สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

พลเมืองไทย พลเมืองอาเซียน

การเปิดเสรีอาเซียน ใกล้สู่ความเป็นจริงทุกที ปี พ.ศ. 2558 กลุ่มประเทศอาเซียนที่ประกอบด้วย ไทย ลาว กัมพูชา เวียดนาม พม่า มาเลเซีย สิงคโปร์ บรูไน ฟิลิปปินส์ และอินโดนีเซีย จะมีการแลกเปลี่ยนทางด้านเศรษฐกิจตามกรอบความร่วมมือทางเศรษฐกิจของประชาคมอาเซียน (ASEAN ECONOMY COMMUNITY –AEC) นั่นหมายความว่า ประชาคมอาเซียน หรือ เออีซี ต้องการให้บรรดาประเทศสมาชิกในอาเซียนสามารถเคลื่อนย้ายการผลิต อันประกอบด้วย เงินทุน และแรงงาน รวมถึงสินค้าและบริการระหว่างกันด้วย

พลเมืองในทุกชาติที่เป็นสมาชิกอาเซียนจะมีการเคลื่อนย้ายถิ่นฐานการทำงานระหว่างประเทศเพื่อเปิดรับโอกาสทางเศรษฐกิจในกลุ่มประเทศสมาชิกที่พัฒนามากแล้วอย่างสิงคโปร์ ประเทศที่พัฒนาอุตสาหกรรมสำเร็จอย่างมาเลเซีย ซึ่งเน้นไปทางด้านเทคโนโลยี นวัตกรรม และโครงสร้างพื้นฐานที่ดีในการทำธุรกิจ ส่วนกลุ่มสมาชิกประเทศที่ยังต้องพัฒนาด้านแรงงาน ทรัพยากรธรรมชาติ และที่ดิน ก็มีหลายประเทศ ซึ่งประเทศไทยก็ยังนับว่าพอมีพื้นฐาน แต่ยังไม่อาจพัฒนาความสามารถสู่ความสำเร็จได้ แม้ว่าจะเป็นประเทศผู้นำตั้งแต่แรกในการจัดตั้งกลุ่มอาเซียนตามกรอบความร่วมมือทางการเมือง ก่อนพัฒนาสู่ความร่วมมือทางเศรษฐกิจในปัจจุบัน

ดังนี้ การพัฒนาศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ของประเทศ จึงถือว่าเป็นต้นทุนที่มีพลังที่สุด เพราะคนคือทรัพย์สินที่จะแปรเปลี่ยนเป็นทุนในหลายรูปแบบ ที่ศักยภาพของเขาจะสร้างสรรค์สิ่งต่างๆ ขึ้นมาได้ และมีความสามารถที่จะอยู่ที่ใดก็ได้ในโลก ที่พร้อมรับการเปลี่ยนแปลง ความไม่แน่นอนที่เกิดขึ้นตลอดไม่ว่าในอาเซียนหรือในโลก

รัฐบาลจึงควรมีนโยบายที่ชัดเจนในการสร้างพลเมืองไทย เพื่อเป็นพลเมืองอาเซียน ให้มีความสามารถทัดเทียมต่างประเทศ ต้องส่งเสริมเสรีภาพในการแสดงออก ให้มีความสามารถคิดวิเคราะห์ มีความรู้ มีความรับผิดชอบต่อตนเองและสังคม ยอมรับความแตกต่างหลากหลายทั้งภาษา วัฒนธรรม เพราะหลายชาติหลายภาษาต้องทำงานด้วยกัน และมีทักษะความสามารถที่จะสื่อสาร เจรจากับคนต่างชาติต่างภาษาได้ ซึ่งทุกวันนี้หลายฝ่ายต่างวิตกในความสามารถและศักยภาพของคนไทยที่ยังไม่เข้าใจและใจยังไม่พร้อมกับการเปลี่ยนแปลงนี้ โดยเฉพาะในภาคการศึกษาที่ยังขาดความรู้ความเข้าใจของความเป็นมาและพัฒนาการของอาเซียน ทำไมประเทศไทยจึงอยู่ในประชาคมอาเซียน มีความจำเป็นอย่างไร ประเทศไทยและคนไทยจะได้-เสีย อะไร อะไรคือจุดเด่น-ด้อยของคนไทย เพื่อปรับความด้อย เสริมความเด่น ให้เป็นความสามารถเพื่อสร้างและเสริมโอกาสในอาเซียนและประเทศสมาชิกต่างๆ มีความแตกต่างทางศักยภาพอย่างไร ไม่ใช่มุ่งแต่จัดศูนย์อาเซียน นิทรรศการอาเซียน ให้รู้ชุดประจำชาติและภาษาของแต่ละประเทศ อย่างที่โหมโรงกันอยู่ขณะนี้

ในอีกสามปีข้างหน้า คนไทยต้องพูดกับคนทั้งอาเซียนให้รู้เรื่อง ต้องเปิดตัวเปิดใจศึกษาหาความรู้จากเพื่อนบ้านให้มาก ยิ่งรู้มากยิ่งต้องปรับตัวมาก และยิ่งมีฐานข้อมูลเพียงพอต่อการตัดสินใจเลือกรับสิ่งต่างๆ ซึ่งหมายความว่า เราต้องให้ความสำคัญกับการพัฒนาทรัพยากรเรื่องคนให้อยู่ในมาตรฐานสากล ต้องเปลี่ยนวิธีการเรียนการสอนใหม่ให้ฝึกฝนการใช้สมองที่ต้องรู้คิดมากกว่ารู้จำ รู้ความแตกต่าง รู้ความรับผิดชอบ รู้ความรักสามัคคี ที่จะอยู่ที่ใดก็มีแต่สร้างสันติสุข และที่สำคัญนอกจากต้องรู้ภาษาอังกฤษแล้ว ต้องรู้ภาษาอื่นๆ ในอาเซียนด้วย อย่างน้อยอีกหนึ่งภาษาที่อยู่ใกล้ประเทศไทยเรานี่แหละ ไม่ว่าจะเป็นลาว กัมพูชา พม่า มาเลย์ ก็ถือว่าดีทั้งนั้น

การศึกษาจึงมีหน้าที่โดยตรงในการผลักดันสังคม เพื่อเตรียมความพร้อมในการสร้างความเป็นพลเมืองไทยให้สอดคล้องกับความเป็นพลเมืองอาเซียนที่มีโอกาสในอนาคต

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร

ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th