สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

การเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชนกับผลประโยชน์ของประเทศ (1)

ดร.เชาวนะ ไตรมาศ¹

1. ความสำคัญของการเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชน

      การเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชน เป็นกระบวนการเลือกตั้งที่มีความมุ่งหวังต่อความมีสัมฤทธิผลทางการเมืองในระบอบประชาธิปไตยแบบสัญญาประชาคม โดยในกระบวนการเลือกตั้งนั้น สามารถช่วยกระตุ้นการขับเคลื่อนการทำงานของกลไกสำคัญในองคาพยพของระบบการเมืองที่มีความครอบคลุมทั้งระบบอย่างเป็นองค์รวมทั้งในส่วนของโครงสร้าง (โครงสร้างส่วนบน โครงสร้างส่วนกลาง และโครงสร้างส่วนล่าง) ในส่วนของหน้าที่ (ก่อรูปนโยบายและกฎหมาย ระดมการมีส่วนร่วมและการกล่อมเกลาทางการเมือง การเข้ามีส่วนร่วม การรวบรวมและการเรียกร้องสิทธิประโยชน์) ในส่วนของกระบวนการ (การเข้าสู่อำนาจ การใช้อำนาจ การพ้นจากอำนาจและการสืบทอดอำนาจ) ในส่วนของเป้าหมาย (ความชอบธรรมในการจัดระเบียบอำนาจและความเป็นธรรมในการจัดสรรผลประโยชน์) ในส่วนของวิธีการ (การแข่งขัน การเปิดกว้างของทางเลือก การลงคะแนนแบบลับ การมีวาระแน่นอน ความเป็นอิสระ ความเสมอภาค ความเป็นทั่วไป) และในส่วนของกิจกรรม (กิจกรรมทางการเมืองของพรรคทางการเมืองและผู้สมัครรับเลือกตั้ง และกิจกรรมทางการเมืองของผู้ออกเสียงเลือกตั้ง) ที่มีนัยสำคัญต่อระบบการเมืองการปกครองในระบอบประชาธิปไตยแบบสัญญาประชาคม โดยที่ระบบการเมืองสามารถระดมพลังอย่างกว้างใหญ่ไพศาลของประชาชนเข้าร่วมสร้างปฏิบัติการทางการเมืองร่วมกันทั่วทั้งระบบ

      การเลือกตั้งช่วยสร้างแรงจูงใจที่มีพลังอย่างไพศาลให้เกิดการขับเคลื่อนทางการเมืองอย่างกว้างขวางทั้งพลังในส่วนที่เกี่ยวกับอุดมการณ์ ที่ก่อให้เกิดผลต่อความเป็นเจตนารมณ์ทั่วไปที่อิงกับเหตุผล คุณธรรมและคุณค่าของความดีงามที่เป็นความคาดหวังของคนส่วนใหญ่ พลังในส่วนที่เกี่ยวกับอำนาจที่ก่อให้เกิดผลต่อความเป็นตัวแทนอำนาจทั่วไปที่อิงกับฉันทานุภาพของคนส่วนใหญ่ และพลังในส่วนที่เกี่ยวกับผลประโยชน์ ที่ก่อให้เกิดผลต่อความเป็นตัวแทนผลประโยชน์ทั่วไปที่อิงกับความเรียกร้องต้องการของคนส่วนใหญ่

      การเลือกตั้งเป็นการก่อตั้งรัฐบาลแห่งปวงชน ซึ่งเป็นรัฐบาลที่การได้อำนาจมีความสัมพันธ์กับประชาชนและเป็นรัฐบาลที่การใช้อำนาจมีความผูกพันกับความรับผิดชอบและตอบสนองต่อประชาชน

      การเลือกตั้งส่งผลต่อการเข้าสู่อำนาจและการใช้อำนาจของผู้แทนและรัฐบาลที่มีความชอบธรรมทางอำนาจและความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ที่มีความยอมรับเป็นการทั่วไป ส่งผลต่อการก่อรูปกฎหมาย และนโยบาย

