สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

ธันวาคม 2547 : มหาวิปโยค “สึนามิ”

แผ่นดินไหวที่ประเทศอินโดนีเซีย ทำให้เกิดคลื่นยักษ์ “สึนามิ” ครั้งแรกในประเทศไทยแถบทะเลอันดามัน ทั้งภูเก็ต พังงา กระบี่ ตรัง ระนอง และสตูล มีผู้เสียชีวิตเกือบห้าพันคน ทรัพย์สินเสียหายมหาศาล ส่วนคณะกรรมการอิสระสอบข้อเท็จจริงกรณีมีผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์ อ.ตากใบ จ.นราธิวาส ที่มีนายพิเชต สุนทรพิพิธ เป็นประธาน เสนอผลการสอบสวนต่อคณะรัฐมนตรี

รัฐบาลยกร่างจัดตั้งสภาผู้นำชุมชนแห่งชาติ และคณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กำหนดวันที่ 6 กุมภาพันธ์ 2548 เป็นวันเลือกตั้งทั่วไป ส่วนพรรคประชาธิปัตย์ประกาศนโยบายชุดที่สอง “6 ทำ – 6 ไม่” นอกจากนี้ คณะกรรมการสรรหาคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์แห่งชาติ (กสช.) ได้คัดเลือกผู้สมัคร กสช. 14 คน เสนอให้วุฒิสภาพิจารณาเลือกเหลือ 7 คนต่อไป

คลื่นยักษ์ “สึนามิ”

เช้าวันที่ 26 ธันวาคมที่ผ่านมา เกิดเหตุแผ่นดินไหวครั้งใหญ่ วัดความสั่นสะเทือนได้ถึง 9 ริกเตอร์ โดยมีศูนย์กลางที่เกาะสุมาตรา ประเทศอินโดนีเซีย ส่งผลให้ 6 จังหวัดภาคใต้แถบทะเลอันดามัน คือ ภูเก็ต พังงา กระบี่ ตรัง ระนอง และสตูล ของประเทศไทย เกิดคลื่นยักษ์ “สึนามิ” เป็นครั้งแรก ทำให้มีประชาชนในพื้นที่ นักท่องเที่ยวทั้งชาวไทย และต่างชาติ เสียชีวิต 4,560 คน บาดเจ็บ 10,509 คน และสูญหาย 6,541 คน (ข้อมูล ณ วันที่ 31 ธันวาคม 2547) เช่นเดียวกับอีกหลายประเทศ ได้แก่ อินโดนีเซีย ศรีลังกา อินเดีย มันดีฟส์ พม่า บังคลาเทศ ที่มีผู้เสียชีวิตทั่วเอเชียรวมเกือบ 2 แสนคน

นอกจากนี้ ทรัพย์สินต่างๆ ได้แก่ อาคารบ้านเรือน โรงแรม เรือประมง รถยนต์ ถูกคลื่นยักษ์พัดพาได้รับความเสียหายจำนวนมาก รวมทั้งทรัพยากรธรรมชาติ เช่น แนวปะการัง ก็ถูกทำลายเช่นกัน ทำให้ประชาชนชาวไทยทุกสาขาอาชีพ และชาวต่างประเทศ ให้ความช่วยเหลือผู้ประสบภัย ทั้งโดยการบริจาคเงิน เลือด สิ่งของ เครื่องนุ่งห่ม รวมทั้งเป็นอาสาสมัครช่วยรักษาผู้บาดเจ็บ เก็บกู้ศพ ทำอาหาร จัดสร้างบ้าน ซึ่งถือเป็นการร่วมใจแสดงความสามัคคีมีน้ำใจของคนไทยที่โด่งดังไปทั่วโลก และเบื้องต้นรัฐบาลได้อนุมัติเงิน 2.8 หมื่นล้านบาทเพื่อใช้ในการช่วยเหลือผู้ประสบภัยครั้งนี้

