สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ความจำเป็นสำหรับประเทศไทย

ในช่วง 3-4 ปีมานี้ สังคมไทยได้ใช้เวลาไปกับการต่อสู้ทางการเมืองชนิดที่มีการแบ่งฝักแบ่งฝ่ายชัดเจน แล้วพ่วงเอาประชาชนเข้าไปร่วมด้วยปริมาณแต่ละฝ่ายจากเรือนหมื่น กระทั่งเป็นเรือนแสน สุดท้ายทุกฝ่ายพ่ายแพ้ ความสูญเสียและความทุกข์โศก คือผลที่ได้รับ

เราปฏิเสธไม่ได้ว่ายังมีประชาชน คนจำนวนมากที่เข้าร่วมการต่อสู้ทางการเมืองแต่ละครั้งยังไม่ใช่ผู้มีส่วนร่วมทางการเมืองในความหมายของประชาธิปไตยที่แท้ เพราะคนเหล่านี้ไม่อาจมีส่วนเข้าไปร่วมคิด จากการมีความรู้ มีข้อมูลข่าวสารที่เพียงพอในการวิเคราะห์ กระทั่งสามารถตัดสินใจเข้าร่วมกิจกรรมทางการเมืองได้เอง หากแต่เขามีความสนใจและติดตาม เกาะติดข้อมูลข่าวสารจากแต่ละกลุ่มที่เขาเชื่อ และไม่แสวงหาข้อมูลอื่นใดเพื่อศึกษาเพิ่มเติม ซึ่งไม่สามารถนำสู่การค้นพบความคิดใหม่ และตัดสินใจใหม่ด้วยตัวเอง จึงกลายเป็นการทำตามกลุ่มที่เชื่อว่าคนหมู่มากเชื่อ แล้วก็เชื่อตาม

เมื่อเป็นเช่นนี้ เราจึงพบเห็นว่ามีคนอีกจำนวนมากที่เข้าร่วมกิจกรรมทางการเมือง หรือการต่อสู้ทางการเมือง เป็นการเข้าไปให้ความร่วมมือจากการกำหนดไว้แล้วของผู้นำหรือแกนนำเป็นหลัก

การมีส่วนร่วม กับ การเข้าไปร่วมมือในทางการเมือง จึงมีความแตกต่างกันโดยสิ้นเชิง

การส่งเสริมสิทธิพลเมือง เพื่อให้ประชาชนได้ใช้สิทธิเสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นทางการเมืองในวิถีทางประชาธิปไตยว่าการมีส่วนร่วมทางการเมืองคืออย่างไร จึงเป็นสิ่งจำเป็นที่สังคมไทยต้องทำความเข้าใจให้ชัด

ด้วยการจัดการศึกษาทางการเมืองสำหรับประชาชนอย่างเป็นอิสระ ด้วยการจัดการเรียนรู้ด้านการเมืองโดยปราศจากการครอบงำ และการชี้นำ ทั้งที่เป็นความรู้โดยเนื้อหาสาระ และการสร้างทักษะที่จำเป็นสำหรับสังคมประชาธิปไตย เช่น การแสดงออกซึ่งการมีส่วนร่วม การแสดงความคิดเห็นอย่างอิสระ การรู้จักคัดกรองเลือกรับข้อมูลข่าวสาร ซึ่งสามารถทำได้ทั้งในและนอกระบบโรงเรียน ให้คนไทยรู้จักคิดวิเคราะห์จากการได้ข้อมูลที่เพียงพอและแน่นอน เขาเหล่านี้ก็จะกลายเป็นผู้เล่นหรือผู้แสดงทางการเมืองที่กระตือรือร้น ไม่ใช่ผู้ถูกกระทำทางการเมืองหรือผู้ตามแต่เพียงฝ่ายเดียว

เขาเหล่านี้จึงสมควรได้รับการส่งเสริมโอกาสทั้งการเรียนรู้และทางทักษะการคิด การวิเคราะห์ และการกำหนดบทบาท เพื่อให้เขาได้รับการพัฒนาจากประชาชนผู้ที่เพียงแต่ให้ความร่วมมือและทำตามผู้อื่น ได้กลายเป็นพลเมืองผู้มีส่วนร่วมและกำหนดทิศทางทางการเมืองอย่างแท้จริง

การแสวงหาแนวทางและวิธีการในการสร้างคนให้เป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตย ด้วยการบ่มเพาะให้คนมีทัศนคติ ความคิด และค่านิยมทางการเมืองที่ถูกต้อง และฝึกฝนให้มีการปฏิบัติให้สอดคล้องต้องกัน จึงเป็นเรื่องที่ทุกฝ่ายต้องช่วยกันทำโดยไม่ให้อยู่ในกรอบและวิธีการเดิมๆ

เพื่อให้สังคมไทยหลุดพ้นจากการทำตามกันเป็นกระแส และสร้างความเสียหายมาอย่างต่อเนื่อง การสร้างกระบวนทัศน์ใหม่เพื่อการเรียนรู้ทางการเมืองจึงเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องได้รับการสนับสนุน

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร

ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th