สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

การเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชนกับผลประโยชน์ของประเทศ (3)

ดร.เชาวนะ ไตรมาศ¹

...ต่อจากฉบับที่แล้ว

แผนภาพ : การเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชนกับผลประโยชน์ของประเทศ

6. สรุปและเสนอแนะ

      6.1 สรุป
             6.1.1 การเลือกตั้งเป็นการคัดสรรและจัดระเบียบอำนาจให้ได้มาซึ่งผู้แทนและรัฐบาลที่มีความเป็นตัวแทนอำนาจส่วนใหญ่ ซึ่งก่อผลต่อการเข้าสู่อำนาจและการใช้อำนาจการปกครองของผู้แทนและรัฐบาลที่ต้องมีรากฐานของความชอบธรรมทางอำนาจที่ยอมรับเป็นการทั่วไปรองรับด้วย

             6.1.2 การเลือกตั้งเป็นการจัดสรรและจัดระเบียบผลประโยชน์ให้ได้มาซึ่งผู้แทนและรัฐบาลที่มีความเป็นตัวแทนผลประโยชน์ทั่วไป ซึ่งก่อผลต่อการเข้าสู่อำนาจและการใช้อำนาจการปกครองของผู้แทนและรัฐบาลที่ต้องมีรากฐานของความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ที่ยอมรับเป็นการทั่วไปรองรับด้วย

             6.1.3 กระบวนการจัดการเลือกตั้งในปัจจุบัน ให้ความสำคัญในด้านรูปแบบซึ่งมุ่งเน้นที่การจัดการเลือกตั้งให้มีความชอบด้วยกฎหมายเป็นสำคัญ ซึ่งยังไม่เพียงพอต่อการวางรากฐานของความชอบธรรมทางอำนาจ และการรากฐานของความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ที่ยอมรับเป็นการทั่วไปของผู้แทนและรัฐบาลซึ่งเป็นกระบวนการในด้านเนื้อหา ส่งผลต่อความไร้ประสิทธิภาพ และเสถียรภาพของรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งที่เน้นรูปแบบเป็นด้านหลัก ทำให้ระดับความสามารถทางการเมืองการปกครองของรัฐบาลอยู่ในระดับต่ำ ไม่มีความเข้มแข็งเพียงพอที่จะบริหารราชการแผ่นดินให้บรรลุผลสำเร็จตามกรอบนโยบายและเป้าหมายที่ควรจะเป็นได้ ส่งผลกระทบต่อเนื่องเป็นลูกโซ่ไปถึงสถานภาพของรัฐที่มีความอ่อนแอเนื่องจากปัจจัยกำลังอำนาจในส่วนที่มีความสำคัญหลักของรัฐ คือองค์กรรัฐบาลนั้นขาดความสามารถทางการเมืองการปกครองหรือมีความสามารถทางการเมืองการปกครองต่ำนั่นเอง

             6.1.4 กระบวนการจัดการเลือกตั้งให้บรรลุผลสำเร็จถึงเป้าหมายขั้นสูงนอกเหนือจากขั้นพื้นฐานที่เน้นในด้านรูปแบบคือการจัดการเลือกตั้งที่เน้นความชอบด้วยกฎหมายเพียงด้านเดียวนั้น มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องเพิ่มการจัดการเลือกตั้งในด้านเนื้อหาคือการเพิ่มจุดเน้นการจัดการเลือกตั้งที่มีความชอบธรรมทางอำนาจ และความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ที่มีความยอมรับเป็นการทั่วไปด้วย

             6.1.5 การเพิ่มกระบวนการจัดการเลือกตั้งในด้านเนื้อหาคือการเพิ่มจุดเน้นการจัดการเลือกตั้งที่มีความชอบธรรมทางอำนาจ และความยอมรับทางผลประโยชน์เป็นการทั่วไปด้วยจึงมีความจำเป็นซึ่งเป็นการต่อยอดจากฐานของกระบวนการดั้งเดิมนั้นจะเป็นคุณูปการต่อการยกระดับการพัฒนาการเลือกตั้งของไทยให้บรรลุถึงเป้าหมายขั้นสูงอันเป็นการสร้างผลเลิศในกระบวนการจัดการเลือกตั้งที่เป็นการสร้างความสามารถทางการปกครองให้เกิดแก่รัฐบาลและการสร้างรากฐานความเข้มแข็งให้แก่รัฐในท้ายที่สุดได้เป็นอย่างดีอีกด้วย