นายสมิทธ ธรรมสโรช อดีตอธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา ได้เคยพยากรณ์ไว้เมื่อปี 2541 ว่าในภาคใต้หลายแห่งมีโอกาสจะเกิดคลื่นยักษ์สึนามิ โดยเฉพาะหลังเกิดแผ่นดินไหวในพื้นที่ที่มีทะเลติดต่อกับประเทศไทยประมาณ 5-10 นาที ในจุดต่างๆ ผู้ที่อยู่บริเวณชายฝั่งจะต้องรีบหนีให้ทัน จึงได้ขออนุมัติงบประมาณติดตั้งระบบแจ้งเตือนภัยคลื่นยักษ์กับรัฐบาลสมัยนั้น และทำหนังสือถึงผู้ว่าราชการจังหวัดภูเก็ต พังงา กระบี่ ให้ระวังเกี่ยวกับเหตุการณ์ดังกล่าว แต่กลับไม่ได้รับความสนใจ ล่าสุด พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร นายกรัฐมนตรี ได้แต่งตั้งนายสมิทธ เป็นผู้ช่วยรัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรีโดยขึ้นตรงกับนายกรัฐมนตรี ทำหน้าที่ประธานวางระบบการเตือนภัยของประเทศ

อนึ่ง ในจำนวนผู้เสียชีวิตนั้นมี คุณพุ่ม เจนเซ่น พระโอรสในทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี รวมอยู่ด้วย

สรุปผลคดีตากใบ

เมื่อวันที่ 28 ธันวาคมที่ผ่านมา นายจักรภพ เพ็ญแข โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรี แถลงรายงานผลการสอบสวนของคณะกรรมการอิสระสอบข้อเท็จจริงกรณีมีผู้เสียชีวิตในเหตุการณ์ อ.ตากใบ จ.นราธิวาส เมื่อวันที่ 25 ตุลาคม 2547 ที่มีนายพิเชต สุนทรพิพิธ เป็นประธาน ภายหลังจากที่เสนอผลการสอบสวนข้อเท็จจริงต่อคณะรัฐมนตรี (ครม.) โดยระบุประเด็นที่คณะกรรมการอิสระฯ ใช้พิจารณา 11 ประเด็น พบว่า 1) การชุมนุมประท้วงของราษฎรบางส่วนที่หน้า สภ.อ.ตากใบ มีการวางแผนโดยคนกลุ่มหนึ่ง 2) ผู้ชุมนุมบางส่วนมีอาวุธ 3) มาตรการที่เจ้าหน้าที่ใช้ในการสกัดกั้นหรือเจรจาเป็นไปอย่างเหมาะสม 4) การใช้ทหารพรานเข้าร่วมสลายการชุมนุม แม้จะมีความจำเป็นตามสถานการณ์ แต่เป็นวิธีการที่ไม่เหมาะสม ไม่เป็นไปตามแผนและวิธีการปฏิบัติตามหลักศาสนา

5) ความบกพร่องในการเคลื่อนย้ายผู้ชุมนุมเกิดจากการไม่สามารถจำแนกแกนนำออกจากผู้ชุมนุมได้ 6) การตัดสินใจขนย้ายผู้ถูกควบคุมตัวจาก จ.นราธิวาส ไปยังค่ายอิงคยุทธบริหาร จ.ปัตตานี เป็นเรื่องที่ถูกต้อง 7) การเคลื่อนย้ายผู้ถูกควบคุมตัวมีความสับสนและฉุกละหุกเพราะมีรถน้อยกว่าผู้ถูกควบคุมตัว จึงอาจมีการทับซ้อนกันจริง ซึ่งผลจากการตรวจสอบสภาพศพพบว่า ผู้เสียชีวิตได้รับอากาศน้อย กล้ามเนื้อที่หายใจอ่อนแรง หลายรายถูกกดทับที่หน้าอก หลายรายเสียสมดุลของสารในเลือด และอาจมีอาการไตวายเฉียบพลัน จึงเป็นความบกพร่องของผู้บังคับบัญชาที่ปล่อยปละละเลย และปล่อยให้เป็นหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ชั้นผู้น้อย 8) การขนย้ายด้วยเวลา 5 ชั่วโมงระยะทาง 150 กิโลเมตรเหมาะสมตามสถานการณ์ 9) การดูแลผู้ป่วยของโรงพยาบาลค่ายอิงคยุทธบริหารมีประสิทธิภาพแล้ว