      ความชอบธรรมทางอำนาจและความเป็นธรรมทางผลประโยชน์ที่มีความยอมรับเป็นการทั่วไปของผู้แทนและรัฐบาล เป็นรากฐานสำคัญในการสนับสนุนรัฐบาลให้เป็นรัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครองที่เข้มแข็ง

      รัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครองที่เข้มแข็ง เป็นรากฐานสำคัญในการสร้างรัฐที่เข้มแข็ง และรัฐที่เข้มแข็งเป็นรากฐานให้เกิดความมั่นคงและความมั่งคั่งที่ยั่งยืน

      รัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครอง รัฐที่มีความเข้มแข็งมีความมั่นคงและความมั่งคั่ง อย่างยั่งยืน จะเป็นผลประโยชน์ทั่วไปที่สำคัญของประเทศซึ่งเป็นประโยชน์ร่วมทั้งของรัฐ รัฐบาล และประชาชน

2. แนวคิดพื้นฐานและหลักเหตุผลของการเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชน

      แนวคิดพื้นฐานและหลักเหตุผลที่เชื่อมโยงให้เห็นถึงความสำคัญและความสัมพันธ์ระหว่างการเลือกตั้งกับผลประโยชน์ของประเทศ ซึ่งเกี่ยวข้องกับการจัดระเบียบอำนาจที่ชอบธรรมและจัดสรรผลประโยชน์ที่เป็นธรรม และส่งผลต่อความมั่นคงของรัฐ และความมั่งคั่งของประชาชนอย่างมีความยั่งยืนนั้น สามารถพิจารณาได้จากแนวความคิดของสำนักธรรมชาติ ที่อธิบายว่ามนุษย์มีความเป็นสัตว์สังคมและสัตว์การเมืองโดยสัญชาตญาณนั้น ทำให้มนุษย์จำเป็นต้องดำรงชีวิตและดำเนินชีวิตอยู่ในวิถีครรลองของการเมืองเพื่อความอยู่รอดและความเป็นอยู่อย่างสมบูรณ์พูนสุขได้โดยที่มีการพึ่งพาอาศัยซึ่งกัน และแนวคิดของสำนักสัญญาประชาคม ที่อธิบายว่ามนุษย์ซึ่งมีความเป็นเจ้าของทั้งสิทธิและอำนาจติดตัวมาแต่กำเนิด เป็นผู้สร้างรัฐและรัฐบาลในประชาคมการเมืองของตนขึ้นมาเองเพื่อให้มีหน้าที่รับผิดชอบและสนองตอบต่อคุณค่าที่เป็นเป้าหมายสูงสุดของการมีชีวิตที่สุขสมบูรณ์นั้น ได้สร้างหลักคิดสำคัญเกี่ยวกับความสัมพันธ์เชื่อมโยงและความมีพันธะผูกพันต่อกันระหว่าง มนุษย์กับรัฐ การเมืองการปกครอง รัฐบาลและการเลือกตั้งใน 4 ประการด้วยกันคือ

      1. มนุษย์เชื่อว่าคุณภาพชีวิตของตนจะดีหรือร้ายขึ้นอยู่กับความดีหรือความไม่ดีของรัฐบาลอย่างสอดคล้องสัมพันธ์กัน

      2. มนุษย์เชื่อว่าการเลือกรัฐบาลเป็นสิทธิของตนซึ่งเชื่อว่ารูปแบบของรัฐบาลควรถูกกำหนดขึ้นมาจากสิทธิในทางเลือกหรือความต้องการที่เป็นเจตจำนงอิสระของประชาชนเองไม่ใช่รูปแบบของรัฐบาลที่รัฐและผู้ปกครองเป็นผู้กำหนดขึ้นเองหรือกำหนดขึ้นมาให้ล่วงหน้าแล้ว

      3. มนุษย์เชื่อว่าตนมีความสามารถในการแยกแยะระว่างรัฐบาลที่ดี และรัฐบาลที่ไม่ดี ซึ่งเชื่อว่าคนสามารถเรียนรู้ และตัดสินใจแยกแยะได้เองว่ารัฐบาลแบบไหนที่จะสร้างผลกระทบให้แก่ตนอย่างไร และควรสร้างรัฐบาลที่ดีอย่างไร

