สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เสวนาทางวิชาการ “ประชาธิปไตยในบริบทของสังคมไทย”

      เมื่อวันที่ 14 มีนาคม 2560 สถาบันนโยบายศึกษา โดยการสนับสนุนของมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ได้ร่วมกับ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี จัดเสวนาทางวิชาการ เรื่อง “การพัฒนาประชาธิปไตยในบริบทของไทย” ซึ่งมีนักวิชาการจากสถาบันอุดมศึกษาในจังหวัดอุบลราชธานี คือ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี และมหาวิทยลัยอุบลราชธานี อีกทั้งยังมีผู้นำนักศึกษาจากทั้ง 2 สถาบัน และผู้ที่ทำงานภาคประชาชน ได้เข้ามาร่วมงานครั้งนี้อีกด้วย ซึ่งการจัดงานครั้งนี้ได้รับการประสานร่วมมือกันอย่างใกล้ชิดกับอาจารย์สุเชาวน์ มีหนองหว้า คณบดี คณะมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุบลราชธานี ที่ทำให้งานครั้งนี้ได้รับความสนใจและบรรลุวัตถุประสงค์อย่างดียิ่ง

      ก่อนการเริ่มเสวนา คุณทิพย์พาพร ตันติสุนทร ได้กล่าวถึงบทบาทของสถาบันนโยบายศึกษาและมูลนิธิคอนราด อาเดนาวร์ ซึ่งทำงานในภาคประชาสังคมเพื่อส่งเสริมการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยมาอย่างยาวนานในประเทศไทย มากว่า 30 ปี

      ต่อจากนั้น ได้เริ่มการเสวนา ซึ่งนำโดยคุณทิพย์พาพร ตันติสุนทร และคุณสมชาติ เจศรีชัย นักวิชาการผู้เชี่ยวชาญด้านการเมืองและการเลือกตั้ง เป็นผู้ดำเนินรายการ โดยให้มีการคิดออกแบบสังคมไทยในระบอบประชาธิปไตย ด้วยการแบ่งกลุ่มเพื่อให้มีการคิดและแลกเปลี่ยนทัศนะระหว่างกันให้มากขึ้น ซึ่งการออกแบบสังคมนี้ ก็เพื่อที่จะได้ให้หาทางออกจากปัญหาของประเทศ และแก้โจทย์ที่เห็นพ้องต้องกัน เป็นการตกผลึกทางความคิดในหมู่นักวิชาการ ผู้นำนักศึกษา และผู้นำในภาคประชาสังคม ซึ่งเมื่อได้มีการออกแบบสังคมไทยที่อยากเห็นในการปกครองประชาธิปไตยแล้ว ก็ให้มีการคิดต่ออีกว่า เมื่อเรามีสังคมประชาธิปไตยที่ปรารถนาแล้ว ก็จำเป็นที่จะต้องมีคนที่เหมาะสมที่จะอยู่ในสังคม เพื่อให้สังคมมีความเข้มแข็ง มีเสถียรภาพ และมีความมั่นคง เป็นสุข การจะไปสู่สังคมที่วาดฝันนี้ได้นั้น ก็ต้องการคนที่อยู่ในสังคมมาสนับสนุนค้ำจุน ดังนี้ จึงนำไปสู่การแบ่งกลุ่ม และระดมความคิด เพื่อหาลักษณะของพลเมืองที่ควรจะอยู่ในสังคมประชาธิปไตยนี้ และลักษณะของคนที่ออกแบบไว้ ก็เป็นคำถามต่อไปอีกว่า จะสร้างได้อย่างไร วิธีการเรียนการสอน กระบวนการเรียนรู้ที่กำกับดูแลโดยกระทรวงศึกษาธิการอย่างที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน และการกล่อมเกลาทางสังคม เพราะแท้จริงแล้วห้องเรียนใหญ่ที่แท้จริงก็อยู่ในสังคมอีกด้วย ทั้งสองปัจจัยนี้จะนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงในการสร้างสังคมประชาธิปไตยได้หรือไม่ และอย่างไร เพื่อสร้างพลเมืองให้สอดคล้องกับระบอบการเมืองประชาธิปไตย ได้มีความเข้าใจกันจนตกผลึกทางความคิดในหมู่นักการศึกษา และผู้กำหนดนโยบายหรือไม่อย่างไร ซึ่งล้วนเป็นโจทย์ท้าทายให้มีการถกเถียง แลกเปลี่ยนทางความคิด เพื่อนำไปสู่ทางออกร่วมกัน