10) มีผู้สูญหาย 7 คน 11) ผู้บังคับบัญชาที่มีส่วนรับผิดชอบในเรื่องนี้มี 3 ราย คือ 1) พล.ท.พิศาล วัฒนวงษ์คีรี แม่ทัพภาคที่ 4 ซึ่งบกพร่องในฐานะผู้บังคับบัญชา 2) พล.ต.สินชัย นุตสถิตย์ รองแม่ทัพภาคที่ 4 ผู้ได้รับคำสั่งให้จัดเตรียมนำอาหารและพื้นที่รองรับผู้ถูกควบคุมตัว แต่ไม่ได้ปฏิบัติหน้าที่เพื่อบรรเทาความเสียหาย และ 3) พล.ต.เฉลิมชัย วิรุฬห์เพชร ผบ.พล.ร.5 ผู้ได้รับคำสั่งจากแม่ทัพภาคที่ 4 ให้คุมการสลายการชุมนุมและรับผิดชอบยุทธวิธี แต่ไม่ได้อยู่ควบคุม โดยไม่มีเหตุผลความจำเป็น อย่างไรก็ตาม คณะกรรมการอิสระฯ พบว่าเจ้าหน้าที่ไม่มีเจตนาทำให้เกิดการเสียชีวิตและ บาดเจ็บ

ทั้งนี้ คณะรัฐมนตรีรับทราบและมีมติให้ 1) ให้กระทรวงการต่างประเทศ จัดทำคำชี้แจงเป็นภาษาต่างประเทศเพื่อแจ้งต่อผู้สื่อข่าวและสถานเอกอัครราชทูตต่างประเทศ 2) ให้โฆษกประจำสำนักนายกรัฐมนตรีจัดทำคำชี้แจงและเปิดเผยผลการพิจารณาของคณะกรรมการอิสระให้ประชาชนทราบ 3) ให้กระทรวงกลาโหมดำเนินการสอบวินัยนายทหารทั้ง 3 นาย โดยใช้ข้อเท็จจริงตามสำนวนการตรวจสอบของคณะกรรมการอิสระเป็นหลัก 4) ให้เจ้าหน้าที่ตำรวจดำเนินการสืบสวนสอบสวนตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความอาญา เพื่อหาผู้รับผิดชอบทางกฎหมายมาดำเนินการตามกระบวนการยุติธรรม ในกรณีที่ผู้กระทำผิดเป็นทหารและอยู่ในอำนาจศาลทหาร ให้ดำเนินการตามประมวลกฎหมายอาญาทหารและธรรมนูญศาลทหารด้วย

5) ให้แต่งตั้งคณะกรรมการพิจารณาให้ความช่วยเหลือและเยียวยา ให้ครอบคลุมถึงการช่วยเหลือญาติผู้เสียชีวิต ผู้ได้รับบาดเจ็บ ผู้สูญหาย รวมทั้งทรัพย์สินที่เสียหายด้วย 6) ให้กองทัพบก สำนักงานตำรวจแห่งชาติ กระทรวงมหาดไทย และกระทรวงยุติธรรม ร่วมกันศึกษารายงานของคณะกรรมการอิสระกรณีกรือเซะและกรณีตากใบ แล้วเสนอต่อ ครม.ถึงแนวทางแก้ไขสถานการณ์ที่เหมาะสมหากเกิดเหตุเช่นนี้ในอนาคต

สภาผู้นำชุมชน

นายประพัฒน์ ปัญญาชาติรักษ์ ที่ปรึกษานายกรัฐมนตรี ในฐานะประธานคณะทำงานร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยสภาผู้นำชุมชนแห่งชาติ พ.ศ. .... ได้แถลงเมื่อวันที่ 19 ธันวาคมที่ผ่านมาว่า การดำเนินการยกร่างสภาผู้นำชุมชนฯ ดังกล่าวเสร็จเรียบร้อยแล้ว และอยู่ระหว่างการนำเสนอให้คณะรัฐมนตรีพิจารณามีมติต่อไป

