สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

15 ปี ฟื้นชุมชนด้วยศาสตร์พระราชาพัฒนาคลองแสนแสบและคลองสาขา

งานมหกรรมรวมใจเพื่อสายน้ำ ปีที่ 15 ริเริ่มและดำเนินการมาอย่างต่อเนื่อง โดยสถาบันบัณฑิตพัฒนบริหารศาสตร์ (นิด้า) มีจุดมุ่งหมายเพื่อถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชบรมนาถบพิตร เมื่อวันที่ 22 กันยายน 2561

งานดังกล่าว สถาบันนโยบายศึกษาได้มีส่วนร่วมด้วยมาหลายปีต่อเนื่องแล้วเช่นกัน เนื่องด้วยเห็นเป็นโอกาสในการทำงานร่วมกับเครือข่ายของสถาบันนิด้า ที่มีชุมชนทั้งชาวพุทธ มุสลิม 2 ฝั่งคลองแสนแสบได้แสวงหาความร่วมมือในการ่วมคิด ร่วมทำ เพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงให้เกิดขึ้นกับชุมชน เพื่อการแก้ไขปัญหาน้ำเสียของคลองแสนแสบที่ยังไม่มีระบบรวบรวมน้ำทิ้งและการบำบัด การช่วยกันออกแบบระบบน้ำทิ้งของทุกชุมชน จึงเป็นสิ่งจำเป็นและสร้างจุดแข็งให้เกิดขึ้นกับทุกชุมชน รวมทั้งการรักษาสิ่งแวดล้อมให้สะอาดมากขึ้นในเรื่องการบริหารจัดการขยะของทุกชุมชนริมคลอง อีกทั้ง ชุมชนยังได้ช่วยกันผลิตสิ่งของใช้ในครัวเรือน เพื่อไม่เพิ่มมลพิษทางน้ำ อาทิ น้ำยาซักผ้า ล้างจาน ถูบ้าน แชมพู สบู่ ฯลฯ เป็นต้น ในงานนี้นอกจากอภิปรายบนเวทีจากวิทยากรที่มาให้ความรู้ ทั้งจากส่วนราชการที่เกี่ยวข้องโดยตรง ปีนี้มีหน่วยบัญชาการทหารพัฒนา กองบัญชาการกองทัพไทยมาร่วมอีกด้วย

แนวคิดในการจัดงานนี้ ก็เพื่อยืนยันถึงความจำเป็นที่ต้องพัฒนาคนให้เข้าใจร่วมกัน เรื่องการบริหารจัดการในการใช้ชีวิตของชุมชนริมคลองให้ชุมชนเข้มแข็งด้วยค่านิยมที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม และการจัดการปัญหามลภาวะตั้งแต่ต้นทาง จึงเท่ากับเป็นการสร้างคนเพื่อให้แก้ปัญหาของชุมชนเอง และไปสร้างกิจกรรมสร้างสรรค์ของชุมชน จนเป็นกิจวัตร เป็นวัฒนธรรมของชุมชน ซึ่งอาจารย์แตงอ่อน มั่นใจตน ผู้เป็นเจ้าภาพหลักจัดงาน ได้กล่าวสนับสนุนแนวคิดนี้ชัดเจนว่า “ชุมชนริมน้ำแสนแสบไกลแค่ไหน นิด้าก็ไปถึง” โดยนิด้าจะเข้าไปร่วมพัฒนาทั้งความคิด ทักษะใหม่ๆ กับทุกชุมชน 2 ฝั่งคลองแสนแสบรวมทั้งคลองสาขา ให้ก้าวหน้าไปพร้อมกับแนวคิดการสร้างคนในศตวรรษที่ 21 ที่ให้คนมีความคิด ความรู้ ที่จะรักษาและรู้จักใช้สิ่งแวดล้อมอย่างสมดุล และเชื่อในพลังของชุมชนและสังคม

ในงานดังกล่าวนี้ ได้มีการตอกย้ำถึงความสำคัญของศาสตร์พระราชา ที่ในหลวงรัชกาลที่ 9 ได้ทรงทำไว้เป็นตัวอย่างแก่คนไทยทั้งประเทศ ทั้งในเรื่องดิน และการรักษาดินไม่ให้พังทลายตามชายฝั่ง การแก้ปัญหาดินเสื่อม ดินเปรี้ยว และดินเค็ม ที่พระองค์ทรงเรียกว่า “แกล้งดิน” เรื่องการดูแลรักษาแหล่งน้ำให้สะอาด มีใช้ตลอดทั้งปี การแก้ปัญหาน้ำท่วมและภัยแล้งด้วยการทำแก้มลิงไว้ตามที่ต่างๆ ทั้งที่สูง และที่ราบ เพื่อแก้ปัญหาน้ำท่วม และเพื่อไม่ให้น้ำฝนไหลลงแม่น้ำ ทะเล และมหาสมุทรโดยไม่รู้จักจัดเก็บ และเพื่อเป็นแหล่งน้ำที่นำมาใช้ได้ในหน้าแล้ง รวมถึงการรักษาป่า ปลูกป่า เพื่อรักษาต้นน้ำไว้ เป็นต้น การกล่าวถึงศาสตร์พระราชาในงานดังกล่าวนี้ ก็นับเป็นเสียงสะท้อนถึงเจตจำนงในการที่จะสืบสานพระปณิธานของพระองค์ให้คงอยู่ในการปฏิบัติเป็นกิจวัตร เป็นวิถีชีวิต อยู่ในวัฒนธรรมการใช้ชีวิตของคนไทย ได้รู้ค่าของดิน น้ำ และป่า ซึ่งเป็นสิ่งที่มนุษย์จะต้องพึ่งพิงและขาดไม่ได้

นอกจากนี้ รอบๆ ห้องประชุมยังมีการออกร้านผลิตภัณฑ์ของชุมชน 2 ฝั่งคลองแสนแสบ เปรียบเหมือนตลาดนัดชุมชนที่นำของที่ผลิตได้เองและเป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมานำแสดงให้เห็นความก้าวหน้า และจำหน่ายอีกด้วย จึงนับเป็นงานที่สานต่อศาสตร์พระราชาพัฒนาคลอง และคุณภาพชีวิตประชาชนมาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งในปีหน้าก็จะจัดงานเช่นนี้อีกในเดือนกันยายนเช่นกัน

From : http://www.fpps.or.th