      4. มนุษย์เชื่อว่าการเลือกตั้งเป็นการส่งอาณัติทางการเมืองของตนในประชาคมการเมืองนั้นเพื่อมอบความชอบธรรมให้ผู้แทนและรัฐบาลใช้อำนาจปกครองแทนตน ไม่ใช่เป็นการเปลี่ยนแปลงความเป็นเจ้าของอำนาจจากตนไปเป็นของผู้แทนและรัฐบาล ประชาชนจึงเชื่อว่าตนยังสามารถเปลี่ยนแปลงผู้แทนและรัฐบาลที่ใช้อำนาจนั้นในทางที่เสื่อมเสียหรือก่อความเสียหายได้อยู่เสมอแม้ไม่เป็นไปตามกำหนดวาระก็ตาม

      การเลือกตั้งทั่วไป เป็นกระบวนการคัดสรรทางการเมืองโดยการแสดงเจตนารมณ์ทั่วไปของประชาชนตามหลักสัญญาประชาคม เพื่อความมุ่งหมายในการได้มาซึ่งอำนาจและผลประโยชน์ของฝักฝ่ายทางการเมืองฝ่ายข้างมากที่มีความเป็นตัวแทนอำนาจและประโยชน์ทั่วไปของส่วนรวม

      การเลือกตั้งจึงส่งผลโดยตรงต่อการได้มาซึ่งผู้แทนและรัฐบาล ซึ่งผู้แทนและรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งจะสามารถปกครองประเทศได้ดีมีประสิทธิภาพ และเสถียรภาพหรือไม่ ก็ขึ้นอยู่กับการเลือกตั้งว่าเป็นกระบวนการจัดระเบียบอำนาจที่ชอบธรรมและจัดสรรผลประโยชน์ที่เป็นธรรมมากน้อยเพียงใด ไม่ได้ขึ้นอยู่กับว่าวาระในการดำรงตำแหน่งของผู้แทนและรัฐบาลตามที่กฎหมายกำหนดสั้นหรือยาว แต่ขึ้นอยู่กับกระบวนการและผลพวงของการเลือกตั้งว่าเป็นที่ยอมรับของประชาชนมากหรือน้อยเพียงใดเป็นสำคัญ ซึ่งจะส่งผลต่อการได้มาซึ่งรัฐบาลที่มีความชอบธรรมไม่ใช่เพียงแต่เป็นรัฐบาลที่มีความชอบด้วยกฎหมายเพียงด้านเดียวเท่านั้น

      ทั้งนี้เพราะมาตรฐานทั่วไปของรัฐบาลที่สามารถปกครองประเทศได้ดีมีประสิทธิภาพ หรือการเป็นรัฐบาลที่มีความสามารถทางการเมืองการปกครองหรือไม่นั้น สามารถเทียบวัดได้จากความมั่งคั่งของประชาชนที่สามารถทำกิจในประโยชน์ตนได้อย่างเป็นปกติสุข และวัดได้จากความมั่นคงของรัฐที่ผู้ปกครองสามารถทำกิจในประโยชน์สาธารณะได้อย่างราบรื่นปลอดข้อจำกัดจากปัญหาอุปสรรค

      บนฐานของแนวคิด หลักการและเหตุผลดังข้างต้น ได้ยืนยันให้เห็นว่าการเลือกตั้งเป็นหน้าที่ที่มีความสำคัญและมีความจำเป็นของระบบการเมือง ซึ่งเป็นหน้าที่ในส่วนที่มีนัยสำคัญต่อการวางรากฐานผลประโยชน์สำคัญสูงสุดของประเทศ คือการสร้างความมั่นคง และความมั่งคั่ง อย่างยั่งยืนของรัฐและประชาชน ทั้งนี้โดยการได้มาซึ่งเป้าหมายผลประโยชน์สำคัญสูงสุดของประเทศดังกล่าว ขึ้นอยู่กับปัจจัยสำคัญหลักที่การสร้างความสำเร็จขั้นสูงของการเลือกตั้งที่ต้องหวังผลที่มีความสมบูรณ์ครบถ้วนในเป้าหมายสำคัญหลัก 3 ประการด้วยกันคือ
      1. การเลือกตั้งที่มีความชอบด้วยกฎหมายในกระบวนการเลือกตั้ง
      2. การเลือกตั้งที่มีความชอบธรรมในกระบวนการคัดสรรและการจัดระเบียบอำนาจ
      3. การเลือกตั้งที่มีความเป็นธรรมในการจัดสรรประโยชน์ทั่วไปของส่วนรวม

