สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ฉบับที่ 16 แห่งความหวัง

ปีนี้เวียนมาบรรจบครบ 73 ปีของวันเปลี่ยนแปลงการปกครองโดยคณะราษฎร เมื่อ 24 มิถุนายน 2475 เป็นการเข้าสู่การปกครองในระบอบประชาธิปไตย ที่มีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นพระประมุข มีรัฐธรรมนูญใช้ฉบับแรกเมื่อวันที่ 27 มิถุนายน 2475 เรียกว่าเป็นพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว 2475

จากนาม สยามประเทศ มาสู่ ประเทศไทย เรามีรัฐธรรมนูญใช้จนถึงปัจจุบัน 16 ฉบับแล้ว รวมทั้งฉบับปัจจุบันที่ถกเถียงกันอยู่พักใหญ่ ว่าจะแก้ไขดีหรือไม่ อย่างไร

สถาบันนโยบายศึกษา จัดงานสัมมนา “ขอดเกล็ดรัฐธรรมนูญไทย” เพราะอยากรู้เหมือนกันว่าถึงที่สุดแล้ว เราจะแก้อะไรดีในรัฐธรรมนูญ

ข้อใหญ่ที่ย่อยแล้ว ได้ความกระชับ ก็หนีไม่พ้นเรื่อง คน กับ อำนาจ

คุณคณิน บุญสุวรรณ บอกว่า การปฏิรูปการเมืองล้มเหลวเพราะคน จึงต้อง “ปฏิรูปคน” ศ.ดร.ชัยอนันต์ สมุทวณิช มองมิติทางสังคมก็ไม่พ้นเรื่องคน ที่เป็นนักการเมือง พฤติกรรมนักการเมืองที่มีปัจจัยการเข้าสู่อำนาจอยู่ที่เงินและคน (คือ จำนวน ส.ส.) คุณชุมพล ศิลปอาชา ก็บอกว่า ต้องพัฒนาพรรคการเมืองให้เป็นสถาบัน ให้คนๆ เดียวบริหาร ไม่ใช่หนทางที่ดี และท้ายสุด ที่คุณสนธิ ลิ้มทองกุล บอกว่า ความถูกผิดของรัฐธรรมนูญอยู่ที่ ”คน” ใช้ ต้องหาทางถ่วงดุล

อันที่จริง สังคมไทยก็พูดเรื่องประชาธิปไตยและรัฐธรรมนูญมามากพอแล้ว วกไปวนมาก็หนีไม่พ้นเรื่องการผูกขาดอำนาจของคนและระบบ เป็นกระบวนการที่เกิดแล้ววนเวียนอยู่เช่นนี้

ประชาธิปไตย ไม่ใช่มีเพียงแต่ระบบของรัฐบาลที่มีการเลือกตั้ง มีพรรคการเมือง และมีข้อตกลงของบรรดาชนชั้นนำ คือ รัฐธรรมนูญ

ทำอย่างไรให้การสร้างความเป็นประชาธิปไตยของเรามีความสมบูรณ์ที่มีองค์ประกอบใหม่เพิ่มเติมที่เป็นรูปธรรม คือ การถือเอานโยบายการมีส่วนร่วมและความเป็นพลเมือง

ทำอย่างไรให้กรอบความคิดเรื่องความเป็นพลเมืองนั้น มาเป็นศูนย์กลางของพัฒนาการทางการเมืองของไทย ด้วยตัวบ่งชี้ของการสร้างความเป็นประชาธิปไตย ที่สำคัญคือความเป็นพลเมืองของคนที่เป็นประชาชนภายในรัฐ ซึ่งจะแสดงผ่านองค์ประกอบต่างๆ ของระบบการเมือง

รัฐธรรมนูญฉบับที่ 16 ในปัจจุบัน พอจะให้ความหวังกับการสร้างพลเมืองได้หรือยัง

ความหวังครั้งนี้ ขอฝากไว้ที่ท่านรัฐมนตรีกระทรวงศึกษาธิการด้วยค่ะ

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร

สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th