สถาบันนโยบายศึกษา : Institute of Public Policy Studies (IPPS)

การให้การศึกษาทางการเมือง

จากวันที่เรามีการปฏิรูปการเมืองและได้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 เรื่อยมาจนวันนี้ที่รัฐธรรมนูญได้ประกาศใช้มาหกปีแล้ว ประเทศไทยของเราได้มีการเปลี่ยนแปลงทางการเมืองหลายอย่าง บางอย่างอาจจะเด่นชัดรับรู้กันทั่วไป และบางอย่างเป็นการเปลี่ยนแปลงอย่างช้าๆ จนแทบจะมองไม่เห็น

เมื่อดิฉันย้อนกลับไปอ่านคอลัมน์ “ติดตามประชาธิปไตย” ตั้งแต่แรกเริ่มที่ตีพิมพ์ในวารสารฉบับนี้ จึงมองเห็นภาพของการเมืองไทยที่มีการเปลี่ยนแปลงชัดเจนยิ่งขึ้น แต่ในฐานะที่พวกเราชาวสถาบันนโยบายศึกษามีงานหลักคือการสนับสนุนและส่งเสริมการปกครองในระบอบประชาธิปไตยในรูปแบบต่างๆ นั้น งานให้การศึกษาทางการเมืองเพิ่งจะเริ่มต้นเท่านั้น

ดังนั้นในปีหน้า 2547 และปีต่อๆ ไปนี้ สถาบันนโยบายศึกษาจะเพิ่มบทบาทในการให้การศึกษาทางการเมืองเพิ่มมากขึ้น โดยกลุ่มเป้าหมายของเราคือประชาชนทั่วไป

วัตถุประสงค์ในการให้การศึกษาทางการเมืองแก่ประชาชนนั้นก็เพื่อสร้างสังคมประชาธิปไตย

สังคมประชาธิปไตยมิใช่มีความหมายแค่การที่ประชาชนมีสิทธิเลือกผู้แทนเข้าไปนั่งในสภาผู้แทนราษฎร หรือเลือกวุฒิสมาชิก หรือเลือกนายก อบจ. อบต. หรือนายกเทศมนตรีโดยตรงเท่านั้น แต่สังคมประชาธิปไตยคือสังคมที่ทุกคนตระหนักในบทบาทหน้าที่ของ “พลเมือง” ที่แตกต่างไปจาก “ประชาชน”

การสร้าง “พลเมือง” ในสังคมที่มีวัฒนธรรมทางการเมืองแบบประชาธิปไตยมาเป็นเวลานานไม่ใช่เรื่องยาก เพราะประชาชนในชาติได้ผ่านทุกข์เข็ญจากการถูกกดขี่มาด้วยกัน ดังนั้นเมื่อถึงวันที่ชาติถูกปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยที่ได้มาด้วยเลือดและเนื้อ ประชาชนจึงหวงแหนและพร้อมใจกันพัฒนาเข้าสู่สังคมประชาธิปไตยที่ประชาชนได้ยกระดับขึ้นสู่ความเป็น“พลเมือง”

สังคมไทยใช้ระบบอุปถัมภ์มายาวนาน แม้จะมีเหตุการณ์เรียกร้องประชาธิปไตยในระยะเวลาสั้น ๆ บ้าง แต่ประชาชนก็ยังเคยชินและชอบในการ “รับ” สิ่งต่างๆ ที่ถูกหยิบยื่นมาใช้โดยไม่ต้องมีการต่อสู้หรือเรียกร้อง และยิ่งในปัจจุบันนี้ที่สังคมไทยมีกาเอื้ออาทรต่อกันอย่างมากมายนี้ การสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองของไทยจึงไม่อาจจะเลียนแบบใครมาทั้งหมดได้

ปีหน้า 2547 จะเป็นการเริ่มเปิดศักราชใหม่ของการสร้างวัฒนธรรมทางการเมืองไทยที่เราจะเรียนรู้ไปด้วยกัน และสถาบันนโยบายศึกษาจะมีงานอีกมากในการให้การศึกษาทางการเมืองเพื่อเปลี่ยน “ประชาชน” ให้เป็น “พลเมือง” ในสังคมประชาธิปไตย

ยศวดี บุณยเกียรติ

ผู้อำนวยการร่วม สถาบันนโยบายศึกษา

From : http://www.fpps.or.th