ร่างฯ สภาผู้นำชุมชนแห่งชาติฉบับนี้ เกิดจากรัฐบาล พ.ต.ท.ทักษิณ ชินวัตร เห็นสมควรที่จะให้มีการจัดตั้งสภาผู้นำชุมชนและคณะกรรมการผู้นำชุมชนระดับพื้นที่ขึ้น เพื่อทำหน้าที่เป็นกลไกในการสนับสนุนข้อมูลและให้คำปรึกษา ตลอดจนข้อเสนอแนะแก่คณะรัฐมนตรี หรือส่วนราชการที่เกี่ยวข้อง ที่จะทำให้การบริหารราชการแผ่นดินเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น ตลอดจนสนับสนุนและส่งเสริมการเรียนรู้ของชุมชนและภาคประชาชนทุกระดับ เปิดโอกาสให้องค์กรชุมชนเข้ามามีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาความยากจน อันเป็นนโยบายสำคัญของรัฐบาล และเพื่อให้สอดคล้องกับรัฐธรรมนูญมาตรา 76 ที่กำหนดให้รัฐต้องส่งเสริมและสนับสนุนการมีส่วนร่วมของประชาชน

สภาผู้นำฯ จะประกอบด้วย สมาชิก ซึ่งนายกรัฐมนตรีแต่งตั้งจากผู้นำชุมชนซึ่งได้รับการสรรหาจังหวัดละหนึ่งคน ถ้าจังหวัดใดมีประชากรเกิน 1 ล้านคนขึ้นไป ให้สรรหาเพิ่มได้อีกหนึ่งคน และมาจากสมาชิกซึ่งเป็นผู้มีความรู้ความเชี่ยวชาญในด้านการพัฒนาชุมชน การเกษตร การวิสาหกิจชุมชน การบริหารจัดการ หรือด้านอื่นที่สภากำหนด จำนวนไม่เกิน 10 คน โดยมีวาระการดำรงตำแหน่งคราวละ 3 ปี และดำรงตำแหน่งได้ไม่เกินสองวาระติดต่อกัน ซึ่งในระยะแรกเริ่มของสภาผู้นำฯ ได้แต่งตั้งคณะกรรมการจากผู้นำชุมชนจำนวน 50 คนขึ้นทำหน้าที่ก่อนจนกว่าจะมีการจัดตั้งสภาผู้นำชุมชนแห่งชาติตามระเบียบดังกล่าวเสร็จ คาดว่าใช้เวลาไม่เกิน 2 ปี

กำหนดเลือกตั้งใหญ่ 6 ก.พ. 48

คณะกรรมการการเลือกตั้ง (กกต.) กำหนดให้วันอาทิตย์ที่ 6 กุมภาพันธ์ 2548 เป็นวันเลือกตั้ง สมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ทั้งระบบบัญชีรายชื่อและแบบเบ่งเขต และให้วันที่ 29-30 มกราคม 2548 เป็นวันเลือกตั้งล่วงหน้า โดยจะเปิดรับสมัครผู้สมัครเป็น ส.ส. ระบบบัญชีรายชื่อ ระหว่างวันที่ 7-9 มกราคม และผู้สมัครเป็น ส.ส.แบบแบ่งเขต ระหว่างวันที่ 10-14 มกราคม ส่วนการเลือกตั้งนอกราชอาณาจักรจะจัดระหว่างวันที่ 18-30 มกราคม 2548

ทั้งนี้ กกต.จะต้องประกาศรับรองผลการเลือกตั้ง ส.ส.แบบเบ่งเขต 400 คน และ ส.ส.ระบบบัญชีรายชื่อ 100 คน รวม 500 คน ภายใน 30 วัน เนื่องจากรัฐธรรมนูญกำหนดให้มีการประชุมสภาผู้แทนราษฎรภายใน 30 วันหลังการเลือกตั้ง เพื่อให้สภาผู้แทนราษฎรเลือกผู้ดำรงตำแหน่งนายกรัฐมนตรีต่อไป