      การเลือกตั้งจึงเป็นโครงสร้างหน้าที่ที่จำเป็นและเป็นทั้งเป้าหมายและวิธีการเพื่อบรรลุผลสำเร็จในการสร้างรากฐานของระบบการเมืองและประเทศให้มีความมั่นคงเข้มแข็งเป็นปึกแผ่น โดยเฉพาะในการแก้ปัญหาตามสภาพพื้นฐานที่ดำรงอยู่และการพัฒนาตามเป้าหมายที่พึงประสงค์ของประเทศไปพร้อมๆ กัน

3 ความสำคัญของการเลือกตั้งเชิงปฏิรูปของประชาชนที่มีต่อผลประโยชน์ของประเทศ

      3.1 การเมืองและการเลือกตั้งที่สามารถจัดระเบียบอำนาจที่ชอบธรรมและจัดสรรผลประโยชน์ที่เป็นธรรม กับความมั่นคงของรัฐ และความมั่งคั่งของประชาชน

      3.1.1 ความสำเร็จในการสร้างความมั่นคง มั่งคั่ง และยั่งยืนของประเทศและประชาชน เริ่มจากความสามารถของรัฐในการจัดระเบียบอำนาจและการจัดสรรประโยชน์ในระบบการเมือง และการหลุดพ้นจากวงจรอุบาทว์ทางการเมือง ซึ่งเป็นปัญหาพื้นฐานของระบบการเมืองที่หมุนเวียนอยู่ในวังวนของการจัดการเลือกตั้ง การจัดตั้งรัฐบาล การขัดแย้งทางการเมืองและวิกฤติรัฐธรรมนูญ การรัฐประหาร การยกเลิกรัฐธรรมนูญ การจัดทำและประกาศใช้รัฐธรรมนูญใหม่ โดยที่ระบบการเมืองยังก้าวไปไม่พ้นจากวังวนของปัญหา และเป็นเหตุใหญ่ให้ระบบการเมืองและประเทศไม่สามารถสลัดให้หลุดพ้นออกไปจากปัญหาดั้งเดิมเช่นนี้ได้และไม่สามารถเริ่มต้นที่จะตั้งหลักใหม่ได้ จึงไม่มีโอกาสที่จะยกระดับขึ้นไปถึงขั้นตอนใหม่ของการพัฒนาต่อไปในอนาคตได้

      3.1.2 การเลือกตั้งเป็นการขับเคลื่อนกลไกการจัดระเบียบอำนาจ และการจัดสรรประโยชน์ทุกภาคส่วนทั้งองคาพยพของระบบการเมือง ซึ่งเป็นการสร้างกำลังความสามารถให้กลไกสำคัญของระบบการเมืองทุกภาคส่วนทั้งที่อยู่ในโครงสร้างส่วนบนคือรัฐบาลและรัฐสภา โครงสร้างส่วนกลางคือพรรคการเมือง และโครงสร้างพื้นฐานคือกลุ่มผลประโยชน์และประชาชนต่างได้ทำหน้าที่หลักใน 2 ด้านคือ (1) การจัดระเบียบอำนาจ กับ (2) การจัดสรรผลประโยชน์

      3.1.3 การเลือกตั้งเป็นเช่นไรประเทศไทยเป็นเช่นนั้น การเลือกตั้งเป็นการสะท้อนภาพความต้องการของประชาชนที่เป็นรูปธรรมทั้งการแสดงออกและผลได้ทางการเมือง โดยที่ประชาชนซึ่งเป็นเจ้าของอำนาจเป็นฝ่ายตัดสินใจร่วมกันในการเลือกผู้แทนและรัฐบาลด้วยตัวเอง ภายใต้แรงจูงใจที่มีพลังครบทุกด้านทั้งแรงจูงใจใฝ่อำนาจ ใฝ่ผลประโยชน์ และใฝ่อุดมการณ์ ก่อให้เกิดพลังอิทธิพลในการจัดระเบียบอำนาจ และจัดสรรประโยชน์พร้อมกัน ซึ่งส่งผลบั้นปลายต่อการสร้างความชอบธรรมในการจัดระเบียบอำนาจ และการสร้างความเป็นธรรมในการจัดสรรประโยชน์ทั่วไปขึ้นในระบบการเมืองด้วย

