สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

มีจินตนาการ...แต่...ไม่มีโอกาส

ปีนี้เป็นปีเฉลิมฉลองสากล ถ้าไม่อยากตกกระแสก็ต้องรู้ว่าปีนี้เป็นปีแห่งการฉลอง 100 ปี ของนักวิทยาศาสตร์ที่ยิ่งใหญ่ของโลกนาม อัลเบิร์ต ไอสไตน์ ชาวยิวเยอรมัน

ความน่าสนใจนอกจากผลงานทางวิทยาศาสตร์ของเขาที่ทั่วโลกยกย่องแล้ว ก็มีวาทะร้อยปีที่น่าสนใจอีกด้วย

”จินตนาการ สำคัญกว่าความรู้” เพราะความรู้สามารถเรียนทันกันได้ แต่จินตนาการนั้นเกิดจากการสั่งสมการคิดจากการเรียนรู้และการสังเกตจากภายในเฉพาะบุคคล

พูดง่ายๆ แต่ละคนก็ต่างความคิด ต่างจินตนาการ ที่มีที่มาจากต่างประสบการณ์กันไป

สำหรับประเทศไทย นายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ก็ชูประเด็นให้เด็กไทยใช้ศักยภาพสมองให้มากขึ้น ให้ฝึกคิดนอกกรอบมากขึ้น กระทั่งท่านนายกฯ ลงมาสอนหนังสือแบบนอกกรอบให้บรรดาครูและนักเรียนได้เห็นเป็นขวัญกำลังใจกันไปแล้ว

การปฏิรูปการศึกษาไทยก็พยายามให้ความสำคัญกับเด็กมากขึ้น แทนที่จะให้ความสำคัญกับครูแบบเดิมๆ ที่เด็กต้องฟังครูอย่างเดียว กลายเป็นว่า ครู-ศิษย์ ต้องแลกเปลี่ยนความรู้กันได้ด้วย คือ ครูก็ต้องฟังความคิดเห็นของนักเรียนด้วย เป็นการสร้างกระบวนการฝึกให้ทำ นำให้คิดไปพร้อมๆ กัน

แต่เอาเข้าจริงๆ แล้ว แนวที่ว่าก็ยังยากเข็ญในทางปฏิบัติ และคงต้องใช้เวลาอีกนาน ที่จะเปลี่ยนความคุ้นเคยแบบเดิมๆ อย่างถอนรากถอนโคน

ช่วงเวลา 3-4 ปีมานี้ สถาบันนโยบายศึกษา จัดทำโครงการและศึกษาวิจัยเรื่องการสร้าง “พลเมือง” มาอย่างต่อเนื่อง มีครูและนักเรียนจากทั่วทุกภูมิภาคเข้าร่วมโครงการกันมากมาย และสนุกสนาน

เรียกว่า ทั้งคิด ทั้งทำ และประเมินผลด้วย

มีข้อสรุปที่น่าสนใจและได้ค้นพบว่าเด็กไทยมีจินตนาการ คิดเก่ง คิดดี และคิดไกล พวกเขาคิดแต่สิ่งดีๆ เพื่อตนเองและเพื่อคนอื่นๆ ที่ไกลออกไปในสังคม

เป็นเรื่องน่าภูมิใจว่า เขาคิดอย่างมีความรับผิดชอบต่อสังคมด้วย และอยากแปรความคิดเหล่านี้เป็นการกระทำที่ดีๆ ต่อชุมชนหมู่บ้านอีกด้วย

มีเยาวชนหลายคนกระตือรือร้น เอาจริงเอาจังกับการคิดและเขียนโครงการเพื่อพัฒนาหมู่บ้าน หลายคนเขียนโครงการเพื่อเพื่อนๆ และน้องๆ ในโรงเรียน และทำได้แล้วอย่างประสบความสำเร็จที่น่าชื่นชม

วันนี้ เยาวชนเหล่านี้...กว่าจะเติบโตเป็นพลเมือง เขาก็มีความคิดและความพร้อมเรียบร้อยแล้ว เพราะความคิดและความใฝ่ฝันของเขาไม่มีพิษภัยอะไร และอยากให้ความฝันอันนั้นเป็นจริง ปฏิบัติได้เป็นผลดีต่อสังคม ที่ทุกคนได้รับอานิสงส์และชื่นชม

วันนี้ ขอเชิญชวนร่วมงานเฉลิมฉลองกับอัลเบิร์ต ไอสไตน์ ที่กลับมากระตุ้นการสร้างประชากรแห่งอนาคตของการปฏิรูปการศึกษาไทยว่า เด็กไทยวันนี้ มีจินตนาการอยู่อีกมากมาย ไม่ว่าจะอยู่ในที่ราบหรือบนเขา พวกเขาเพียงหวังโอกาสได้ทำในสิ่งดีๆ ที่ผู้ใหญ่น่าจะรับรู้ได้ ด้วยว่าครั้งหนึ่งผู้ใหญ่ทั้งหลายนี่แหละก็เคยเป็นเด็กมาก่อน

ทิพย์พาพร ตันติสุนทร

สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th