สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ปรองดองต้องไม่บังคับ

ช่วงเวลานี้ และยังต้องใช้เวลาอีกนานที่สังคมไทยจะต้องพูดกันในเรื่อง “การปรองดอง” ซึ่งนับว่าเป็นสัญญาณที่ดีที่คนไทยได้พยายามคิดหาทางออกจากความขัดแย้ง แตกแยกและมุ่งร้ายต่อกัน ให้สู่เส้นทางที่ควรหันหน้ามาคุยกันให้มากขึ้น

ด้วยสันติวิธี จึงควรเป็นทางเลือกทางเดียวในการช่วยกันจัดการความขัดแย้งที่มีอยู่เพื่อช่วยกันประคับประคองนำพาสังคมไปสู่ความสงบสุข

และด้วยสันติวิธีจากการร่วมด้วยช่วยกันนี้ จึงไม่อาจจำกัดการนำอยู่ที่นักการเมืองเท่านั้น เพราะความขัดแย้งหลักที่นำปัญหาสู่สังคมมาจากนักการเมืองโดยแท้ ความพยายามของนักการเมืองฝายใดฝายหนึ่งที่พยายามจะชูสูตรปรองดองของตนเองเพื่อบังคับให้สังคมยอมรับ จึงเป็นเรื่องที่คนทั่วไปในสังคมทำใจให้รับไม่ได้ เพราะถือเป็นการละเมิดสิทธิเสรีภาพในการคิดและใช้เหตุผลของแต่ละคน ถ้าเป็นเช่นนี้จึงเท่ากับเรากำลังสูญเสียเสรีภาพที่ทุกคนมีเสมอภาคกันภายใต้ระบอบประชาธิปไตย ซึ่งไม่ต่างอะไรกับเผด็จการที่นิยมการครอบงำและบังคับ นี่จึงเป็นอุปสรรคข้อใหญ่ที่การปรองดองจะเกิดขึ้นได้ยาก หากนักการเมืองไม่เปิดใจและเปิดโอกาสการรับฟังจากเสียงที่แตกต่างจากพวกตน ซึ่งไม่ใช่เสียงที่เรียกหาความแตกแยก แต่กลับเป็นเสียงที่โหยหาความสงบกลับสู่สังคมดังเดิม ดังเพลงชาติของเราท่อนหนึ่ง ที่ว่า “ไทยนี้รักสงบ” ซึ่งสะท้อนตัวตนของความเป็นคนไทยที่อาศัยความรักและสามัคคี กันเป็นพื้นฐานให้ความเป็น “ประชารัฐ” คือ รัฐกับประชาชน มีความร่วมมือกันให้ประเทศไทยเจริญก้าวหน้าและมั่นคง แน่นอนย่อมไม่ใช่การกดดัน บังคับจากรัฐ หรือประชาชนฝ่ายใดฝ่ายหนึ่ง กระทั่งเกิดความสูญเสีย

การจะเข้าใจเรื่องการปรองดองด้วยกันทุกฝ่ายจริงๆ จึงควรเป็นกระบวนการเปิด ไม่ปิดวิธีการอยู่ที่รัฐสภาเท่านั้น เพราะเสียงของนักการเมืองแม้จะเป็นเสียงข้างมาก ว่าเป็นตัวแทนของประชาชน แต่ก็ยังไม่ใช่ทางออกในครรลองของประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม เพราะจะกลายเป็นเผด็จการเสียงข้างมากในระบบรัฐสภาไปเสีย การยึดเสียงข้างบังคับกันให้ปรองดองนั้น เป็นเรื่องผิดวิสัยมนุษย์ เรื่องการปรองดองหรือสมานฉันท์ควรเป็นเรื่องที่ทุกฝ่ายต้องทำความเข้าใจกัน จากการคุยกันในแต่ละเรื่อง แต่ละประเด็นที่คาใจกัน มีการยอมรับความจริงจากข้อเท็จจริงจากทุกฝ่าย มีการยอมรับข้อผิดพลาดซึ่งกันและกัน และยอมให้อภัยกันจากการเรียนรู้สิ่งผิดถูกร่วมกัน อาจต้องใช้เวลาก็ต้องยอม เพื่อให้ทุกฝ่ายมองเห็นความสำคัญของกระบวนการที่เปิดใจและเปิดโอกาสให้พื้นที่แก่สังคมได้มีส่วนร่วม ได้ช่วยกันอย่างเต็มที่ เพราะความขัดแย้งครั้งนี้ร้าวลึก และแต่ละฝ่ายได้ดึงมวลชนเข้าไปสู่กับดักของความรุนแรงอย่างต่อเนื่อง การได้เปิดช่องทางสันติวิธี ไม่ใช้วาทกรรมที่จะนำไปสู่ความแตกแยกจากทุกฝ่าย โดยมีจุดมุ่งที่สังคมไทยสงบสุขในทุกวิถีทางนี้ คนไทยทุกคนจึงควรทำหน้าที่นี้เพื่อพิทักษ์สังคม

การคิดเพื่อสังคมโดยไม่แบ่งฝ่าย จากความเชี่ยวชาญที่แตกต่างกันจากทุกสาขาอาชีพอย่างมุ่งมั่น จะช่วยปลดปล่อยให้คนไทยหลุดจากกระแสความขัดแย้งด้วยความรุนแรง เป็น พัฒนาสู่ความแตกต่างอย่างสร้างสรรค์และสันติ ด้วยเชื่อว่าแต่ละคนคิดและใช้เหตุผลที่นำไปสู่การได้รับผลประโยชน์ร่วมกัน หรือประโยชน์ส่วนรวมด้วย

ถนนสายปรองดอง ต้องใช้เวลา ใช้ความร่วมมือ และจิตใจที่เสียสละอย่างแท้จริงจากทุกๆ ฝ่ายเพื่อให้สังคมไทยได้รับรู้และเรียนรู้กับความจริงที่เกิดขึ้นอย่างเปิดเผยตรงไปตรงมา จนเกิดสำนึกดี รู้ถึงความผิดพลาด ความยุติธรรม และการให้อภัยจึงจะเกิดขึ้นได้จากการยอมรับแล้วของทุกฝ่าย

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร

ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th