      3.1.4 ความสำเร็จในการสร้างความสามารถของรัฐในการจัดระเบียบอำนาจและการจัดสรรประโยชน์ในระบบการเมือง และการหลุดพ้นจากวงจรอุบาทว์ทางการเมืองเริ่มจากการเลือกตั้งที่ประสบความสำเร็จทั้งในทางรูปแบบและทางเนื้อหา กล่าวคือการเลือกตั้งที่สามารถทำหน้าที่เป็นปัจจัยสร้างความสำเร็จให้แก่ระบบการเมืองได้ การเลือกตั้งเองก็ต้องบรรลุถึงเป้าหมายความสำเร็จได้ด้วย

      3.1.5 การเลือกตั้งที่ประสบความสำเร็จเริ่มจากการบรรลุภารกิจขั้นสูงในการจัดการเลือกตั้งให้มีสัมฤทธิผลทั้งในทางรูปแบบและทางเนื้อหา การเลือกตั้งที่บรรลุถึงเป้าหมายความสำเร็จได้ ควรประกอบด้วยการเลือกตั้งที่มีผลสัมฤทธิ์ทั้งในทางรูปแบบ คือการเลือกตั้งที่มีความชอบด้วยกฎหมายในกระบวนการจัดการเลือกตั้ง และการเลือกตั้งที่มีผลสัมฤทธิ์ในทางเนื้อหา คือการเลือกตั้งที่มีความชอบธรรมในการจัดระเบียบอำนาจและมีความเป็นธรรมในการจัดสรรผลประโยชน์

      3.2 การเลือกตั้งสนองหน้าที่หลักของระบบการเมือง กับการทำงานที่สมบูรณ์ครบถ้วนทั้งระบบของกลไกและกระบวนการหลักในองคาพยพของระบบการเมือง
      3.2.1 ระบบการเมือง : การเลือกตั้งเป็นการแสดงเจตนารมณ์ทั่วไปของประชาชนรับรองความชอบธรรมในการได้อำนาจและการใช้อำนาจเพื่อจัดสรรประโยชน์ทั่วไปที่เป็นธรรม ทำให้เกิดการยอมรับระบบข้างมากที่เป็นตัวแทนส่วนรวม และความผูกพันในการรับผิดชอบและตอบสนองความต้องการของส่วนรวม และประโยชน์ทั่วไป

      3.2.2 โครงสร้างทางการเมือง : การเลือกตั้งเป็นการก่อปฏิสัมพันธ์ร่วมกันทุกภาคส่วนระหว่างโครงสร้างส่วนบนซึ่งมีรัฐสภาและรัฐบาลทำหน้าที่จัดสรรผลประโยชน์ผ่านทางกฎหมายและนโยบาย โครงสร้างส่วนกลางซึ่งมีพรรคการเมืองทำหน้าที่เป็นตัวแทนเชื่อมโยงผลประโยชน์ผ่านทางการระดมการมีส่วนร่วมทางการเมือง การเสนอข้อมูลข่าวสารและการสร้างกระบวนการกล่อมเกลาทางการเมือง และโครงสร้างส่วนล่างซึ่งมีประชาชนและกลุ่มผลประโยชน์ทำหน้าที่รวบรวม เรียกร้อง ต่อรองผลประโยชน์และเข้ามีส่วนร่วมทางการเมือง การก่อปฏิสัมพันธ์ร่วมกันในระหว่างภาคส่วนต่างๆดังกล่าวทำให้ระบบการเมืองทำหน้าที่ได้สมบูรณ์ถึงระดับที่เป็นผลเลิศและช่วยสร้างสมดุลให้ระบบการเมืองไปในตัวได้ด้วย เนื่องจากโครงสร้างสถาบันหลักทางการเมืองต่างได้ทำหน้าที่เฉพาะทางของตนได้อย่างเป็นพหุภาพ มีการสื่อสารและการถ่วงดุลทางการเมืองระหว่างกันโดยครอบคลุมครบถ้วน

