขึ้นมาทำหน้าที่ในการกำหนดมาตรฐาน การเป็นจุดเชื่อมต่อรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ การดำเนินการตามยุทธศาสตร์การบูรณาการและปฏิรูประบบการทะเบียนแห่งชาติ มติคณะรัฐมนตรี มอบให้ ก.พ.ร. ในฐานะองค์กรสำคัญของการขับเคลื่อนการปฏิรูประบบราชการที่มีประชาชนเป็นศูนย์กลางต่อไป ตัวอย่างบัตรประชาชนแบบ Smart Card สฤษดิ์ วิฑูรย์