      6.2 เสนอแนะ
             6.2.1 การสร้างกระบวนการจัดการเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชน ควรเพิ่มความตระหนักในความสำคัญของการแสวงหาและการบรรลุถึงซึ่งเป้าหมายที่แท้จริงและเป้าหมายที่เป็นเลิศของการเลือกตั้ง คือเป้าหมายการสร้างความสำเร็จของรัฐในการจัดระเบียบอำนาจและการจัดสรรประโยชน์ในระบบการเมือง เพื่อวางรากฐานให้แก่ประเทศในการสร้างความมั่นคง มั่งคั่งและยั่งยืน ยกสถานะขึ้นเป็นรัฐที่เข้มแข็งและมีรัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครอง

             6.2.2 การสร้างกระบวนการจัดการเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชน ควรส่งเสริมให้มีกระบวนการจัดการเลือกตั้งให้สามารถทำหน้าที่ในภารกิจที่สามารถบรรลุเป้าหมายขั้นสูงได้ โดยสามารถสร้างสัมฤทธิผลของการเลือกตั้งได้ครบถ้วนทั้งในทางรูปแบบและทางเนื้อหา

      6.2.3 การสร้างกระบวนการจัดการเลือกตั้งที่สามารถสร้างสัมฤทธิผลของการเลือกตั้งได้ครบถ้วนทั้งในทางรูปแบบและทางเนื้อหาของกระบวนการจัดการเลือกตั้งประกอบด้วย
                     (1) กระบวนการขั้นพื้นฐาน ซึ่งเป็นการสร้างความชอบด้วยกฎหมายในการจัดการเลือกตั้งนั้น เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการกำกับดูแล การควบคุมตรวจสอบ และการบังคับลงโทษในกระบวนการจัดการเลือกตั้ง

                     (2) กระบวนการขั้นสูง ซึ่งเป็นการสร้างความชอบธรรมในการจัดระเบียบอำนาจและสร้างความเป็นธรรมในการจัดสรรผลประโยชน์นั้น เป็นกระบวนการที่เกี่ยวข้องกับการส่งเสริมสนับสนุน การวิจัยพัฒนา ฐานข้อมูลและการเชื่อมโยงเ ผยแพร่ สื่อสาร ประสานในกระบวนการจัดการเลือกตั้ง

      6.3. ผลลัพธ์รวบยอด
             6.3.1 การสร้างรัฐที่เข้มแข็ง ควรมีรัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองปกครองเพียงพอ ซึ่งจำเป็นต้องมีฐานรองรับของการเข้าสู่อำนาจและการใช้อำนาจที่มีทั้งความชอบด้วยกฎหมาย ความเป็นตัวแทนอำนาจทางการเมืองที่ชอบธรรม และความเป็นตัวแทนผลประโยชน์ที่เป็นธรรมเป็นที่ยอมรับทั่วไป

             6.3.2 การสร้างรัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครองเพียงพอ ควรผ่านกระบวนการจัดการเลือกตั้งที่บรรลุผลสัมฤทธิ์ทั้งด้านรูปแบบและด้านเนื้อหา โดยมีผลครอบคลุมทั้งการสร้างความชอบด้วยกฎหมายทางกระบวนการ ความชอบธรรมทางอำนาจ และความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ ที่ยอมรับเป็นการทั่วไป

             6.3.3 การสร้างกระบวนการจัดการเลือกตั้งที่บรรลุผลสัมฤทธิ์ทั้งด้านรูปแบบและด้านเนื้อหา ควรเพิ่มความสำคัญในกระบวนการขั้นสูงเพิ่มเติมจากกระบวนการขั้นพื้นฐาน ซึ่งเป็นการบรรลุผลเลิศและความสมบูรณ์ของกระบวนการจัดการเลือกตั้งที่มีความครอบคลุมครบถ้วน อันเป็นหัวใจสำคัญของการเลือกตั้งทั้งสองส่วนคือ ในส่วนของการจัดการเลือกตั้งที่มีความชอบด้วยกฎหมาย และในส่วนของการจัดระเบียบอำนาจทางการเมืองที่มีความชอบธรรม และการจัดสรรผลประโยชน์ทั่วไปของมหาชนที่มีความเป็นธรรมเพื่อประโยชน์สูงสุดของคนจำนวนมากสุดโดยแท้จริง

¹ที่ปรึกษา สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ มีผลงานเขียนด้านการเมืองการปกครองหลายเล่มที่ตีพิมพ์โดยสถาบันนโยบายศึกษา อาทิ การใช้กลไกรัฐธรรมนูญสำหรับประชาชน (2545), นโยบายพรรคการเมืองไทย (2547), การเมืองในรัฐธรรมนูญ (2551) ฯลฯ

From : http://www.fpps.or.th