ป.ช.ป. ออกนโยบายล่าสุด “6 ทำ-6 ไม่”

เมื่อวันที่ 19 ธันวาคมที่ผ่านมา นายบัญญัติ บรรทัดฐาน หัวหน้าพรรคประชาธิปัตย์ได้ประกาศนโยบายชุดที่สองหากได้จัดตั้งเป็นรัฐบาล หรือนโยบาย “6 ทำ – 6 ไม่” ในงานเปิดตัวผู้สมัครสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร (ส.ส.) ในกรุงเทพมหานครทั้ง 37 เขต โดยสิ่งที่จะไม่ทำ 6 ประการ คือ 1) ไม่เป็นเผด็จการรวบอำนาจ 2) ไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อนและคอร์รัปชั่นเชิงนโยบาย 3) ไม่ขายรัฐวิสาหกิจ 4) ไม่มอมเมาประชาชนด้วยอบายมุข 5) ไม่สร้างหนี้ให้ประชาชน และ 6) ไม่ปิดหูปิดตาประชาชน

และสิ่งที่จะทำหรือแก้ไขปัญหาให้กับประเทศ 6 ประการ คือ 1) ทำเศรษฐกิจพอเพียง 2) ยกเลิกระบบซีอีโอ 3) ยกเลิกผลประโยชน์ทับซ้อนการสัมปทานผูกขาด 4) สร้างโอกาสให้ทุกคนเท่าเทียมกัน 5) ปฏิรูปสื่อให้เสรี และ 6) ยกเลิกไม่ให้มีหวยบนดิน

ทั้งนี้ พรรคประชาธิปัตย์ได้เคยประกาศนโยบายชุดแรกไปเมื่อวันที่ 25 เมษายน 2547 ซึ่งได้แก่ นโยบายบันได 2 ขั้นสู่ชีวิตที่ดีกว่า และภารกิจเร่งด่วน 4 ข้อ โดยชูการศึกษาเป็นวาระแห่งชาติอันดับแรก รวมทั้งให้เรียนฟรี ตั้งแต่ระดับอนุบาลถึง ม.6 ลดหนี้ประชาชนและให้เบี้ยเลี้ยงผู้สูงอายุ

สรรหา กสช.เหลือ 14 คนเสนอวุฒิฯ

เมื่อวันที่ 27 ธันวาคมที่ผ่านมา คณะกรรมการสรรหาคณะกรรมการกิจการกระจายเสียงและกิจการโทรทัศน์แห่งชาติ หรือ กสช. ที่มีนายสมพร เทพสิทธา เป็นประธาน ได้คัดเลือกผู้สมัคร กสช.จาก 21 เหลือ 14 คน ประกอบด้วย 1) นายรณรงค์ นพคุณ 2) นายวินิจ สุรพงษ์ชัย 3) นายสมบัติ ภู่กาญจน์ 4) รศ.บุญเลิศ ศุภดิลก 5) นายสุรินทร์ แปลงประสพโชค 6) นายวรเดช อมรวรพิพัฒน์ 7) รศ.พณา ทองมีอาคม

8) นางสุพัตรา สุภาพ 9) รศ.ปรมะ สตะเวทิน 10) นายสุพงษ์ ลิ้มธนากุล 11) นางโสภา (ชูพิกุลชัย) ชปิลมันน์ 12) นายชั้น พูลสมบัติ 13) พล.อ.ธงชัย เกื้อสกุล และ 14) นายพิเชียร อำนาจวรประเสริฐ

ทั้งนี้ คณะกรรมการสรรหาฯ จะเสนอรายชื่อดังกล่าวให้วุฒิสภาพิจารณาคัดเลือกให้เหลือ 7 คน เพื่อเป็นกรรมการ กสช.ต่อไป

From : http://www.fpps.or.th