สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่องสิทธิมนุษยชน : สิทธิเสรีภาพตามหลัก 6 ประการของคณะราษฎร

ปุจฉาที่ 1 คนไทยรับรู้เรื่องสิทธิเสรีภาพอย่างกว้างขวางและทั่วถึง เริ่มตั้งแต่เมื่อใด?

วิสัชนาที่ 1 สังคมไทยในสมัยก่อน การรับรู้เรื่องสิทธิเสรีภาพของราษฎรมีอย่างจำกัดและอยู่ในแวดวงของคนชั้นสูง ตราบเมื่อมีคณะนายทหารบก-ทหารเรือและข้าราชการพลเรือน จำนวน 102 นาย ซึ่งขนานนามตนเองว่า “คณะราษฎร” ได้ทำการยึดอำนาจจากพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.7) และเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ มาเป็นระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์อยู่ภายใต้รัฐธรรมนูญ เมื่อวันศุกร์ที่ 24 มิถุนายน 2475 คณะราษฎร โดยนายปรีดี พนมยงค์ หัวหน้าฝ่ายพลเรือนได้ร่างหลัก 6 ประการ เพื่อใช้เป็นแถลงการณ์ประกาศตอนรุ่งเช้าในวันที่ทำการเปลี่ยนแปลงการปกครอง หลัก 6 ประการ ของคณะราษฎรมีดังนี้

จะต้องรักษาความเป็นเอกราชทั้งหลาย เช่น เอกราชในการเมือง ในทางศาล ในทางเศรษฐกิจ ฯลฯ ของประเทศไว้ให้มั่นคง
จะต้องรักษาความปลอดภัยในประเทศ ให้การประทุษร้ายต่อกันลดน้อยลงให้มาก
จะต้องบำรุงความสุขสมบูรณ์ของราษฎรในทางเศรษฐกิจ โดยรัฐบาลใหม่จะหางานให้ราษฎรทุกคนทำ จะวางโครงการเศรษฐกิจแห่งชาติไม่ปล่อยให้ราษฎรอดยาก
จะต้องให้ราษฎรได้มีสิทธิเสมอภาคกัน
จะต้องให้ราษฎรได้มีเสรีภาพ มีความเป็นอิสระเมื่อเสรีภาพนี้ไม่ขัดต่อหลัก 4 ประการดังกล่าวข้างต้น
จะต้องให้การศึกษาอย่างเต็มที่แก่ราษฎร

ปุจฉาที่ 2 คณะราษฎรได้วางรากฐานและระบบการเมืองอย่างไร?

วิสัชนาที่ 2 คณะราษฎร ซึ่งมีนายปรีดี พนมยงค์ เป็นบุคคลสำคัญ ได้ร่างรัฐธรรมนูญและประกาศใช้เป็นฉบับแรกของประเทศ เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2475 และออกร่าง พ.ร.บ.การเลือกตั้งฉบับแรก พ.ศ.2475 ฯลฯ ริเริ่มให้สิทธิแก่สตรีในการออกเสียงเลือกตั้ง และสมัครเป็น ส.ส. และออกร่าง พ.ร.บ.จัดระเบียบราชการบริหารแห่งราชอาณาจักรไทย 2476 มีเนื้อหาสำคัญคือการกระจายอำนาจการปกครองเป็นส่วนกลาง ส่วนภูมิภาค และส่วนท้องถิ่น หรือการปกครองระบอบเทศบาล มีสภาเทศบาลประกอบด้วยสมาชิกที่ราษฎรเลือกตั้งขึ้นมา ทำให้ราษฎรสามารถปกครองตนเองได้อย่างแท้จริง
และนายปรีดี ยังเป็นผู้นำในการแก้ไขสนธิสัญญาไม่เสมอภาคที่รัฐบาลสยามสมัยสมบูรณาญาสิทธิราชย์ได้ทำไว้คือการเสียสิทธิสภาพนอกอาณาเขต และการเสียภาษีร้อยชักสาม ซึ่งทำให้เกิดการเสียเอกราชทางเศรษฐกิจ กับประเทศต่างๆ ในยุโรป

ด้านเศรษฐกิจ คือ ให้การช่วยเหลือราษฎรที่ต้องแบกรับภาษีที่ไม่เป็นธรรม ด้วยการยกเลิกภาษีอากรนาเกลือ ลดและเลิกอัตราเก็บเงินค่าที่สวน ออก พ.ร.บ.พิกัดเก็บเงินค่านา เพื่อคุ้มครองกสิกรมิให้สิ้นเนื้อประดาตัว ออก พ.ร.บ.ว่าด้วยการยึดทรัพย์สินของกสิกร เพื่อจำกัดสิทธิอันทารุณของนายทุนมิให้ใช้สิทธิจนเป็นภัยแก่กสิกร ออก พ.ร.บ.ห้ามเรียกดอกเบี้ยเกินอัตรา และออก พ.ร.บ.ภาษีเงินได้ ซึ่งเป็นภาษีก้าวหน้า ใครมีเงินได้มากก็เสียมาก เงินได้น้อยก็เสียน้อย ต่อมานายปรีดี ได้ร่างเค้าเศรษฐกิจ ซึ่งเป็นเค้าโครงฯ แบบสหกรณ์เต็มรูปแบบ และวางหลักการประกันสังคม คือให้การประกันแก่ราษฎรตั้งแต่เกิดจนตายว่า เมื่อราษฎรผู้ใดไม่สามารถทำงาน หรือทำงานไม่ได้เพราะเจ็บป่วยหรือชราหรืออ่อนอายุ ก็จะได้รับความอุปการะเลี้ยงดูจากรัฐบาล ซึ่งระบุไว้อย่างชัดเจนในหมวดที่ 3 แห่งเค้าโครงการเศรษฐกิจ ในชื่อร่าง พ.ร.บ. "ว่าด้วยการประกันความสุขสมบูรณ์ของราษฎร”

ด้านการศึกษา ผลักดันให้มีการก่อตั้งมหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมืองขึ้น

การเปลี่ยนแปลงการปกครองโดยคณะราษฎรเมื่อ 2475 ได้เปลี่ยนความสัมพันธ์ของคนในสังคมใหม่ และจากการวางรากฐานประชาธิปไตยบนหลักการของสิทธิเสรีภาพและความเสมอภาค ดังผลงานหลายประการของนายปรีดี พนมยงค์ ทำให้เกิดการตื่นตัว รับรู้เรื่องสิทธิเสรีภาพของคนไทยอย่างกว้างขวางและทั่วถึง ถือเป็นรากฐานที่สำคัญที่ทุกคนควรศึกษาเป็นแนวทางในปัจจุบัน

ผศ.จรัล ดิษฐาอภิชัย

กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

From : http://www.fpps.or.th