      3.2.3 หน้าที่ทางการเมือง : การเลือกตั้งเป็นการอำนวยโอกาสให้ประชาชนสามารถเข้าถึงการเมืองได้โดยตรง โดยกว้างขวางและสามารถสร้างผลสัมฤทธิ์จากการเข้ามีส่วนร่วมทางการเมืองได้อย่างเต็มรูปได้ทั้งในส่วนของอำนาจและผลประโยชน์ โดยไม่ต้องต่อสู้ดิ้นรนเองโดยที่มีการก่อรูปและการเสนอ-สนองและการแสวงหาพันธะผูกพันเชิงนโยบายและกฎหมายโดยโครงสร้างส่วนบน มีการระดมการเข้าร่วมทางการเมืองและการหล่อหลอมกล่อมเกลาทางการเมืองโดยโครงสร้างส่วนกลาง มีการรวบรวม-เรียกร้อง การกดดัน-ต่อรอง การสนับสนุน-โต้แย้งสิทธิประโยชน์โดยโครงสร้างส่วนล่าง

      3.2.4 กระบวนการทางการเมือง : การเลือกตั้งเป็นการสร้างผลิตผลบั้นปลายของกระบวนการหลักทางการเมืองที่สามารถบรรลุถึงได้ทั้งในด้านของอำนาจและในด้านของผลประโยชน์พร้อมกัน ทำให้กระบวนการทางการเมืองมีความเป็นชีวิตทางการเมืองเพื่อการจัดสรรอำนาจ โดยการแข่งขันทางการเมืองระหว่างกลุ่มอำนาจที่มีความเป็นฝักฝ่ายทางการเมืองบรรลุได้ถึงการสร้างฉันทานุมัติให้แก่อำนาจของฝ่ายข้างมากได้ ซึ่งจะส่งผลบั้นปลายต่อความชอบธรรมทางอำนาจและการยอมรับทั่วไป และทำให้กระบวนการทางการเมืองมีความเป็นชีวิตทางประชาธิปไตยเพื่อการจัดสรรประโยชน์ โดยการเสนอ สนอง รวบรวม เรียกร้อง กดดัน ต่อรองทางผลประโยชน์ที่มีความแตกต่างหลากหลายได้บรรลุถึงการสร้างฉันทานุมัติให้แก่ประโยชน์ทั่วไปของประชาชนส่วนรวมได้ ซึ่งจะส่งผลบั้นปลายต่อความเป็นธรรมทางผลประโยชน์และการยอมรับทั่วไป

      3.3 ผู้แทนและรัฐบาลจากการเลือกตั้ง กับคุณภาพประชาชนและประเทศ

      3.3.1 การอิงกับหลักลัทธิและระบอบประชาธิปไตย : การเลือกตั้งเป็นการเข้าร่วมของพลังประชาชนที่ยึดโยงกับกระบวนการคัดสรรทางการเมือง ที่ก่อให้เกิดผลผลิตทางอำนาจ นโยบาย กฎหมาย และสิทธิประโยชน์ตามที่ถูกกำหนดโดยเจตจำนงร่วมทางการเมืองของคนส่วนใหญ่ตามวิถีครรลองของความเป็นอิสระ เสรีและความเป็นพหุภาพของกลุ่มอำนาจและกลุ่มผลประโยชน์ ซึ่งจะส่งผลบั้นปลายต่อการได้มาซึ่งผู้แทน และรัฐบาลที่ผ่านกระบวนการแลกเปลี่ยน โต้ตอบ การเสนอและการสนองร่วมระหว่างประชาชน กลุ่มอิทธิพล กลุ่มผลประโยชน์กับผู้สมัครและพรรคการเมืองตามที่พลังประชาชนกำหนด

