สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ขับเคลื่อนความโปร่งใส ด้วย พ.ร.บ.ข้อมูลข่าวสาร

ดร. นคร เสรีรักษ์

พระราชบัญญัติข้อมูลข่าวสารของราชการ พ.ศ. 2540 เป็นกฎหมายที่มีสาระสำคัญในการรับรองสิทธิประชาชนในการเข้าถึงข้อมูลของหน่วยงานรัฐ โดยมีคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ (กขร.) และสำนักงานคณะกรรมการข้อมูลข่าวสารของราชการ (สขร.) เป็นองค์กรหลักในการกำกับดูแลการบังคับใช้กฎหมายฉบับนี้

พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารฯ มีอายุครบ 10 ปี ในวันที่ 9 ธันวาคม 2550 ซึ่งตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา กขร. ได้ผลักดันกิจกรรมสำคัญในการอำนวยการบริหารการปฏิบัติตามพระราชบัญญัติฯ ซึ่งเป็นการสนับสนุนการใช้กฎหมายข้อมูลข่าวสารเป็นกลไกเสริมสร้างความโปร่งใสองค์กรภาครัฐตลอดมา เช่น การกำหนดให้การปฏิบัติตาม พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารฯ เป็นตัวชี้วัดในการประเมินประสิทธิภาพหน่วยงานของรัฐ ซึ่งสำนักงาน ก.พ.ร. ได้นำมติ ครม. ในเรื่องดังกล่าวกำหนดเป็นตัวชี้วัดระดับความสำเร็จในการเปิดเผยข้อมูลข่าวสาร เป็นหนึ่งในตัวชี้วัด (KPI) ประสิทธิภาพของหน่วยงานราชการทุกแห่ง ในปี 2550-2551 และยังได้ขยายผลการดำเนินการไปสู่การประเมินประสิทธิภาพของหน่วยงานส่วนท้องถิ่นด้วย นอกจากนี้ยังดำเนินมาตรการอื่นๆ เช่น การตรวจเยี่ยมเพื่อแนะนำการปฏิบัติตามกฎหมายแก่หน่วยงานของรัฐ การเตรียมการพัฒนาและคัดเลือกหน่วยงานต้นแบบที่มีการบริหารจัดการตามกฎหมายข้อมูลข่าวสารฯ ที่ดีและเป็นแบบอย่างได้ การประเมินเพื่อให้รางวัลหน่วยงานที่มีผลงานดีเด่น และการเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ โดยการฝึกอบรมเผยแพร่ความรู้โดยวิทยากรเครือข่าย

กิจกรรมดังกล่าว มีความสำคัญอย่างยิ่งและมีความจำเป็นที่จะต้องมีการพัฒนามาตรการขับเคลื่อนการปฏิบัติของหน่วยงานรัฐ ให้นำไปสู่การให้บริการข้อมูลข่าวสารที่ดีแก่ประชาชน ซึ่งจะนำไปสู่การพัฒนาธรรมาภิบาลในที่สุด กิจกรรมเหล่านี้ครอบคลุมหน่วยงานของรัฐ ทั้งในราชการบริหารส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น จึงมีความจำเป็นต้องมีองค์กรหลักรับผิดชอบการอำนวยการและการประสานงานกับหน่วยงานของรัฐทุกแห่ง เพื่อให้การดำเนินการเป็นไปอย่างมีเอกภาพ และโดยที่ กขร. และ สขร. เป็นองค์กรที่มีอำนาจหน้าที่ในการสอดส่องดูแล และให้คำแนะนำแก่หน่วยงานของรัฐ ในการปฏิบัติตาม พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารฯ อยู่แล้ว จึงมีความเหมาะสมที่จะเป็นองค์กรเจ้าภาพในการดำเนินกิจกรรมดังกล่าว

ดังนั้น เพื่อให้การดำเนินการเกี่ยวกับการผลักดันให้กฎหมายข้อมูลข่าวสารเป็นกลไกสำคัญในการตรวจสอบภาครัฐ โดยเฉพาะการกำหนดมาตรการติดตามประเมินผลตามมาตรฐานความโปร่งใสเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเป็นที่ยอมรับจากหน่วยงานของรัฐทุกแห่ง กขร. จึงได้เสนอขอความเห็นชอบจากนายกรัฐมนตรี เพื่อมอบหมายให้ กขร. และ สขร. เป็นองค์กรหลักในการติดตามประเมินความโปร่งใสของหน่วยงานภาครัฐ

ซึ่งเรื่องนี้ พล. อ. สุรยุทธ์ จุลานนท์ ได้ให้ความเห็นชอบแล้วเมื่อ 16 กรกฎาคม 2550

บทบาทของ กขร. และ สขร. ในวันนี้ จึงนับว่ามีความเข้มข้นยิ่งขึ้น ในฐานะองค์กรขับเคลื่อนความโปร่งใสหน่วยงานภาครัฐ

From : http://www.fpps.or.th