สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่องสิทธิมนุษยชน : สถานการณ์ความขัดแย้งทางการเมืองในปัจจุบัน ผู้ไม่ประสงค์จะเลือกข้าง...ต้องเข้าใจและทำใจ ?

ปุจฉาที่ 1: ผู้ไม่ประสงค์จะเลือกข้างหรือผู้ที่มีจุดยืนเลือกข้างสิทธิมนุษยชน ควรจะมีบทบาทอย่างไร?

วิสัชนาที่ 1 : ความคิดเห็นที่แตกต่างและการใช้เสรีภาพในการชุมนุมของประชาชนกลุ่มต่างๆ เป็นเรื่องปกติ เฉกเช่นเดียวกับการต่อสู้เพื่อความเป็นธรรมในสังคม เป็นสิ่งที่ถูกต้องดีงามของพลเมืองที่รักความเป็นธรรมและเคารพในสิทธิและเสรีภาพจะพึงกระทำ ซึ่งหลักการเหล่านี้รัฐธรรมนูญแทบทุกฉบับและหลักสิทธิมนุษยชนได้รับรองไว้อย่างชัดเจน เพียงแต่ในเวลานี้ความขัดแย้งและความเห็นที่แตกต่างมีความสลับซับซ้อนมากขึ้น ไม่ใช่ขาวกับดำ ดีกับเลวหรือเทพกับมาร สำหรับนักกิจกรรมทางสังคมที่เคยเกิดขึ้นในอดีตที่ผ่านมา สถานการณ์ความขัดแย้งในสังคมเวลานี้มีทางเดียวเท่านั้นที่เราผู้ที่ประสงค์จะไม่เลือกข้างต้องทำใจและยอมรับความเป็นจริง ให้ได้ ที่ว่าทำใจและยอมรับความเป็นจริงหมายถึง สังคมจะมีการต่อสู้ของกลุ่มคนสามสี่ฝ่ายอยู่อย่างนี้เป็นเวลาอีกยาวนานนับสิบปี ซึ่งก็มิใช่เรื่องน่าวิตกอะไรมากมายนัก แต่ถ้าเราคิดว่าอยากให้บ้านเมืองสงบให้อำนาจรัฐใช้ความรุนแรงเข้าสลายการชุมนุม หรือบางฝ่ายอาจเรียกร้องให้ทหารทำรัฐประหารยึดอำนาจรัฐตรงนี้น่ากลัวเสียยิ่งกว่าเพราะทั้งสองทางจะไม่สามารถแก้ปัญหาอะไรได้และจะทำให้ประเทศของเรา ประชาชนของเราทุกข์ยากอย่างแสนสาหัส ความวุ่นวายจะเกิดขึ้นเกินกว่าที่จะมีใครควบคุมได้ สถานการณ์อย่างนี้มีทางเดียวที่จะแก้ปัญหาได้ในระดับสำคัญคือ ทหารต้องกัดฟัน ทำใจ กำมือให้แน่น และมีจุดยืนที่ชัดเจนที่จะไม่ทำรัฐประหาร ไม่ใช้อำนาจในการแก้ไขปัญหาอีกไม่ว่าสถานการณ์จะเลวร้ายมากเพียงใดก็ตาม หากจุดยืนของทหารชัดเจนการต่อสู้ของคนทุกฝ่ายจะโน้มนำไปสู่การตรวจสอบอำนาจรัฐหรือการใช้อำนาจรัฐของประชาชน จะมีเหตุผลมีข้อมูลมากขึ้น มากกว่าการใช้อารมณ์และการปลุกระดมสร้างความเกลียดชังของทุกฝ่าย เพียงแต่เราต้องสร้างบรรยากาศให้กระบวนการยุติธรรม กระบวนการตรวจสอบอำนาจรัฐทั้งระบบเดินไปได้อย่างยุติธรรม เที่ยงตรง และเข้มข้น วินิจฉัยจากข้อเท็จจริงที่เป็นจริงมากกว่าข้อเท็จจริงจากจุดยืนทางการเมือง นักการเมืองต้องสร้างวัฒนธรรมรับผิดชอบและหน้าบางที่จะลาออกและเดินเข้าสู่กระบวนการยุติธรรม เมื่อข้อมูลจากการตรวจสอบของประชาชนมีเหตุมีผลมีน้ำหนักเพียงพอ

ปุจฉาที่ 2 : ทางออกของสังคมไทยในสถานการณ์วิกฤตทางการเมืองควรเป็นอย่างไร?
วิสัชนาที่ 2 : เมื่อข้อเท็จจริงของสถานการณ์ที่จะเกิดขึ้นในระยะสิบปีข้างหน้ายังคงอยู่ภายใต้สถานการณ์ความขัดแย้งของกลุ่มคนดังกล่าว ดังนั้นแนวทางการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นและการใช้อำนาจทางตรงของประชาชนอย่างเต็มที่และมีรูปแบบที่ชัดเจน พร้อมกับการปฏิรูปการเมืองและสังคมอย่างเข้มข้นรอบด้าน โดยอาศัยช่องทางการแก้ไขรัฐธรรมนูญโดยตั้งสภาร่างรัฐธรรมนูญ ประกอบกับดำเนินการด้านอื่นๆ ไปพร้อมกัน สังคมไทยเราก็จะเคลื่อนไปได้ท่ามกลางความขัดแย้ง แต่จุดหมายปลายทางย่อมนำสังคมไทยไปสู่สังคมแห่งสันติสุขอย่างแน่นอน แต่เราก็ต้องยอมรับความจริงประการหนึ่งว่า ไม่ว่าทางออกเวลานี้จะเป็นอย่างไร กาลเวลาและความเข้มแข็งของระบอบประชาธิปไตยจะทำให้สังคมไทยกลับมามีเสน่ห์เหมือนเดิม แต่ต้องใช้เวลานานพอสมควร

นายพิทักษ์ เกิดหอม
อนุกรรมการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ๔
ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

From : http://www.fpps.or.th