      ช่วงบ่าย เป็นช่วงเวลาที่สำคัญยิ่ง อันเป็นการสืบเนื่องจากภาคเช้าที่เป็นการสะท้อนให้เห็นความสำคัญของการศึกษากับการเมือง ไม่สามารถแยกออกจากกันได้ แต่นักการศึกษาส่วนใหญ่กลับไม่มีความรู้และความเข้าใจเรื่องการเมืองที่เพียงพอต่อการบูรณาการให้เข้ากับกระบวนการเรียนรู้ในสถานศึกษาได้

      การเสวนาในช่วงบ่าย โดย ดร.วิชัย ตันศิริ อดีต รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ซึ่งเป็นผู้เชี่ยวชาญด้านการศึกษา ด้านประวัติศาสตร์ และรัฐศาสตร์ ได้นำเสวนาร่วมกับ อาจารย์สุเชาวน์ มีหนองหว้า และคุณสมชาติ เจศรีชัย เป็นผู้ดำเนินการเสวนา โดยมุ่งที่การแก้ไขปัญหาประเทศในการปฏิรูปการเมืองและการปฏิรูปคน ได้มีการแลกเปลี่ยนประเด็นการเปลี่ยนแปลงสังคม เปรียบเทียบทั้งของไทยและต่างประเทศ ซึ่งการเปลี่ยนแปลงนั้น เน้นไปที่กลุ่มคนที่มีคุณภาพ การปลูกคนต้องดูที่เป้าหมายการสร้างคน และอะไรคืออุปสรรคที่ทำให้ไม่สามารถพัฒนาประชาธิปไตยได้ในประเทศไทย การสร้างคนต้องแก้ไขจุดอ่อนสังคมไทย และเสริมสร้างจุดแข็ง การเปลี่ยนแปลงประเทศไทยในปี 2475 เป็นการกระทำโดยคนกลุ่มของน้อยที่ยังไม่มีการสร้างสถาบันของระบบการเมือง และกระบวนการทางการเมือง จึงทำให้เป็นปัญหาต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน ทำให้ระบอบประชาธิปไตยไม่มีระบบรองรับ อีกทั้ง ไม่มีคนทำงานที่มีคุณสมบัติที่เหมาะสมกับแนวคิดประชาธิปไตย คือ ไม่ยึดโยงกับประโยชน์ส่วนรวม ที่มีความเป็นเจ้าของอำนาจร่วมกัน ประชาธิปไตยสำหรับสังคมไทยจึงอาจจำเป็นต้องแสวงหาระบบและแนวทางของตนเองที่เหมาะสม และสอดคล้องกับการพัฒนาทางประวัติศาสตร์สังคมของประเทศ เพื่อให้ได้ครบองค์ประกอบที่มีระบบประชาธิปไตย (การเลือกตั้ง) ความเป็นรัฐที่เข้มแข็ง มีประสิทธิภาพ และมีหลักนิติธรรมรัฐ ซึ่งจำเป็นต้องหันมาศึกษาและทบทวนประวัติศาสตร์การพัฒนาประชาธิปไตยให้เข้าใจเพื่อออกแบบสังคมประชาธิปไตยที่พยายามหาทางปฏิรูปกันอยู่ในขณะนี้ ในหลายด้าน คือ 1. การสร้างระบบราชการที่มีประสิทธิภาพและเข้มแข็ง 2. การมียุทธศาสตร์ เพื่อขจัดการทุจริตในส่วนราชการ-สร้างแนวร่วมกับภาคเอกชน 3. การคัดกรองหัวกะทิ-จัดการศึกษาเฉพาะทางให้นักศึกษาระดับตรี-โท 4. ขจัดระบบอุปถัมภ์-ระบบหัวคะแนนแบบแจกเงิน 5. จัดหลักสูตร ม.ปลาย/และหรือ ปีที่ 1 มหาวิทยาลัย เรื่อง วัฒนธรรทางการเมือง-ระบบการเมืองที่ดี สภาวะผู้นำที่ดี 7. จัดการศึกษาผู้ใหญ่ จัดตั้งสมาคมการศึกษาผู้ใหญ่ สอนทั้งศาสตร์พระราชาและการเมืองเพื่อสาธารณประโยชน์ 8. ส่งเสริมวรรณกรรม/ละคร ที่เน้นอุดมการณ์และสภาวะผู้นำ

      การเสวนาวิชาการเกี่ยวกับการเมืองและประชาธิปไตยในครั้งนี้ ได้รับความสนใจและอภิปรายกันอย่างมากจากผู้เข้าร่วมประชุมที่มาจากสถาบันอุดมศึกษาในจังหวัด ผู้นำภาคประชาชน สื่อมวลชน นักธุรกิจ และผู้นำนักศึกษา ซึ่งเป็นเวทีที่สร้างบรรยากาศของการร่วมคิด ร่วมออกแบบการปฏิรูปสังคมไทยให้กว้างขวางยิ่งขึ้น

From : http://www.fpps.or.th