      3.3.2 การอิงกับหลักอธิปไตยของปวงชน : การเลือกตั้งเป็นการยึดโยงระหว่างการได้อำนาจกับการสนองประโยชน์ของประชาชนโดยการออกเสียงแบบเป็นการทั่วไปของคนส่วนใหญ่ เพื่อสะท้อนการแสดงออกถึงเจตจำนงทางการเมืองที่มีต่อความเป็นตัวแทนทั้งทางอำนาจ นโยบาย กฎหมาย และสิทธิประโยชน์พร้อมกัน ผู้แทนและรัฐบาลจึงมีความเป็นตัวแทนอำนาจและผลประโยชน์ทั่วไปของประชาชน ซึ่งเป็นไปตามหลักอธิปไตยของปวงชนที่อำนาจของประชาชนนั้นผู้แทนและรัฐบาลย่อมได้มาและใช้ไปเพื่อประโยชน์ของประชาชนเองด้วย

      3.3.3 การอิงกับหลักรัฐบาลของปวงชน : การเลือกตั้งเป็นการยึดโยงกับกระบวนการโต้ตอบกันอย่างกว้างขวางและเป็นระบบเปิดเพื่อการยุติประเด็นพิพาทโต้แย้งทางอำนาจ นโยบายและสิทธิประโยชน์ระหว่างกลุ่มฝักฝ่ายทางการเมืองเพื่อการยืนยันถึงการได้รับอาณัติทางการเมืองที่แท้จริง ที่มีความหนักแน่นและถูกเลือกจากการตัดสินใจร่วมกันผ่านผลการออกเสียงของคนส่วนใหญ่ ซึ่งถือเป็นพันธะที่ผู้แทนและรัฐบาลใช้อ้างอิงให้เป็นทิศทางและแนวทางในการสนองตอบต่อผลประโยชน์ของประชาชนและประเทศส่วนรวมได้อย่างชอบธรรม เป็นธรรม เป็นที่ยอมรับทั่วไป สามารถใช้เป็นฐานต่อยอดไปเป็นอาณัติทางกฎหมายและนโยบายของรัฐบาล ซึ่งถือเป็นผลผลิตของผู้แทนและรัฐบาลที่ได้รับอาณัติทางการเมืองมาจากประชาชนมาใช้ให้สนองตอบและส่งมอบต่อผลประโยชน์ของประชาชนในรูปที่เป็นอาณัติทางกฎหมายและนโยบายต่อไป

      3.3.4 การอิงกับหลักผู้แทนของปวงชน : การเลือกตั้งเป็นการยึดโยงกับพันธะในความเป็นตัวแทนปวงชนร่วมกันของกลไกอำนาจการเมืองทุกฝ่าย ทั้งพรรคการเมือง สภาผู้แทน และรัฐบาลที่ต้องผนึกประสานความร่วมมือกันบนฐานของการรับผิดชอบ-ตอบสนองต่อปวงชนตลอดวาระการเลือกตั้ง ซึ่งทั้งผู้แทนและรัฐบาลต่างมีความเป็นเนื้อเดียวกันในผลผูกพันของความเป็นตัวแทนอำนาจและตัวแทนผลประโยชน์ของประชาชนอย่างมั่นคงและต่อเนื่องทั้งในส่วนของการดำเนินนโยบายทางการเมืองเพื่อสนองเป้าหมายทางการเมือง และนโยบายทางกฎหมายอันได้แก่แนวนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐตามรัฐธรรมนูญเพื่อสนองเป้าหมายทางกฎหมายพร้อมกันไปด้วย

(อ่านต่อฉบับหน้า)

¹ที่ปรึกษา สำนักงานศาลรัฐธรรมนูญ
¹มีผลงานเขียนด้านการเมืองการปกครองหลายเล่ม ตีพิมพ์โดยสถาบันนโยบายศึกษา อาทิ ขอดเกล็ดรัฐธรรมนูญไทย (2540), การเลือกตั้งแบบใหม่ : ทำไมคนไทยต้องไปเลือกตั้ง (2542), เลือกตั้งอย่างไร : คนไทยและประเทศจึงไม่เสียโอกาส (2543) ฯลฯ

From : http://www.fpps.or.th