สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ประชาธิปไตยไทย จะหยั่งราก ผลิใบ ฤาจะปล่อยให้ตายซาก

      รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน ที่ได้พูดถึงการส่งเสริมประชาธิปไตยไว้ใน หมวด 16 การปฏิรูปประเทศ มาตรา 258 ก. ด้านการเมือง (1) “ให้ประชาชนมีความรู้ความเข้าใจที่ถูกต้องเกี่ยวกับการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข มีส่วนร่วมในการดำเนินกิจกรรมทางการเมือง รวมตลอดทั้งการตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ รู้จักยอมรับในความเห็นทางการเมืองโดยสุจริตที่แตกต่างกัน และให้ประชาชนใช้สิทธิเลือกตั้งและออกเสียงประชามติโดยอิสระปราศจากการครอบงำไม่ว่าด้วยทางใด” ซึ่งแสดงถึงการให้มีวัฒนธรรมทางการมืองประชาธิปไตยในหมู่ประชาชน เพื่อตระหนักว่าการเมืองมีความสำคัญซึ่งเป็นเรื่องส่วนรวม และไม่สามารถแยกออกจากการดำเนินชีวิตของทุกคนภายในกรอบกติกาของสังคม

       เมื่อเรื่องการเมืองเกี่ยวกับกิจกรรมของการปฏิบัติทางสังคม และเป็นเรื่องของการใช้ชีวิต การมีอิสระแสดงออก การยอมรับความคิดเห็น การเคารพในความแตกต่าง การปฏิเสธการครอบงำและความรุนแรงในทุกรูปแบบ ก็คือการใช้ปัญญาและเหตุผลในการเลือกที่จะใช้ชีวิตอยู่ ที่จะมีวิธีคิดและปฏิบัติดี ประพฤติชอบ เป็นวิถีชีวิตทุกๆ วัน ทุกๆ ที่ ทุกๆ โอกาส กระทั่งในวันที่จะต้องพิจารณาเลือกเพื่อประโยชน์ของชุมชนหรือประเทศ ในนามของ “การเลือกตั้ง” เพื่อเฟ้นหา “ตัวแทน” “ของเรา” ไปดูแลผลประโยชน์ประเทศ ซึ่งไม่ใช่การหา “ผู้แทน” ของกลุ่มผลประโยชน์

      นี่จึงเป็นเรื่องของค่านิยม และพฤติกรรมของคนที่จะต้องสร้างให้เกิดขึ้นในชีวิตจิตใจอยู่อย่างต่อเนื่องไม่ให้หยุดให้หยั่งรากลึกไปทุกอณูของสังคมไทย ตั้งแต่วัยเด็กจนถึงผู้ใหญ่ทุกสาขาอาชีพไม่มีหยุดหรือละเว้น เพื่อการผลิใบให้งอกงาม เช่นนี้คือเรื่องวัฒนธรรม

      การเตรียมการไปสู่การเลือกตั้ง จึงไม่เพียงการมีกฎหมายเพื่อช่วยอำนวยความสะดวกให้จัดการได้ในทางเทคนิค แต่หากยังต้องเกี่ยวกับหลักการปกครองพร้อมๆ ไปกับการใช้หลักนั้นในทางปฏิบัติในชีวิตจริงให้เห็นเป็นวัฒนธรรมได้ด้วย จึงจะทำให้เส้นทางการขับเคลื่อนประเทศไปสู่การพัฒนาประชาธิปไตยได้อย่างราบรื่น

      ที่ผ่านมา มีบทเรียนกว่า 80 ปีแล้ว มีทั้งรัฐบาลเผด็จการและการเลือกตั้ง ไม่ว่าเผด็จการจากการรัฐประหาร หรือเผด็จการเสียงข้างมากโดยระบบรัฐสภา ล้วนจารึกอยู่ในประวัติศาสตร์การเมืองไทยที่ไม่ส่งเสริมการให้ความรู้ทางการเมืองแก่ “คนไทย” เพื่อเสริมสร้าง “วัฒนธรรมทางการเมืองประชาธิปไตย” ให้อยู่ในวิถีชีวิตแต่อย่างใด

       ประชาธิปไตยไทยวันนี้ จะให้หยั่งรากแล้วผลิใบ หรือจะปล่อยไปให้ตายซาก จนยากจะกู้คืนมาได้ ด้วยระบบอำนาจนิยมและอุปถัมภ์ ซึ่งเป็นขั้วตรงข้ามกับระบบประชาธิปไตยโดยสิ้นเชิง

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร
ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th