สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

เรื่องสิทธิมนุษยชน : สถานการณ์ไฟใต้สะท้อนปัญหาทางสิทธิอย่างไรบ้าง ?

ปุจฉาที่ 1 เหตุการณ์ความรุนแรงในจังหวัด ยะลา ปัตตานี และนราธิวาส มีผลกระทบต่อสิทธิมนุษยชนประการใดเป็นเบื้องต้น?

วิสัชนาที่ 1 สถานการณ์ความรุนแรงในสามจังหวัดภาคใต้ที่เริ่มจากการเผาโรงเรียน ๒๐ แห่งและจู่โจมเข้ายึดปืนของกองพันทหารพัฒนาที่ ๔ เมื่อคืนวันที่ ๔ มกราคม ๒๕๔๗ ตามด้วยการฆ่า ยิง ฟันคนที่เป็นเจ้าหน้าที่บ้านเมือง จุดไฟเผาและระเบิดสถานที่ต่างๆ ทางรัฐบาลประกาศกฎอัยการศึก เจ้าหน้าที่ตำรวจและทหารปฏิบัติการไล่ล่า ควบคุม จับกุม การสอบสวนด้วยวิธีการทรมาน วิสามัญฆาตกรรม สูญหาย ซึ่งดำรงอยู่มากว่า ๓ เดือนกว่า ทำให้เกิดความเสียหายต่อชีวิตและทรัพย์สินทั้งฝ่ายราชการและประชาชนจำนวนมาก แล้วก็ยังไม่มีแนวโน้มจะยุติสถานการณ์ดังกล่าว ก่อนอื่น เป็นการละเมิดสิทธิที่จะมีชีวิตของประชาชนและเจ้าหน้าที่บ้านเมือง เพราะเป็นการฆ่าคน ทำร้ายคน ส่วนการจับกุม คุมขัง โดยมิชอบ ก็เป็นการละเมิดสิทธิในชีวิตและร่างกายด้วย รวมทั้งสิทธิของบุคคลในกระบวนการยุติธรรม โดยเฉพาะสิทธิของผู้ต้องหา เช่น สิทธิที่บอกให้ญาติหรือผู้ที่ไว้วางใจทราบถึงการจับกุมและสถานที่ควบคุมตัว พบทนาย ได้รับการสอบสวนโดยเร็วและเป็นธรรม ฯลฯ

นอกจากนี้ สถานการณ์ความรุนแรงจากทั้งสองฝ่ายยังทำให้ทุกคนไม่มีความมั่นคง ปลอดภัย อยู่ด้วยความหวาดกลัว เป็นความทุกข์ทางใจ ไม่อาจทำมาหากิน ประกอบอาชีพและดำเนินชีวิตทางสังคม เช่น การศึกษาของเด็ก การพบปะสังสรรค์ญาติพี่น้อง เพื่อนฝูง การจัดงานบุญ งานแต่งงาน ฯลฯ อย่างปกติ นับเป็นการละเมิดสิทธิในความมั่นคงปลอดภัยของชีวิต (Right to Security) อันเป็นสิทธิมนุษยชนพื้นฐานประการหนึ่ง

ปุจฉาที่ 2 สิทธิอะไรที่จะแก้ปัญหาได้อย่างยั่งยืน

วิสัชนาที่ 2 สถานการณ์สามจังหวัดภาคใต้ที่ดำรงอยู่ ไม่ว่าใครเป็นคนก่อขึ้นและมีเงื่อนไขปัจจัยภายในภายนอกอะไร เกิดขึ้นบนสภาพการณ์พื้นฐานทางการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ และสังคมที่พลเมืองส่วนใหญ่เป็นมุสลิม มีเชื้อชาติ ศาสนา ภาษา วัฒนธรรมอิสลาม ฉะนั้น ในการแก้ปัญหาสถานการณ์รุนแรง จะต้องคำนึงถึงลักษณะเฉพาะดังกล่าว โดยเฉพาะจะต้องไม่ควบคุม บังคับ กะเกณฑ์ให้พลเมืองมุสลิมทำเหมือนคนส่วนใหญ่ของประเทศดังที่ทำมานับร้อยๆ ปี รัฐจะต้องเคารพสิทธิมนุษยชน ที่สำคัญคือ ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ และสิทธิปกครองตนเอง สิทธิประการหลังนี้ไม่ใช่แค่สิทธิเสรีภาพและสิทธิในการปกครองท้องถิ่นตามรัฐธรรมนูญเท่านั้น แต่เป็นสิทธิกำหนดรูปแบบและเนื้อหาการปกครองที่สอดคล้องกับลักษณะเฉพาะของการเมือง เศรษฐกิจ สังคมและวัฒนธรรมของตนภายใต้ระบอบการปกครองของประเทศ ถ้ารัฐและสังคมใหญ่เคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ไม่ปฏิบัติต่อพี่น้องมุสลิมเหมือนที่ผ่านมา และให้ประชาชนมุสลิมมีสิทธิปกครองตนเองมากขึ้น ใช้แนวทางการเมืองนำการปราบปราม เร่งพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมตามความต้องการของประชาชนมุสลิม และการดำเนินนโยบายต่างประเทศอย่างถูกต้อง ไฟใต้จะค่อยดับลง

ผศ.จรัล ดิษฐาอภิชัย

กรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ

From : http://www.fpps.or.th