สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่อง สิทธิมนุษยชน : สิทธิมนุษยชนจะเป็นหลักในสังคมไทยได้อย่างไร

ปุจฉาที่ 1 : ในสถานการณ์ที่ประเทศไทยมีความขัดแย้งต่อสู้ทางการเมืองกันในปัจจุบันแนวความคิดสิทธิมนุษยชน หรือนักสิทธิมนุษยชนจะเป็นหลักให้สังคมไทยได้อย่างไร?

วิสัชนาที่ 1 : ในสถานการณ์บ้านเมืองเราในเวลานี้ อาจจะดูวุ่นวาย แต่เป็นเรื่องธรรมดาที่มีการต่อสู้ขัดแย้งแตกต่างกันในทางความคิดเห็น ที่สำคัญที่สุดในเวลานี้ประเทศไทยต้องการคนที่มีจิตใจที่รักความเป็นธรรม มีคุณธรรมอย่างแท้จริง เพื่อเป็นเครื่องเตือนสติให้สังคม การเมืองได้ทำลายคนที่น่าเชื่อถือเกือบหมดไม่เว้นแม้แต่ศาลในเวลานี้ หากเรานำเอาหลักคิด ปรัชญา แนวความคิดและวิถีปฏิบัติสิทธิมนุษยชนเข้าดำเนินการเป็นหลักให้บ้านเมือง ทุกอย่างก็จะดีขึ้น

ในสถานการณ์เช่นนี้เราจะคิดอะไรแบบเหมารวมไม่ได้เลย เราจะบอกว่าฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดผิดถูกทั้งหมดไม่ได้ ต้องดูเป็นเรื่องๆ ไป และเอาสิทธิเสรีภาพของประชาชนเป็นแก่นแกนในการตัดสิน เช่น การที่รัฐบาลและ คมช. ต้องการที่จะออกกฎหมายเกี่ยวกับความมั่นคงในเวลานี้ ซึ่งกฎหมายดังกล่าวเป็นการจำกัดและลิดรอนสิทธิเสรีภาพประชาชนอย่างมากย่อมไม่ถูกต้องต่อหลักการบริหารประเทศด้วยหลักสิทธิมนุษยชน ไม่ถูกต้องด้วยระบอบประชาธิปไตย จึงไม่ควรกระทำ เพราะถึงอย่างไรประเทศไทยก็มีกฎหมายเกี่ยวกับความมั่นคงอยู่แล้วและดูจะมากเกินไปเสียด้วยซ้ำ

ในสถานการณ์ที่จะมีการลงประชามติรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ แน่นอนที่สุด ย่อมมีสองฝ่าย คือ ฝ่ายที่เห็นชอบกับฝ่ายที่ไม่เห็นชอบ ต้องเปิดโอกาสทั้งสองฝ่ายได้รณรงค์ให้ความรู้แก่ประชาชนอย่างเต็มที่ โดยยึดหลักประชาชนต้องรู้เนื้อหาในรัฐธรรมนูญแบบตรงไปตรงมาเพื่อการตัดสินใจที่ถูกต้องชอบธรรม การปิดกั้นฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดจึงมิใช่หลักแห่งสิทธิเสรีภาพที่ถูกต้อง

ในสถานการณ์การชุมนุมประท้วง ตรงนี้ต้องยึดหลักให้มั่นว่า เป็นเสรีภาพในการชุมนุม ประชาชนมีสิทธิอย่างเต็มที่ไม่ว่าฝ่ายใดก็ตาม การใช้วิธีการปิดกั้น ห้าม ข่มขู่ด้วยวิธีการใดๆ หรือวิธีใช้ความรุนแรงสลายการชุมนุม เป็นการละเมิดเสรีภาพในการชุมนุมทั้งสิ้น แน่นอนที่สุดฝ่ายผู้ชุมนุมต้องมีเหตุผลไม่ก่อความรุนแรงในทางยุทธวิธีเพื่อเอาชนะเป็นสำคัญโดยไม่คำนึงถึงชีวิตของมวลชนที่เข้าร่วม

ในสถานการณ์ที่มีการตรวจสอบและมีการดำเนินคดีที่สำคัญในเวลานี้ ศาลต้องดำรงไว้ซึ่งความยุติธรรมอย่างแท้จริง การที่ศาลตัดสินคดีอย่างบริสุทธิ์ยุติธรรมจะทำให้บ้านเมืองมีหลักอยู่บ้าง ไม่ใช้อารมณ์เป็นที่ตั้ง ความจริงแท้จะได้ปรากฏ เพราะในชีวิตนี้ไม่จำเป็นต้องเข้าข้างฝ่ายหนึ่งฝ่ายใดเสมอไป ฝ่ายที่รักความเป็นธรรมในตัวตนของประชาชนนั้นมีอีกมาก

ปุจฉาที่ 2 : เรื่องสิทธิเสรีภาพที่สำคัญในเวลานี้คืออะไร รัฐควรปฏิบัติอย่างไร?

วิสัชนาที่ 2 : เรื่องที่สำคัญที่สุดในเวลานี้ คือ เรื่องของข้อมูลข่าวสารและเสรีภาพของสื่อมวลชน ผู้มีอำนาจทุกยุคทุกสมัยมักคิดสวนทางกับหลักสิทธิมนุษยชนเสมอ เพราะด้วยยุทธวิธีเอาชนะโดยการปิดกั้นพื้นที่สื่อสารข้อมูลของฝ่ายตรงข้าม ในทางหลักการสื่อมวลชนวิทยุ-โทรทัศน์ต้องเสนอข่าวอย่างเป็นธรรม แต่ความจริงไม่เป็นเช่นนั้น เพราะสื่อมวลชนเองก็มีจุดยืน มีสังกัด และมีทัศนะส่วนตัวตรงนี้ปรากฏชัดเจนในรอบสองสามปีที่ผ่านมาถึงปัจจุบัน ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่ถูกต้องชอบธรรมด้วยหลักสิทธิมนุษยชน ดังนั้นพื้นที่ข่าวสารต้องมีให้แก่ทุกกลุ่ม ทุกด้านซึ่งอยู่ที่เหตุผลของแต่ละฝ่าย เพราะไม่จำเป็นว่าฝ่ายที่ปิดกั้นสื่อสารมวลชนอย่างเต็มที่และออกข่าวสารตนเองแต่ฝ่ายเดียว จะเป็นฝ่ายชนะเสมอไป เพราะประชาชนชาวไทยเรียนรู้หลักสิทธิมนุษยชนกันกว้างขวางมากขึ้น

ความเป็นธรรมในสังคมและประเทศจะเดินหน้าต่อไปได้ด้วยความสุข และมีความรักต่อกัน ผู้มีอำนาจต้องยึดหลักสิทธิมนุษยชนในการบริหารประเทศ และประชาชนใช้แนวคิดปรัชญาสิทธิมนุษยชนในการดำรงชีวิต ประเทศเราจะได้หลุดพ้นจากความกังวลที่จะเห็นการเข่นฆ่ากันกลางเมืองเสียที

นายพิทักษ์ เกิดหอม
อนุกรรมการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน 4
ในคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

From : http://www.fpps.or.th